អនុស្សាវរីយ៍របស់អ្នកនិពន្ធវៀតណាមពេលធ្វើសៀវភៅនៅអាមេរិក

ជាងម្ភៃឆ្នាំបានកន្លងផុតទៅហើយ ប៉ុន្តែការចងចាំនៃការសហការលើការប្រមូលរឿងខ្លីវៀតណាមជាមួយអ្នកនិពន្ធ និងអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយអាមេរិកនៅតែរស់រវើកក្នុងការចងចាំរបស់អ្នកនិពន្ធវៀតណាមជាច្រើន។

ស្នេហាក្រោយសង្គ្រាម - សុភាសិតវៀតណាមសហសម័យ (Love after War: Contemporary Fiction from Vietnam) ត្រូវបានបោះពុម្ពដោយ Curbstone Press នៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ 2003។ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ វានៅតែជារឿងភាគដែលក្រាស់បំផុតដែលត្រូវបានបោះពុម្ពនៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិក ដែលមានទម្រង់ធំ 650 ទំព័រក្រាស់ ប្រមូលរឿងខ្លីៗដោយអ្នកនិពន្ធវៀតណាមចំនួន 45 នាក់។

Ký ức của nhà văn Việt Nam về chuyện làm sách ở Mỹ

អ្នកនិពន្ធពីរនាក់គឺ Ho Anh Thai និង Wayne Karlin នៅរដ្ឋ Maryland អំឡុងពេលដែលពួកគេធ្វើការលើរឿង "ស្នេហាក្រោយសង្រ្គាម"។

ការប្រមូលផ្តុំដ៏ទូលំទូលាយបំផុត។

ការប្រមូលដ៏ធំដូចជា Love After War អាចត្រូវបានបោះពុម្ពតែនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើតមួយចំនួនមុនឆ្នាំ 1990 ដោយសារតែមិត្តភាព ប៉ុន្តែមិនមែននៅប្រទេសលោកខាងលិចទេ។

នៅទីនេះ មិត្តអ្នកអានបរទេសនឹងជួបជាមួយអ្នកនិពន្ធវៀតណាមជំនាន់មុន ចាប់ពី To Hoai ដល់ Chu Van, Nguyen Minh Chau, Trang The Hy, Ma Van Khang, Nguyen Khai, Vu Bao ដល់ Nguyen Quang Than, Le Van Thao ទៅ Nguyen Huy Thiep, Doan Le, Ho Anh Thai, Pham Thi Hoai, Tran Thuy Mai, Ngo Thi Kim Cuc, Da Ngan, បន្ទាប់មក ង្វៀន ធីវឿប (Phan Thi) មានអ្នកនិពន្ធដែលបានស្លាប់ និងអ្នកដែលនៅក្នុងជួរគេ អ្នកនិពន្ធមកពីតំបន់ផ្សេងគ្នា និងអ្នកនិពន្ធស្រីឆ្នើមជាច្រើន។

ក្នុងនាមជាសហនិពន្ធនៃរឿងភាគនេះ អ្នកនិពន្ធជនជាតិអាមេរិក Wayne Karlin និងខ្ញុំត្រូវសរសេរការណែនាំអំពីរឿងខ្លីវៀតណាមជិត 100 ដូច្នេះអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយនឹងជ្រើសរើសពាក់កណ្តាលនៃរឿងទាំងនោះ។ ខ្ញុំត្រូវតែទទួលយកការវិនិច្ឆ័យរបស់អ្នកបោះពុម្ពដែលយល់ពីរសជាតិរបស់អ្នកអានជនជាតិអាមេរិក។

យើងបានរៀបចំរឿងខ្លីទាំងមូលជាប្រាំផ្នែកដើម្បីឱ្យរចនាសម្ព័ន្ធបន្តនេះអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកអានអានពីដើមដល់ចប់ បន្តបន្ទាប់គ្នាដូចជាប្រលោមលោក ស្រមៃពីផ្នែកមួយនៃជីវិតសង្គមវៀតណាម ផ្នែកមួយនៃចិត្តវិទ្យារបស់មនុស្ស និងអារម្មណ៍នៃពេលវេលាដែលយើងរស់នៅ។ ប្រហែលជាវាច្រើនឬតិចជារូបរាងអក្សរសាស្ត្រវៀតណាមក្រោយសង្គ្រាម។

ស៊េរីសៀវភៅអក្សរសិល្ប៍វៀតណាម និងអ្នកនិពន្ធជនជាតិអាមេរិក

និពន្ធនាយកនៃស៊េរីសៀវភៅ Voices ពីប្រទេសវៀតណាម ដែលបោះពុម្ពដោយ Curbstone Press គឺជាអ្នកនិពន្ធ Wayne Karlin ។ គាត់បានចូលរួមក្នុងការបកប្រែ កែសម្រួល និងកែសម្រួលរាល់ការបកប្រែសៀវភៅវៀតណាម៖ កំណាព្យរឿងខ្លីក្រោយសង្គ្រាម ដោយអ្នកនិពន្ធវៀតណាម និងអាមេរិកហៅថា The Other Side of Heaven ។ និយាយអញ្ចឹង ពាក្យថា ស្ថានសួគ៌ នៅទីនេះ មិនមែនមានន័យថា ឋានសួគ៌ ដូចមនុស្សខ្លះបកប្រែវាទេ ប៉ុន្តែមានន័យថា មេឃ។

គម្របសៀវភៅ "ស្នេហាក្រោយសង្គ្រាម"

វៀតណាម និងអាមេរិកស្ថិតនៅម្ខាងនៃពិភពលោក ឥឡូវនេះយើងត្រូវកសាងស្ពាននៃការផ្សះផ្សាគ្នាតាមរយៈអក្សរសិល្ប៍ ដើម្បីភ្ជាប់ពិភពលោកដ៏ឆ្ងាយទាំងពីរនេះ។

នោះគឺជាគំនិតរបស់ Wayne Karlin នៅពេលដែលគាត់បង្កើតសៀវភៅដែលត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសជារឿងភាគល្អបំផុតក្នុងឆ្នាំ 1995 ដោយ American Literary Critics Circle ។

គាត់បានសហការជាមួយអ្នកបកប្រែវៀតណាម និងអាមេរិកជាច្រើននាក់ ដើម្បីផលិតការបកប្រែ ទឹកហូរនៃទឹកជំនន់ ដោយ Ma Van Khang, ផ្កាយ, ផែនដី, ទន្លេ ដោយ Le Minh Khue, Time of the People ដោយ Nguyen Khai, In the Pink Mist Appears and The Woman on the Island by Ho Anh Thai, Crossing the River by Nguyen Huy Thiep, Small Family by Da Ngan, Cemetery of Doan Le Chua...

នៅឆ្នាំ 1998 បន្ទាប់ពីការបោះពុម្ពសៀវភៅរបស់អ្នកនិពន្ធ Le Minh Khue និង Ho Anh Thai សារព័ត៌មាន Curbstone បានអញ្ជើញយើងឱ្យធ្វើជាទីប្រឹក្សាផ្នែកវិចារណកថាសម្រាប់ស៊េរីសៀវភៅ Voices from Vietnam ដែលជាស៊េរីដែលមានរយៈពេលជាងដប់ឆ្នាំជាមួយនឹងសៀវភៅដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយពេលវេលាត្រូវបានចំណាយជាចម្បងលើការតែង យើងប៉ាន់ស្មានថាវានឹងពិបាកក្នុងការបញ្ចប់ស៊េរីសៀវភៅ ដែលនៅតែមានរយៈពេលយូរ។

នោះហើយជាមូលហេតុដែល Wayne Karlin និងខ្ញុំបានស្នើឱ្យអ្នកបោះផ្សាយបង្កើតរឿងភាគ ដោយព្យាយាមណែនាំអ្នកនិពន្ធវៀតណាមឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន មុនពេលបញ្ចប់ការសរសេរសៀវភៅរបស់យើង។

មានស្នាដៃជាច្រើនដែលយើងបានណែនាំ ប៉ុន្តែមិនត្រូវបានទទួលយកដោយអ្នកបោះពុម្ពទេ ដែលជាការអាណិតផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅទីបញ្ចប់នេះគ្រាន់តែជាការខិតខំប្រឹងប្រែងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកសរសេរសៀវភៅប៉ុណ្ណោះ ខណៈដែលមិនទាន់មានគម្រោងរដ្ឋសម្រាប់ទំនាក់ទំនងបរទេសតាមរយៈអក្សរសិល្ប៍។

មុននឹងនិយាយអំពី Wayne Karlin ជាអ្នកបកប្រែ និងជាអ្នកកែសម្រួលអាជីព ខ្ញុំសូមណែនាំបន្តិចអំពីអាជីពផ្នែកអក្សរសាស្ត្ររបស់គាត់។

Wayne Karlin គឺជាអ្នកនិពន្ធរឿងប្រលោមលោកដ៏ចម្រូងចម្រាសជាច្រើនដូចជា The Cut, For Us, The Supporting Role, The Prisoners, Rumors and Tombstones, The Land of Desire, Genizah ដែល Wandering Souls ត្រូវបានបកប្រែជាភាសាវៀតណាម ដោយប្រាប់ពីដំណើររឿងរបស់អ្នកនិពន្ធដែលភ្ជាប់ដើម្បីនាំយកវត្ថុសក្តិសិទ្ធិរបស់ទាហានម្នាក់ត្រឡប់ទៅគ្រួសាររបស់គាត់វិញនៅវៀតណាម នៅពេលគាត់ប្រឈមមុខនឹងការលះបង់របស់ទាហានអាមេរិក។

Wayne Karlin បានឈ្នះពានរង្វាន់អក្សរសាស្ត្រអាមេរិកដ៏ល្បីល្បាញជាច្រើន។ គាត់ជាអ្នកនិពន្ធដែលមានស្ទីលសរសេរដ៏ស្រស់ស្អាត ភាសាសម្រិតសម្រាំង និងបទភ្លេងដ៏សម្បូរបែប។

កាសែត New York Times ដែលជាកាសែតដែលមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញនៅពេលនោះ បានសរសើរសៀវភៅវៀតណាមខាងលើថា "ត្រូវបានបកប្រែជាភាសាអង់គ្លេសកម្រិតដំបូង"។ ឥណទាននេះទៅឱ្យ Wayne Karlin ជាចម្បង។

កិច្ចសហការរវាងសហនិពន្ធ

ខ្ញុំផ្ទាល់បានបកប្រែពាក់កណ្តាលនៃរឿងខ្លីជិត 50 របស់បណ្តុំ ប៉ុន្តែក្នុងនាមជាអ្នកកែសម្រួល ទាំង Wayne Karlin និងខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយភាគទាំងមូល។

ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការបកប្រែជាមួយគ្នា វាមិនអាចទៅរួចទេក្នុងការចងចាំអំណះអំណាងទាំងអស់។ យើងទាំងពីរនាក់ជាអ្នកនិយមឥតខ្ចោះ ហើយជាការពិតណាស់ ការឈ្លោះប្រកែកគ្នាកើតឡើងដោយសារតែភាពខុសគ្នារវាងភាសាទាំងពីរ ដែលខុសគ្នាពីកំណើត និងភាពខុសគ្នានៃវិធីនៃការគិតរបស់មនុស្សទាំងពីរ។

ជាឧទាហរណ៍ នៅដើមរឿង The Girl in the Lotus Pond អ្នកនិពន្ធ ង្វៀន ផានហាច បានសរសេរថា “ពេលត្រឡប់មកស្រុកកំណើត ដើម្បីគេចពីព្រះអាទិត្យ គាត់ចេញដំណើរតាំងពីព្រឹកព្រលឹម… ខ្យល់អ័ព្ទខ្លាំង ខ្យល់បក់បោកបក់មកក្លិនផ្កាឈូក ដើរក្នុងពន្លឺព្រះច័ន្ទ ទម្រាំឃើញនារីម្នាក់ដើរចេញពីមាត់ស្រះ…”។

មិត្តអ្នកអានវៀតណាមអាចកំណត់ពេលវេលានៃរឿងនេះបានយ៉ាងងាយ៖ ព្រឹកព្រលឹម មេឃនៅតែងងឹត នៅតែមានអ័ព្ទ ហើយព្រះច័ន្ទនៅតែនៅទីនោះ។ ប៉ុន្តែ Wayne Karlin បានបន្ថែមពាក្យកំណត់ពេលវេលាពីរនៅទីនេះ៖ យប់នោះ។

ខ្ញុំមិនយល់ស្របទេ នៅដើមព្រឹកព្រលឹម ធ្វើម៉េចអាចប្តូរទៅយប់? Wayne Karlin ក៏រក្សាគំនិតរបស់គាត់ដែលថាអ្នកអានជនជាតិអាមេរិកមិននឹកស្មានថាពេលព្រឹកព្រលឹមអាចកើតឡើងនៅក្នុងអ័ព្ទក្នុងពន្លឺព្រះច័ន្ទនិងជាមួយផ្កាយនៅលើមេឃ។

បន្ទាប់ពីមានការប្រកែកគ្នាជាច្រើន ទីបំផុតខ្ញុំបានបដិសេធ។ ហេតុផល៖ កំណែជាភាសាអង់គ្លេសគឺសម្រាប់អ្នកអានជនជាតិអាមេរិកដែលមានហេតុផល ទាមទារភាពច្បាស់លាស់ក្នុងលំហ ពេលវេលា ភាពជាម្ចាស់… និងមិនទទួលយកភាពមិនច្បាស់លាស់។ ជាការពិតណាស់ នេះគឺដោយសារតែការគិត និងទទួលពីរផ្សេងគ្នា ប៉ុន្តែតាមពិតប្រហែលម៉ោងបី ឬបួនទៀបភ្លឺ ភាគីម្ខាងអាចហៅពេលព្រឹកព្រលឹម ភាគីម្ខាងទៀតហៅពេលយប់។

មកដល់រឿង "Singing Rice" របស់ Vo Thi Xuan Ha វាពិតជាការគិតច្បាស់លាស់របស់ជនជាតិអាមេរិកក៏ធ្វើឱ្យយើងចាប់អារម្មណ៍ដែរ។ អ្នកនិពន្ធបានសរសេរថា នៅក្នុងភូមិនោះមានទំនៀមទម្លាប់ដឹកអំបិលដើរលេងតាមវាលស្រែ ពេលនោះប្រជាជនប្រោះអំបិលក្នុងផ្ទះបាយ ហើយយកផេះមកដាក់ជីលើស្រែ ដើម្បីអោយមានពណ៌បៃតង។

Wayne Karlin ភ្ញាក់ផ្អើល៖ ជនជាតិអាមេរិកជឿថាដីប្រៃជាដីមិនល្អ មិនស័ក្តិសមសម្រាប់ធ្វើស្រែចម្ការ។ ខ្ញុំហៅអ្នកនិពន្ធមក គាត់ថាវាគ្រាន់តែជាជំនឿអ្នកភូមិ ដូចជាមន្តអាគម មនុស្សមិនចាក់អំបិលចូលស្រែធ្វើឲ្យដីប្រៃ។ អត្ថបទនេះមិនអាចលុបចោលបានទេ អ្នកបកប្រែត្រូវតែស្មោះត្រង់។ នៅទីបញ្ចប់ អ្នកបកប្រែទាំងពីរបានយល់ព្រមបន្ថែមកំណត់ចំណាំអំពីការដង្ហែអំបិលជាជំនឿ ដោយហេតុនេះកំណត់ប្រតិកម្មរបស់អ្នកអានជាភាសាអង់គ្លេស។

នៅក្នុងរឿងនេះផងដែរ Wayne Karlin ពិភាក្សាថាចំណងជើង "Lúa hát" អាចមានប្រសិទ្ធភាពជាភាសាវៀតណាម ប៉ុន្តែជាភាសាអង់គ្លេស វាមានលក្ខណៈកំណាព្យ និងស្រាលពេក។ លោកបានស្នើឲ្យផ្លាស់ប្តូរឈ្មោះរឿងនេះដើម្បីធ្វើឲ្យវាកាន់តែចាប់អារម្មណ៍ចំពោះអ្នកអានជនជាតិអាមេរិកាំង៖ អង្ករ និងអំបិល ។

ក្នុងរឿង The Staircase អ្នកស្រី Nguyen Thi Thu Hue គូរទិដ្ឋភាពនៃផ្លូវដើរហាណូយ ដែលយើងនឹកស្មានមិនដល់ថា “នៅដើមផ្លូវជាហាងផូ គេលក់ខុសច្បាប់ ដូច្នេះហើយពួកគេត្រូវលាក់របស់របរនីមួយៗនៅកន្លែងផ្សេងៗគ្នា។ គុយទាវ pho ព្យួរនៅកណ្តាលផ្លូវ។ នៅចុងបញ្ចប់នៃផ្លូវនោះ មានអាងទឹកចំនួនពីរ ចានគោម ពោពេញទៅដោយទឹក”។ ប៉ុន្តែមនុស្សម្នាក់ដែលអង្គុយនៅរដ្ឋ Maryland សហរដ្ឋអាមេរិក ទោះបីគាត់បានទៅទីក្រុងហាណូយច្រើនដងហើយក្តី គាត់ពិបាកនឹងស្រមៃ។

គាត់បានសួរខ្ញុំថា តើម្ចាស់ហាងផូមកពីផ្លូវនោះឬអ្វីដែលគាត់ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យកាន់កាប់កន្លែងលក់? ហើយតើគាត់ព្យួរគុយទាវនៅតាមផ្លូវដោយរបៀបណា? ជនជាតិអាមេរិកមិននឹកស្មានថាកាន់កាប់ផ្លូវសាធារណៈ រារាំងមនុស្សមិនអោយឆ្លងកាត់ ហើយក៏មិនយល់ពីរបៀបដែលមនុស្សធ្វើអាជីវកម្មនៅពេលជាក់លាក់ណាមួយនៃថ្ងៃ ដូច្នេះតើពួកគេដាក់អាហារនៅឯណា?

ខ្ញុំបានពន្យល់ថា ម្ចាស់ហាងផូអាចជាអ្នកមកពីផ្លូវ ឬអ្នកមកពីកន្លែងផ្សេងដែលទើបមកលក់។ គាត់ក៏បានគូរឱ្យគាត់នូវវិធីមួយដែលមនុស្សអាចព្យួរគុយទាវនៅផ្លូវលំ៖ យកដែកគោលទៅជញ្ជាំង ភ្ជាប់ខ្សែជាបណ្តោះអាសន្ន ឬដាក់ក្នុងកន្ត្រក ឬថង់...

Wayne Karlin មានចំណាប់អារម្មណ៍៖ តើយើងអាចបន្ថែមប្រយោគនេះទៅក្នុងរឿងបានទេ? ជាការពិតណាស់ ត្រូវតែសួរយោបល់របស់ Thu Hue នាងក៏យល់ព្រមដោយរីករាយ។ វាទាំងអស់សម្រាប់អ្នកអាននៅទូទាំងមហាសមុទ្រដែលនៅខ្វះចំណេះដឹងជាក់ស្តែងជាច្រើនអំពីប្រទេសវៀតណាម។

ប៉ុន្តែក្នុងករណីខាងក្រោមគឺផ្ទុយពីនេះ។ ពេលខ្លះគំនិតដែលស្តាប់ទៅល្អនៅទីនេះគឺពិបាកក្នុងការទទួលយកនៅទីនោះ។ ប្រយោគចុងក្រោយនៅក្នុងរឿង The Song and the Cry របស់អ្នកនិពន្ធ Trang The Hy៖ "វារំលឹកអ្នកសរសេរកុំឱ្យបាត់បង់ការគាំទ្រដែលអាចទុកចិត្តបានរបស់ពួកគេ ដែលជាការឈឺចាប់ដ៏ធំរបស់មនុស្សភាគច្រើនដែលនៅស្ងៀម"។ ឃ្លា "ភាគច្រើនស្ងាត់" ខ្ញុំបកប្រែយ៉ាងត្រឹមត្រូវទៅជា "ភាគច្រើននៅស្ងៀម"។

Wayne Karlin បានអត្ថាធិប្បាយ៖ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ឃ្លានេះច្រើនតែប្រើដោយអ្នកនយោបាយស្តាំនិយមថាជាវោហាសាស្ត្រប្រជាភិថុតិ ដូច្នេះជនជាតិអាមេរិកមានប្រតិកម្មនឹងវា។ ដើម្បីជៀសវាងការប្រមាថអ្នកអាន គាត់បានស្នើឱ្យដកពាក្យភាគច្រើនចេញ ហើយប្រយោគដែលនៅសេសសល់ "ទុក្ខធំរបស់មនុស្សស្ងៀម" នៅតែរក្សាខ្លឹមសារយ៉ាងត្រឹមត្រូវ។

ចំពោះរឿង "ឪពុកនិងខ្ញុំជាស្ត្រី" របស់អ្នកនិពន្ធ វូ បាវ ខ្ញុំបានអានច្រើនដងហើយ ប៉ុន្តែទើបតែពេលខ្ញុំចាប់ផ្តើមបកប្រែវា ដោយពិចារណាប្រយោគនីមួយៗ និងពាក្យនីមួយៗដូចជាខ្ញុំជាអ្នកសរសេរ ទើបខ្ញុំរកឃើញព័ត៌មានលម្អិតតូចៗ។ តូចដែលអ្នកនិពន្ធមិនបានដឹង អ្នកនិពន្ធវៀតណាមនឹកវា ហើយអ្នកអានជាច្រើនក៏នឹកដែរ។

ប៉ុន្តែការអានវាតាមភ្នែកអ្នកអានបរទេសដែលមានហេតុផល ខ្ញុំមិនអាចព្រងើយកន្តើយបានទៀតទេ។ ឧទាហរណ៍៖ «ពេលនាងចូលបន្ទប់ភ្លាម មីក៏រមៀលដៃអាវ និងខោ យកអំបោសបោសកម្រាល បោសជញ្ជាំង ព្យួររូបភាពតារាសម្ដែង រៀបចំផ្កាក្នុងប្រអប់គ្រាប់កាំភ្លើង ៣៧ម.ម ឆ្នូតកញ្ចក់យុថ្កា ហែកដៃអាវរហែករបស់នាង ដើម្បីជូតក្បាលគ្រែ ញញួរសម្រាប់តោងខ្សែវាំងនន…»។

ខ្ញុំទើបតែបានគូសដែកគោលពីរលើក ហើយមិត្តអ្នកអានអាចយល់បានយ៉ាងងាយថា លើកទី២ អ្នកស្រី ម៉ី បានដែកគោល ហើយអ្វីដែលនាងញញួរលើកទី១ មានតែអ្នកនិពន្ធកំប្លែង Vu Bao Cay ប៉ុណ្ណោះដែលដឹង។

វគ្គមួយទៀត "ង៉ែត អង្គុយលើគ្រែ ខឹង ហើយស្រែកចេញ" ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីសន្ទនាបានតែប្រាំមួយបន្ទាត់ វាគឺ "ង៉ែត នៅតែដេកលើគ្រែ"។ ប្រាកដណាស់ ខ្ញុំត្រូវសួរយោបល់របស់អ្នកនិពន្ធ ហើយបង្វែរវាឱ្យដូចអ្នកថែសួនផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ។

មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងទេ ពេលដែលរឿងជាភាសាអង់គ្លេសស្ថិតក្នុងដៃ Wayne Karlin គាត់លាន់មាត់ថា សាច់រឿងនិយាយតែមិត្តរួមបន្ទប់ពីរនាក់រៀបការ ហេតុអ្វីអ្នកនិពន្ធសរសេរក្នុងជួរទីមួយថា "នៅក្នុងបន្ទប់មានបងប្អូនស្រីបួននាក់ ពួកគេបីនាក់បានរៀបការម្តងមួយៗ?"

ក្នុងបរិបទនេះ អ្នកអានវៀតណាមនៅតែយល់ដោយប្រយោលថា អ្នកនិពន្ធមានសិទ្ធិលើកករណីលេចធ្លោពីរក្នុងចំណោមមិត្តរួមបន្ទប់បីនាក់ដែលបានរៀបការ ប៉ុន្តែអ្នកអានជនជាតិអាមេរិកច្បាស់ណាស់មិន "យល់ច្បាស់" នោះទេ។ ទីបំផុត យើងត្រូវបង្វែរមកវិញ៖ “បងប្អូនទាំងអស់” ក្នុងបន្ទប់បានរៀបការម្តងមួយ…

ដូច្នេះក្នុងនាមជាសហនិពន្ធ យើងមិនត្រឹមតែត្រូវជាអ្នកបកប្រែ ជ្រើសរើសស្នាដៃ និងរៀបចំសាច់រឿងទៅជាផ្នែកៗតាមរចនាសម្ព័នសមហេតុសមផលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវតែជាអ្នកកែសម្រួលដែលយល់ពីចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់អ្នកអាន ហើយថែមទាំងត្រូវជាអ្នកថែសួនទៀតផង។ ប្រាកដណាស់ ប្រសិនបើអ្នកអានប្រៀបធៀបភាសាទាំងពីរ ពួកគេនឹងទទួលស្គាល់នៅក្នុងការបកប្រែកន្លែងដែលអ្នកបកប្រែ និងអ្នកកែសម្រួលបានប្រែក្លាយដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។

ជាអ្នកបោះពុម្ពដែលស្រលាញ់អក្សរសាស្ត្រវៀតណាម

ប្រព័ន្ធអប់រំរបស់អាមេរិកតែងតែទុកផ្នែកមួយនៃកម្មវិធីសិក្សាឱ្យសាលារៀនស្វែងរកសៀវភៅបន្ថែមដើម្បីបង្រៀន។ អ្នកនិពន្ធ Wayne Karlin គឺជាសាស្ត្រាចារ្យនៅ St. សាកលវិទ្យាល័យ Mary's ក្នុងរដ្ឋ Maryland គាត់និងក្រុមហ៊ុនបោះពុម្ព Curbstone បានផ្សព្វផ្សាយស៊េរីសៀវភៅវៀតណាមទៅកាន់សាកលវិទ្យាល័យ ហើយទទួលបានការឆ្លើយតបយ៉ាងរីករាយ។

សូមអរគុណចំពោះការផ្សព្វផ្សាយរបស់ Wayne Karlin និង Curbstone Publishing House សាកលវិទ្យាល័យអាមេរិកក៏បានពង្រីកកម្មវិធីសិក្សារបស់ពួកគេផងដែរ ដើម្បីរួមបញ្ចូលសៀវភៅដែលបានបោះពុម្ពនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើនទៀតដូចជា The Far Away Times by Le Luu (University of Massachusetts Press), The Retired General by Nguyen Huy Thiep (Oxford University Press in Malaysia), The Woman on the Island and The World of the Đức Thánh Đầu Thái Thánh Thữa Thánh ai (Hyland House in Australia), The Sorrow of War by Bao Ninh (Secker & Warburg in England), The Long Road by Nguyen Duy ជាដើម។

ជនជាតិអាមេរិកកម្រអានសៀវភៅដែលបានបកប្រែណាស់។ អ្នកបោះពុម្ពផ្សាយរាប់ពាន់នាក់ពិតជាមានការព្រួយបារម្ភថាតើសៀវភៅដែលបានបោះពុម្ពលក់ឬអត់។ ពួកគេមិនមានកាតព្វកិច្ចលើកកម្ពស់មិត្តភាពរវាងប្រជាជនទេ។

Wayne Karlin បានរកឃើញ Curbstone Publishing ដើម្បីបោះពុម្ពសៀវភៅវៀតណាម ហើយនាំយកវាជាផ្លូវការទៅកាន់ទីផ្សារសៀវភៅជាតិ ដែលអាចរកបាននៅក្នុងហាងលក់សៀវភៅ និងលក់តាមអ៊ីនធឺណិត (Amazon.com)។ ការបោះពុម្ពដំបូង ដូចអ្នកបោះពុម្ពផ្សេងទៀតនៅអាមេរិកដែរ ជាធម្មតាមាន 5,000 ច្បាប់ ប៉ុន្តែមិនដូចសៀវភៅភាគច្រើនទេ សៀវភៅរបស់ Curbstone នៅតែបន្តបោះពុម្ពពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។

សៀវភៅដែលបោះពុម្ពដោយសាកលវិទ្យាល័យនានាត្រូវបានលក់ជាចម្បងតែនៅក្នុងប្រព័ន្ធសាកលវិទ្យាល័យនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្តាប្រទេសពាក់ព័ន្ធប៉ុណ្ណោះ ជាមួយនឹងចំនួនកំណត់ត្រឹម 1,000 ច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ។ ចំនួនសៀវភៅដែលបានបោះពុម្ពជាអាថ៌កំបាំងអាជីវកម្ម ដឹងតែអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយ និងអាជ្ញាធរពន្ធដារ មិនមែនសរសេរនៅខាងក្រោយសៀវភៅនីមួយៗដូចនៅប្រទេសយើងទេ។

Curbstone Press គឺជាអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយមិនស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ។ ធម្មជាតិមិនស្វែងរកប្រាក់ចំណេញធ្វើឱ្យប្រាក់ចំណូលរបស់អ្នកបោះពុម្ពផ្សាយ និងសួយសារអាករសម្រាប់អ្នកនិពន្ធ និងអ្នកបកប្រែទាំងអស់ជានិមិត្តរូប។ គ្មានប្រាក់ចំណេញក៏មានន័យថាអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយមិនត្រូវបង់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលដែរ។

ជាថ្នូរនឹងការមិនបង់ពន្ធ ពួកគេត្រូវតែបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍វប្បធម៌សង្គម ដោយបរិច្ចាគសៀវភៅដល់បណ្ណាល័យទូទាំងប្រទេស ដល់សាលារៀន...

ដូច្នេះ សៀវភៅរបស់អ្នកបោះពុម្ពផ្សាយត្រូវបោះពុម្ពយ៉ាងហោចណាស់ 5,000 ច្បាប់ ហើយលក់ទូទាំងប្រទេស ដើម្បីរ៉ាប់រងថ្លៃដើមនៃការបោះពុម្ព ការចែកចាយ និងសេវាកម្ម បន្ថែមពីលើចំនួនដ៏ច្រើនដែលត្រូវបានផ្តល់ឱ្យនិស្សិត និងបញ្ញវន្ត។

បន្ទាប់ពីនាយក Curbstone Alexander Taylor បានទទួលមរណភាពនៅចុងឆ្នាំ 2007 គម្រោង Curbstone Press និងទ្រព្យសម្បត្តិបោះពុម្ពទាំងអស់ត្រូវបានផ្ទេរទៅឱ្យសារព័ត៌មាន Northwestern University ។

ការសម្ពោធសៀវភៅ The Other Side of Heaven នៅ San Jose ឆ្នាំ 1995។ ពីឆ្វេង៖ Wayne Karlin, Le Minh Khue, Ho Anh Thai, George Evans។

មតិសាធារណៈ

ការប្រមូលរឿងខ្លីរបស់វៀតណាមត្រូវបានបោះពុម្ព និងបង្កើតមតិសាធារណៈដ៏ល្អនៅក្នុងសារព័ត៌មាន។ នេះជាការយល់ឃើញរបស់អ្នកនិពន្ធ Robert Olen Butler អ្នកនិពន្ធសៀវភៅដែលឈ្នះរង្វាន់ Pulitzer Fragrance from Strange Mountains (ប្រធានបទវៀតណាម)៖ "អ្នកនិពន្ធវៀតណាមជាច្រើនគឺជាអ្នកនិពន្ធដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់ ហើយកំណាព្យនេះជាភាសាអង់គ្លេសគឺជាការបញ្ចេញមតិពេញលេញបំផុត។ Wayne Karlin និង Ho Anh Thai បានកែសម្រួល និងបកប្រែសៀវភៅដ៏អស្ចារ្យដែលនឹងស្ថិតស្ថេរជារៀងរហូត"។

The San Francisco Chronicle នៅថ្ងៃទី 2 ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2003 បានអត្ថាធិប្បាយថា "Love After War គឺជាកំណាព្យដ៏ធំបំផុតនៃសុភាសិតវៀតណាមសហសម័យជាភាសាអង់គ្លេស ហើយគ្មានអ្វីសំខាន់សម្រាប់សៀវភៅនេះទេ។ កំណាព្យនេះអាចប្រៀបធៀបបានយ៉ាងងាយស្រួលជាមួយនឹងម្ចាស់រឿងខ្លីដែលមានការបំផុសគំនិតរបស់យើងដូចជា Raymond Carver, John Cheever, និង Grace Paley ជាអ្នកនិពន្ធនៃ New York ផ្ទុយទៅនឹងទេវកថានៃប្រទេសកុម្មុយនិស្ត គ្មានប្រធានបទណាដែលមិនអាចទៅរួចសម្រាប់អ្នកនិពន្ធនៅទីនេះ យ៉ាងហោចណាស់នៅក្នុងការបញ្ចេញមតិចម្រុះ និងស្មុគស្មាញទាំងអស់នៃថាមពលផ្លូវភេទរបស់មនុស្ស។

និង St. Petersburg Times ទស្សនាវដ្ដី Petersburg នៅថ្ងៃទី 14 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 2003 បានអត្ថាធិប្បាយថា " ស្នេហាក្រោយសង្រ្គាម គឺជាការប្រមូលសំដីដ៏រស់រវើករបស់អ្នកនិពន្ធ ដែលស្នាដៃរបស់គាត់ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ក្នុងចំណោមអក្សរសិល្ប៍ពិភពលោកល្អបំផុត។ ក្នុងនាមជាអ្នកកែសម្រួល និងអ្នកបកប្រែ Wayne Karlin និង Ho Anh Thai សមនឹងទទួលបានមេដាយសម្រាប់ការនាំយកស្នាដៃទាំងនេះរួមគ្នាជាកំណាព្យតែមួយ។ សរសេរបានយ៉ាងស្រស់ស្អាត ស្នេហាក្រោយសង្រ្គាម បង្ហាញថាអក្សរសិល្ប៍វៀតណាមមានជីវិត និងរស់នៅទីនោះ។"

ក្នុងឆ្នាំ 2003 San Francisco Chronicle បានជ្រើសរើសបណ្តុំនេះជាសៀវភៅមួយក្នុងចំណោមសៀវភៅល្អបំផុតចំនួន 100 របស់វា។ ប្រហែលជាសូម្បីតែនៅក្នុងប្រទេសដែលមានវប្បធម៌អានដែលមានការអភិវឌ្ឍន៍ក៏ដោយ វាពិតជាពិបាកសម្រាប់នរណាម្នាក់ក្នុងការអានសៀវភៅល្អបំផុតទាំង 100 ប្រចាំឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែការបោះឆ្នោតនេះមានអត្ថន័យចំពោះអ្នករិះគន់ផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ និងបុគ្គលិកផ្នែកវិចារណកថា ដែលធ្វើតាមការបោះពុម្ពរបស់អាមេរិក ហើយបន្ទាប់មកសម្រាប់អ្នកអានដែលស្រឡាញ់អក្សរសាស្ត្រ។

ប្រភព៖ https://baoquocte.vn/ky-uc-cua-nha-van-viet-nam-ve-chuyen-lam-sach-o-my-308134.html