10 นิ้วระหว่างสองฝั่งของความจริงและภาพลวงตา

(อ่านบทกวี “10 นิ้วแห่งฤดูใบไม้ร่วง” โดย Vo Van Luyen สำนักพิมพ์สมาคมนักเขียนเวียดนาม ปี 2023)

กวี Vo Van Luyen สมาชิกสมาคมนักเขียนเวียดนาม เปิดตัวผลงานรวมบทกวี "10 Autumn Fingers" เมื่อปี 2023 และผลงานชิ้นนี้ได้รับรางวัล A สาขาวรรณกรรมจากสมาคมวรรณกรรมและศิลปะจังหวัด Quang Tri เมื่อไม่นานมานี้

บทกวีชุดนี้ถือเป็นการสืบทอดและสืบเนื่องมาจากงานเขียนของกวี Vo Van Luyen ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสอดคล้องในรูปแบบการเขียนของกวีอาชีพใน Quang Tri แทรกอยู่ในบทกวีแนวสมจริงและบทกวีที่ไม่สมจริง แสดงถึงความหลากหลายและการสำรวจในผลงานทางศิลปะของผู้เขียน ธีมของบทกวียังมีความเข้มข้น หลากหลาย และมีหลายแง่มุมอีกด้วย อาจเป็นความทรงจำการเดินทางและความรู้สึกเชิงกวีจากสถานที่ต่างๆ หรือความคิดและปรัชญาส่วนตัวของนักเขียนผู้หลงใหลในบทกวีและชีวิต

เหมือนบทกวีที่สมจริงอย่าง "สายฝนทำให้ฉันนึกถึงใครบางคน" ซึ่งเป็นทั้งความรักใคร่และความหมายเหมือนเพลงพื้นบ้านที่มีกลิ่นอายของพื้นบ้าน แต่ยังคงสามารถกล่าวได้อีกแบบหนึ่งว่า "หลังดวงอาทิตย์ที่แผดเผา ฝนที่เทลงมาอย่างหนัก/ ภาคกลางต้องทนทุกข์ทรมานอย่างเงียบงันมายาวนาน/ ฤดูหนาวหนาวเย็นราวกับคันไถ/ ดอกตูมสีเขียวยังคงเต็มไปด้วยส้มอันล้ำค่า... เมื่อไม่นานมานี้ มีพายุหลายครั้ง/ ยังไม่หายดี บาดแผลเก่าเตือนใจฉัน/ รอคอยช่วงเวลาแห่งความเงียบงันตลอดทั้งคืน/ แต่ทำไมสวรรค์และโลกถึงงอนกัน..." “ฤดูหนาวหนาวเหน็บเหมือนคันไถ” หรือ “รอคอยความเงียบตลอดทั้งคืน” คือการค้นพบอันแยบยลของกวี

เพลง "Sen Thuong Xa" เปิดเรื่องด้วย "ดอกบัวตูมเหมือนวัยพระจันทร์เต็มดวงที่เพิ่งเริ่มต้น/หยุดร้องเพลงกล่อมเด็ก/หยุดถักผมหางม้า/คลื่นทะเลรู้ถึงพายุแล้ว..." สามประโยคแรกให้ความรู้สึกเหมือนเพลงพื้นบ้าน แต่ประโยคสุดท้ายเป็นการสำรวจบทกวีสมัยใหม่ซึ่งนำความเชื่อมโยงที่ไม่คาดคิดมาสู่ผู้อ่าน

แต่มีบทกวีจำนวนไม่น้อยที่ลัทธิเหนือจริงครอบงำลัทธิสมจริง หากเป็นจริงมันก็เป็นแค่ข้ออ้าง เป็นเหมือนตะปูตอกบนผนังเพื่อแขวนบทกวีของผู้เขียน “สิบนิ้วแห่งฤดูใบไม้ร่วง” เป็นตัวอย่าง: “...สิบนิ้ว สั้นและยาว เป็นคลื่น ภาพลวงตา/ความฝันของฝูงวัว/เดินทางกลับสู่ใจกลางเมือง/ความทะเยอทะยานของสายลม/ตายไปในหญ้าที่มีกลิ่นหอม...” จนจบบทกวี ความหมายเชิงกวีก็ถูกย่อ สั้น และขาดตอน ไม่ชัดเจน ต้องใช้การเชื่อมโยงที่แตกต่างจากปกติ และยังมีการตัดสินที่คลุมเครือจากบทกวีที่ชวนให้คิด: “สิบนิ้วที่ตาบอด/ตัวอักษรสีดำและขาวกลับด้าน/แม่น้ำสีเขียวเปลี่ยนเป็นทะเลสีแดง/เสียงขลุ่ยฆ่าความทรงจำ/ทันใดนั้นก็กลายเป็นฤดูใบไม้ร่วง”

จากมุมมองอื่น หากเราพิจารณาจากมุมมองเชิงรูปแบบ เราก็จะพบผลลัพธ์ที่น่าสนใจบางอย่างเช่นกัน ตัวอย่างเช่น ความกระสับกระส่ายทางความคิดสร้างสรรค์ของนักเขียนมักจะเกิดขึ้นในเวลากลางคืนหรือหลังจากนอนหลับ หรือเป็นอาการนอนไม่หลับตามที่ชื่อบทกวีหลายๆ บทแนะนำ เช่น ตื่นพร้อมกับนก ตื่น เสียงนกในยามค่ำคืน เมื่อคืนนี้ ฝันถึงเว้และคุณ ค่ำคืนแห่งจิตวิญญาณ เศร้าเมื่อราตรีผ่านไป ค่ำคืนไร้แสงจันทร์ ค่ำคืนที่กระสับกระส่ายคิดถึงแม่ ค่ำคืนที่ไม่ตื้นเขินอีกต่อไปกับท้องฟ้าสีคราม ฝัน ค่ำคืนที่เต็มไปด้วยความฝัน ตื่นพร้อมกับเสียงนก ฝันถึงเสียงนกเคาะประตูยามค่ำคืน กล่อมคืนที่นอนไม่หลับ ความฝันของนก ฝันถึงการร้องเพลงเกี่ยวกับไซง่อนที่เจ็บป่วย ค่ำคืนที่ฟังเสียงฝน ค่ำคืนที่ส่งเสียงร้อง

ความหลงใหลในยามค่ำคืนได้กลายมาเป็นแนวคิดทางศิลปะ เป็นสัญลักษณ์ที่ปรากฏขึ้นซ้ำๆ บ่อยครั้งในบทกวีชุดนี้ นี่เป็นวิธีการเผชิญหน้ากับตัวตนของผู้เขียนเอง เจาะลึกความคิดและล่องลอยอยู่ระหว่างสองฝั่งของความจริงและภาพลวงตา ทั้งกับการจุติและการแยกร่าง บางครั้งเหมือนกับการเดินละเมอทางจิตวิเคราะห์: "ราวกับว่ามีเสียงหมุนคงที่นับจังหวะของเวลา/นาฬิกากลางคืนแตกต่างไปจากเดิม/การนอนหลับไม่สม่ำเสมอ ความฝันผิดพลาด/ราวกับว่าเขากำลังสะท้อนตัวเอง/มีคนบอกว่าความกลัวทำให้ผู้คนขี้ขลาด/ยกเท้าไม่ได้/แต่เสี่ยงอันตรายกับการตาย/รู้วิธีเดิมพันในความมืด..." (กลางคืนไม่ใช่เรื่องไร้สาระอีกต่อไปกับท้องฟ้าสีฟ้า)

Vo Van Luyen ยังคงรักษาสไตล์บทกวีของเขาเอาไว้ได้ในผลงาน "10 นิ้วแห่งฤดูใบไม้ร่วง" และผลงานหลายชิ้นของเขาก็มี "ความเป็นผู้ใหญ่" มากขึ้นและมีความทดลองมากขึ้น ฉันหวังว่าคุณจะเดินหน้าบนเส้นทางแห่งบทกวีต่อไป โดยยืนหยัดอย่างมั่นคงบนเส้นทางแห่งชีวิตและบทกวีตลอดไป

ฟาม ซวน ดุง

แหล่งที่มา