ค้นหาตัวเองในโลกที่เต็มไปด้วยเสียงดัง

ท่ามกลางความวุ่นวายของชีวิต ผู้คนมักเข้าใจผิดว่าการทำสมาธิเป็นเรื่องลึกลับและเป็นเรื่องจิตวิญญาณ อย่างไรก็ตาม หนังสือ “The Way to Zen” ได้เปิดแนวทางที่แตกต่างออกไป นั่นคือเส้นทางสู่เซนที่ไม่ใช่การหลีกหนีจากชีวิต แต่เป็นการเดินทางเพื่อค้นพบตัวตน เพื่อทำความเข้าใจ และใช้ชีวิตอย่างสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

หนังสือ “เส้นทางแห่งการทำสมาธิ” ซึ่งเป็นการรวบรวมคำสอนของโอโชในระหว่างหลักสูตรการทำสมาธิ 3 วันที่เขาเป็นผู้นำที่เนินเขา Mahabaleshwar ไม่เพียงช่วยให้เราเข้าใจการทำสมาธิเท่านั้น แต่ยังช่วยให้เราฟื้นคืนความสมดุล ปลุกความตื่นรู้ และสัมผัสโลกภายในของเราอีกด้วย

ในหนังสือ “วิถีแห่งการทำสมาธิ” โอโชยังได้ทำลายความเข้าใจผิดหลายประการเกี่ยวกับการทำสมาธิ โดยเฉพาะแนวคิดที่ว่าการทำสมาธิเป็นสถานะที่สามารถบรรลุได้ด้วยความพยายามหรือวินัยทางจิตใจ ตามที่เขากล่าวไว้ การทำสมาธิไม่ใช่การกระทำในการบังคับจิตให้เงียบ และไม่ใช่เป็นวิธีการในการบรรลุสภาวะใดสภาวะหนึ่ง ในทางกลับกัน การทำสมาธิคือการปล่อยวาง เป็นกระบวนการสังเกตตามธรรมชาติ โดยเราปล่อยให้สิ่งต่างๆ เกิดขึ้นโดยไม่แทรกแซง ไม่ตัดสิน ไม่ยึดติดหรือต่อต้าน

เมื่อเราสังเกตอย่างบริสุทธิ์ ปราศจากความปรารถนาและการควบคุม จิตใจจะสงบลงโดยธรรมชาติ เหมือนกับผิวน้ำที่สงบได้เมื่อไม่มีคลื่นไหวอันเกิดจากอิทธิพลภายนอกอีกต่อไป ดังที่โอโชกล่าวไว้ว่า “การทำสมาธิหมายถึงการละทิ้งทุกสิ่งทุกอย่างในความทรงจำ และเข้าถึงสถานะที่ยังคงมีเพียงสติสัมปชัญญะและความตระหนักรู้เท่านั้น”

พูดอย่างง่ายๆ การทำสมาธิก็เป็นเพียงวิถีชีวิต เป็นความสามารถในการมีสติอยู่กับทุกขณะ ไม่ว่าเราจะกิน เดิน ทำงาน หรือพูดคุย แต่มนุษย์ในยุคใหม่รายล้อมไปด้วยเสียงรบกวนมากมาย ทั้งจากภายนอกและภายใน แล้วเราจะเข้าสู่สมาธิได้โดยธรรมชาติได้อย่างไร?

ตามที่โอโชกล่าวไว้ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจว่าการทำสมาธิไม่สามารถทำได้โดยใช้เหตุผล ผ่านการอ่านหนังสือ หรือการศึกษาปรัชญา การทำสมาธิเท่านั้นที่สามารถสัมผัสได้ เป็นการเดินทางที่เริ่มต้นด้วยความเงียบ – ความเงียบจากโลกภายนอกเพื่อให้เราสามารถรับฟังโลกภายในได้ เขาเน้นย้ำว่าในปัจจุบันผู้คนพูดมากเกินไป ไม่เพียงแต่ด้วยคำพูดเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความคิดที่สับสนวุ่นวายในใจด้วย หากเราหยุดแม้เพียงครู่เดียว เราก็จะตระหนักได้ว่าเบื้องหลังเสียงดังเหล่านั้น คือ พื้นที่อันกว้างใหญ่ เป็นสิ่งบริสุทธิ์ที่เราลืมเลือนไปนานแล้ว

แต่การทำสมาธิเป็นมากกว่าการนั่งนิ่ง ๆ โดยหลับตา มันเป็นภาวะของคนทั้งคน ร่างกายก็เป็นส่วนหนึ่งของการทำสมาธิ โอโชแนะนำว่า ก่อนที่เราจะเข้าสู่การทำสมาธิ เราต้องมีร่างกายที่บริสุทธิ์ ไม่ถูกขัดขวางโดยแรงกระตุ้นที่ถูกกดขี่ อารมณ์ที่ไม่แสดงออกและความตึงเครียดที่สะสมสร้างอุปสรรคที่ป้องกันไม่ให้เราเข้าถึงตัวตนของตนเองอย่างลึกซึ้ง ดังนั้นส่วนสำคัญของการทำสมาธิก็คือ การทำให้ร่างกายหลุดพ้นจากการอุดตัน ให้ดำเนินชีวิตตามธรรมชาติและไม่ระงับสิ่งใดไว้

ประเด็นสำคัญประการหนึ่งที่โอโชเน้นย้ำคือการทำสมาธิไม่มีสูตรสำเร็จตายตัว ทุกคนต้องค้นหาเส้นทางที่เหมาะกับตัวเอง บางคนจะพบการทำสมาธิในความเงียบ บางคนจะพบในขณะที่เคลื่อนไหว อยู่ในเสียงดนตรี หรือแม้กระทั่งในกิจกรรมในชีวิตประจำวัน สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการมีสติอยู่กับทุกช่วงเวลาอย่างเต็มที่

ในโลกที่วุ่นวายซึ่งผู้คนแสวงหาความสุขจากภายนอกอย่างต่อเนื่อง การทำสมาธิจะช่วยเตือนใจเราว่าทุกสิ่งที่เรามองหาอยู่นั้นมีอยู่ที่นี่เสมอ ภายในตัวเรา

หนังสือพิมพ์ Sunday Times ของลอนดอนกล่าวถึง Osho ว่าเป็น “ผู้สร้างสรรค์ 1,000 คนแห่งศตวรรษที่ 20” และหนังสือพิมพ์ Sunday Mid-Day ของอินเดียโหวตให้โอโชเป็น 1 ใน 10 บุคคล ร่วมกับคานธี เนห์รู และพระพุทธเจ้า ที่เปลี่ยนแปลงชะตากรรมของอินเดีย โอโชยังเป็นที่รู้จักจากการมีส่วนสนับสนุนเชิงปฏิวัติของเขาในด้านการเปลี่ยนแปลงภายในผ่านการทำสมาธิ วิธีการทำสมาธิของโอโช (Active Meditation) ช่วยบรรเทาความเครียดทั้งร่างกายและจิตใจ ทำให้ผู้คนสามารถสัมผัสกับความสงบและความเงียบสงบในชีวิตประจำวันได้อย่างง่ายดาย

มินห์ มินห์