การทำกระดาษข้าวในดานังกลายเป็นมรดก

งานหัตถกรรมกระดาษข้าว Tuy Loan แบบดั้งเดิมมีมายาวนานนับร้อยปี และได้รับการยกย่องให้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของชาติ

งานหัตถกรรมทำกระดาษข้าว Tuy Loan ในตำบล Hoa Phong เขต Hoa Vang เมือง Da Nang ได้รับการบรรจุอยู่ในรายชื่อมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของชาติประเภทงานหัตถกรรมดั้งเดิมโดยกระทรวงวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยวในเดือนกุมภาพันธ์ของปีนี้ ในหมู่บ้านโบราณตุยโลน อายุกว่า 500 ปี ยังคงมีครัวเรือนที่ประกอบอาชีพนี้อยู่ถึง 15 ครัวเรือน ในภาพคือโรงงานผลิตกระดาษข้าวของนางสาวแดง ธี ตุ้ย ฟอง อายุ 80 ปี เขาเป็นบุคคลหายากในหมู่บ้านที่มีลูกสาวเดินตามรอยเท้าของเขา

ในการทำกระดาษห่อข้าว คนงานจะต้องบดแป้งข้าวตั้งแต่ดึกๆ และตื่นนอนตอนตี 1.00-02.00 น. ของวันรุ่งขึ้น สลับกันมาแผ่แป้งและตากกระดาษห่อข้าวจนประมาณ 22.00-12.00 น.

แป้งที่ใช้ทำเค้กจะต้องสีจากข้าวสาร "เซียะ" (ข้าว 13/2) ที่ชาวบ้านปลูกและเก็บเกี่ยว “ข้าวจากที่อื่นไม่สามารถนำมาทำกระดาษข้าวพองกรอบอันเลื่องชื่อได้” นายผ่องกล่าว

เมื่อบดแล้วจะนำแป้งไปผสมกับเครื่องเทศ เช่น น้ำปลา เกลือ น้ำตาล ขิง งาขาว... ตามคำบอกเล่าของช่างฝีมือในหมู่บ้านว่าแต่ละโรงงานจะมีสูตรการผสมเครื่องเทศที่แตกต่างกันออกไป และสามารถรับประทานเค้กที่อบเสร็จแล้วได้ทันที

เค้กถูกอบ 2 ชั้นและนึ่งเป็นเวลา 25-30 วินาที คนงานที่ชำนาญเพียงแค่ดูปริมาณไอน้ำที่ลอยขึ้นมา แล้วใช้ไม้ไผ่บางๆ จุ่มลงในน้ำเดือด ก็สามารถดึงเค้กออกจากผ้าที่ขึงไว้เหนือหม้อได้อย่างชำนาญ

สถานที่ของนายพงศ์มักให้เด็กนักศึกษาเข้ามาสัมผัสประสบการณ์การทำกระดาษข้าว เด็กๆ ได้รับคำแนะนำจากชายชราและลูกสาวของเขาถึงวิธีนำเค้กออกจากหม้อนึ่ง

นำเค้กเปียกมาทาบนเสื่อไม้ไผ่ให้แห้ง ทุกครั้งที่มีกลุ่มนักเรียนมาทดลองทำขนม ชาวบ้านก็พร้อมจะชี้แนะให้ “คนรุ่นใหม่รู้วิธีทำเค้กพิเศษ” โดยนายพงศ์ เปิดเผยว่า การทำกระดาษสาสามารถสร้างรายได้วันละ 400,000-500,000 บาท อย่างไรก็ตาม เนื่องจากงานนี้มักต้องตื่นเช้าและอยู่แต่ในห้องอบขนม คนหนุ่มสาวจำนวนมากในหมู่บ้านจึงไม่เลือกประกอบอาชีพนี้

คนส่วนใหญ่ในหมู่บ้านตุยโลนจะใช้วิธีตากเค้กด้วยถ่าน ถ่านหินใช้จากเตาเผาถ่านหรือถ่านอัดแท่ง เค้าไม่ตากเค้กข้างนอกเพราะว่า “เค้กมีรสชาติอยู่แล้ว การตากข้างนอกไม่รับประกันความสะอาด” “การตากกระดาษข้าวด้วยถ่านสามารถทำได้ตลอดทั้งปีและแห้งเร็วกว่า ไม่ว่าจะฝนตกหรือฤดูหนาวที่มีแสงแดดน้อย” นางสาว Tran Thi Luyen ผู้ทำกระดาษข้าวในเมือง Tuy Loan มากว่า 50 ปี กล่าว

โรงงานอย่างของนายฟองและนางลู่เยน มักจะผลิตข้าวได้ประมาณ 20 กิโลกรัมต่อวัน ซึ่งต้องใช้คน 1 ถึง 2 คนทำเค้ก 160 ชิ้น นาน 10 ชั่วโมง เหตุผลที่เลือกห้องครัวหลังบ้านไว้สำหรับโรยและตากเค้กก็เพื่อป้องกันฝุ่นละออง แต่ละโรงงานจะผลิตถาดไม้ไผ่ใบละ 2-3 ถาด เพื่อตากเค้กตามจำนวนที่ผลิตได้

หลังจากผ่านไปประมาณ 6-7 ชั่วโมงในการตากบนถ่าน โดยพลิกหลายๆ ครั้ง เค้กที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 30 ซม. จะค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีเหลือง และแห้งจากด้านในสู่ด้านนอก

เค้กแห้งบรรจุเป็นแพ็คหลายสิบชิ้น ราคาแพ็คละ 22,000 ดอง กระดาษข้าว Tuy Loan ส่วนใหญ่จำหน่ายให้กับตัวแทนจำหน่ายและผู้ที่สั่งจองล่วงหน้าเพื่อส่งให้ญาติที่อยู่ต่างประเทศ

กระดาษห่อข้าวเหนียว ราคาแผ่นละ 27,000 ดอง ตามคำบอกเล่าของช่างฝีมือ Tran Thi Luyen ผู้คนจากเมืองดานัง-กวางนามจำนวนมากที่เดินทางมาตั้งถิ่นฐานในสหรัฐอเมริกาทุกครั้งที่กลับบ้านเกิด ต่างสั่งซื้อกระดาษข้าว Tuy Loan เป็นจำนวนมาก สำหรับคนในท้องถิ่น ทุกๆ วันคล้ายวันเสียชีวิตหรือวันถวายเงินจะต้องมีเค้กนี้

นักเรียนสนุกสนานไปกับขั้นตอนการอบขนมปังขณะนั่งล้อมเตาอันอบอุ่นและได้กลิ่นหอมของขนมปังสดๆ

ช่างฝีมือในหมู่บ้านยังมีความสุขที่กระดาษข้าว Tuy Loan ได้รับการรวมอยู่ในรายชื่อมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของชาติ “เราหวังว่าหลายๆ คนจะรู้จักและชื่นชอบเค้กชนิดนี้ นักท่องเที่ยวที่เดินทางมาที่นี่เพื่อลองทำเค้กก็จะช่วยให้หมู่บ้านหัตถกรรมแห่งนี้คึกคักมากขึ้นด้วย” นายพงศ์ กล่าว

เหงียน ดอง - Vnexpress.net

แหล่งที่มา