ភាពរីករាយនៃការបង្រៀនអក្សរជនជាតិខ្មែរនៅវត្តខ្មែរនៅសុកត្រាំង

Soc Trang បច្ចុប្បន្នមានវត្តខ្មែរចំនួន 92 វត្តមិនត្រឹមតែជាកន្លែងសម្រាប់សកម្មភាពសាសនារបស់ប្រជាជនខ្មែរប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជាកន្លែងសម្រាប់បង្រៀនគោលលទ្ធិ និងការសរសេរដល់ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទនៅតាមភូមិផងដែរ។

Thầy Huỳnh Thanh Tèo ôn lại bài cho các vị tăng sinh chuẩn bị tham gia kỳ thi tốt nghiệp Pali Rong ở chùa Sro Lôn, xã Đại Tâm (huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng). (Ảnh: Phương Nghi)

ព្រះគ្រូ Huynh Thanh Teo ពិនិត្យមេរៀនសម្រាប់ព្រះសង្ឃត្រៀមប្រឡងបាក់ឌុបនៅវត្ត Sro Lon ឃុំ Dai Tam ស្រុក My Xuyen ខេត្ត Soc Trang។ (រូបថត៖ Phuong Nghi)

ការដែលវត្តរៀបចំថ្នាក់បង្រៀន និងបង្ហាត់អក្សរខ្មែរដល់ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធសាសនិកជនតាមភូមិ រួមចំណែកយ៉ាងធំធេងក្នុងការថែរក្សា ថែរក្សា និងលើកស្ទួយអក្សរជាតិ។

ខ្ញុំបានមកវត្តស្រែលន់ (វត្ត Chen Kieu) ឃុំ Dai Tam (ស្រុក My Xuyen ខេត្ត Soc Trang) ហើយបានជួបលោក Huynh Thanh Teo ពេលគាត់កំពុងឈរលើវេទិកា ហើយបង្ហាញមេរៀននៅលើអេក្រង់ ដើម្បីពន្យល់ពាក្យ និងបកប្រែអត្ថន័យពីបាលីទៅជាខ្មែរ ដើម្បីព្រះសង្ឃយល់។

និយាយជាមួយខ្ញុំ លោកគ្រូ Thanh Teo បានចែករំលែកថា៖ “រាល់ថ្ងៃខ្ញុំមកទីនេះដើម្បីពិនិត្យមើលមេរៀនព្រះសង្ឃដែលត្រៀមប្រឡងបាក់ឌុប រៀបចំដោយសមាគមព្រះសង្ឃស្នេហាជាតិខេត្ត Soc Trang។ ឆ្នាំនេះ ក្រៅពីបង្រៀនបាលីថ្នាក់ទី៣ នៅវត្តស្រែលន់ ខ្ញុំក៏ត្រូវបានព្រះចៅអធិការវត្តទុំនប់ (ឃុំអាននិញ ស្រុកចូវថាញ់) វត្តតាសោប (ឃុំឡៃហ្វា ក្រុងវិញចូវ) ព្រែកតាគួល (ឃុំថាញ់ក្វួយ... មកបង្រៀន)។ ក្តីសោមនស្ស និងមោទនភាពបំផុតរបស់ខ្ញុំ គឺការឃើញសិស្សរបស់ខ្ញុំប្រឡងជាប់បាក់ឌុប បាលីរ៉ុង ហើយត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យទៅសិក្សានៅសាលាបន្ថែមវប្បធម៌បាលីមធ្យមភាគខាងត្បូង ក្នុងខេត្តសុកត្រាំង»។

ជាព្រះសង្ឃមួយអង្គ (ថ្នាក់ចុងក្រោយត្រៀមប្រឡងបាក់ឌុប) នៅវត្តស្រែលន់ លោកគ្រូ សឺន វិញ មានប្រសាសន៍ថា៖ “បាលីពេលខ្លះពិបាកណាស់ ពេលខ្លះខ្ញុំរៀនតែមិនអាចចាំបានទាំងអស់ លោកគ្រូ តេវ បង្រៀនខ្ញុំអស់ពីចិត្ត បកប្រែវេយ្យាករណ៍ពីបាលីទៅជាខ្មែរ។ ពីទីនោះ ជួយខ្ញុំឱ្យយល់បន្ថែមអំពីភាសារបស់ជាតិ។ ថ្នាក់នីមួយៗរបស់គាត់គឺសប្បាយណាស់ ហើយយើងចាំមេរៀនបានលឿនណាស់ ព្រោះគាត់ច្រើនតែអោយយើងគិត រួចនិយាយឡើង ហើយអោយព្រះសង្ឃជួយបង្រៀនយើងអោយស្រួលក្នុងថ្នាក់គាត់។

Những lớp học chữ viết Pali miễn phí của các vị tăng sinh và trẻ em ở các phum sóc tỉnh Sóc Trăng. (Ảnh: Phương Nghi)

ថ្នាក់រៀនសរសេរភាសាបាលីដោយឥតគិតថ្លៃសម្រាប់ព្រះសង្ឃនិងកុមារនៅក្នុងភូមិនៃខេត្ត Soc Trang ។ (រូបថត៖ Phuong Nghi)

ក្នុងវ័យជិត ៨០ឆ្នាំ ប៉ុន្តែជារៀងរាល់ថ្ងៃ ព្រះសង្ឃ Lam Len នៅភូមិព្រែកឆេង (ឃុំ Thanh Phu ស្រុក My Xuyen) នៅតែធ្វើដំណើរតែម្នាក់ឯងទៅវត្ត ដើម្បីនាំយកចំណេះដឹងភាសាខ្មែរ និងភាសាបាលីមកប្រគេនព្រះសង្ឃ។

មកដល់វត្តព្រែកអុនដុក (ភូមិ Can Duoc ឃុំ Thanh Phu) នៅពីមុខយើង លោកគ្រូអ្នកគ្រូម្នាក់ដែលគោរពកំពុងឈរនៅលើវេទិកា កាន់ដីសក្នុងដៃ សរសេរពាក្យបាលីនៅលើក្តារ។ ឆ្នាំនេះ ក្រៅពីបង្រៀនភាសាបាលីថ្នាក់ទី ១ ទី ២ និងទី ៣ នៅវត្តព្រែកអុងដុក ក្នុងសប្តាហ៍នេះ លោកក៏ត្រូវបានព្រះចៅអធិការវត្តមួយចំនួនអញ្ជើញមកបង្រៀនភាសាខ្មែរ និងបាលីនៅវត្តពោធិ៍ទីសត្ថារាម (ភូមិទី៧ ក្រុងសុកត្រាំង) និងវត្តសាលាពោធិ៍ទី (វត្តទី២ ក្រុងវិញចូវ)។

លោកគ្រូ ឡាំ លេន រៀបរាប់ថា ៖ «ក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ បន្ទាប់ពីចូលនិវត្តន៍ក្រោមរបប រហូតមកដល់ពេលនេះ ខ្ញុំត្រូវបានសាលាខ្មែរ ឧស្សាហកម្ម និងវត្តអារាម អញ្ជើញឱ្យមកបង្រៀន ដូចជាសាលាបង្រៀនបន្ថែមវប្បធម៌បាលីកម្រិតមធ្យមភាគខាងត្បូង។ សាកលវិទ្យាល័យត្រាវិញ; មហាវិទ្យាល័យ Hau Giang…

“ជាច្រើនដង ខ្ញុំក៏គិតចង់បដិសេធមិនទទួលយកការងារបង្រៀននៅឆ្ងាយដែរ ប៉ុន្តែការគិតអំពីសិស្សជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្ញុំ ការខកខានមេរៀនភាសាខ្មែរ និងភាសាបាលីដោយស្នាមញញឹម បានផ្តល់កម្លាំងចិត្តឱ្យខ្ញុំបន្តការងាររបស់ខ្ញុំ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក្តីសោមនស្សរីករាយ និងរីករាយបំផុតគឺការឃើញសិស្សានុសិស្សរបស់គាត់ប្រឡងជាប់បាក់ឌុប បាលីរ៉ុង ដោយលទ្ធផលខ្ពស់ និងបន្តការសិក្សានៅសាលាបន្ថែមវប្បធម៌បាលីកម្រិតមធ្យមភាគខាងត្បូង”។

ព្រះសង្ឃ លី ណុល សិស្សនៅវត្តសាលាពោធិ៍ទី (វួដ ២ ក្រុង Vinh Chau ខេត្ត Soc Trang) បានមានសង្ឃដីកាថា៖ «វាជាកិត្តិយសណាស់ដែលលោកគ្រូ ឡាំ លេន បង្រៀនភាសាបាលីដល់យើងអស់រយៈពេល ២ ឆ្នាំមកហើយ។ គាត់រស់នៅយ៉ាងសាមញ្ញ មានចំណេះដឹងទូលំទូលាយអំពីភាសាបាលី និងភាសាខ្មែរ និងយល់ពីគំនិតរបស់សិស្សរបស់គាត់។ ក្នុងការបង្រៀន គាត់គោរពលោកគ្រូខ្លាំងណាស់ ហើយមានវិធីសាស្រ្តបង្រៀនល្អៗ ដើម្បីជួយសិស្សស្រូបយកមេរៀនបានលឿន និងចងចាំបានល្អ។ លើសពីនេះលោកក៏ណែនាំព្រះសង្ឃឲ្យជ្រើសរើសយកការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាដើម្បីមានលក្ខណៈសម្បត្តិបម្រើការងារសាសនា និងជនជាតិ។

Những người thầy bảo tồn giữ gìn chữ viết dân tộc mình. (Ảnh: Phương Nghi)

គ្រូបង្រៀនភាសាបាលីបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរក្សាភាសាជាតិរបស់ពួកគេឱ្យស្របទៅនឹងសមាហរណកម្ម និងនិន្នាការអភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រទេសក្នុងអំឡុងពេលជួសជុល។ (រូបថត៖ Phuong Nghi)

ព្រះតេជគុណ Lieu Huyen ព្រះចៅអធិការវត្ត Bung Coc (ឃុំ Phu My ស្រុក My Tu ខេត្ត Soc Trang) មានប្រសាសន៍ថា៖ “ការសិក្សាជួយខ្ញុំឱ្យយល់ភាសា និងវិស័យសាសនារបស់ខ្ញុំ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ខ្ញុំត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ និងព្យាយាមសិក្សាគ្រប់មុខវិជ្ជាឲ្យស្មើៗគ្នា ដើម្បីឲ្យការយល់ដឹងរបស់ខ្ញុំកាន់តែប្រសើរឡើងបន្ថែមទៀត។ គ្រូតែងតែលើកទឹកចិត្តឲ្យព្រះសង្ឃខំប្រឹងរៀនពេលជួបមេរៀនមិនយល់ គ្រូនឹងណែនាំឲ្យកាន់តែច្បាស់ពេលយល់ហើយនឹងបង្រៀនមេរៀនបន្ទាប់។

ព្រះតេជគុណ Tang No ប្រធានសមាគមព្រះសង្ឃស្នេហាជាតិខេត្ត Soc Trang មានប្រសាសន៍ថា៖ “បើនិយាយពីមនុស្សដែលមានចំណេះដឹងភាសាបាលី និងភាសាខ្មែរ លោក Lam Len និងលោក Huynh Thanh Teo គឺជាគ្រូបង្រៀនដ៏ល្អដែលស្រលាញ់វិជ្ជាជីវៈរបស់ពួកគេ។ នៅពេលណាដែលព្រះវិហារត្រូវការគ្រូ ឬសមាគមបានអញ្ជើញពួកគេមកបង្រៀននៅព្រះវិហារនោះ គ្រូបានទទួលយកដោយសាទរដោយមិនខ្វល់ពីចម្ងាយឆ្ងាយ។ សេចក្តីស្រឡាញ់របស់គ្រូចំពោះព្រះសង្ឃពិតជាគួរឲ្យសរសើរ និងគួរឲ្យគោរព។

ដោយស្មារតីលះបង់គ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ជាតិ គ្រូបាលីទោះបីមិនបានប្រាក់កម្រៃក៏ដោយ ប៉ុន្តែបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធានាថា ភាសាជាតិរបស់ពួកគេតែងតែអមជាមួយសមាហរណកម្ម និងនិន្នាការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសក្នុងដំណាក់កាលនៃការជួសជុល។

ប្រភព