Các nhà thiên văn học phát hiện một siêu Trái Đất nằm trong vùng ở được, quay quanh sao chủ cách hệ Mặt Trời 137 năm ánh sáng.
Siêu Trái Đất TOI-715b quay quanh sao lùn đỏ. Ảnh: NASA/JPL-Caltech
Ngoại hành tinh siêu Trái Đất mang tên TOI-715b quay quanh sao lùn đỏ mát và nhỏ hơn Mặt Trời. Các nhà thiên văn học phát hiện hành tinh bằng cách sử dụng TESS, vệ tinh khảo sát ngoại hành tinh chuyển tiếp của NASA. Họ công bố chi tiết phát hiện trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, CNN hôm 10/2 đưa tin.
Nhóm nghiên cứu xác định hành tinh ước tính rộng gấp 1,5 lần Trái Đất chỉ mất hơn 19 ngày để hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh sao chủ. Nó nằm đủ gần sao chủ để tồn tại trong vùng ở được, tức khoảng cách tính từ sao chủ cung cấp cho hành tinh nhiệt độ phù hợp để nước lỏng tồn tại trên bề mặt.
Vùng ở được thường được tính toán dựa trên các yếu tố như kích thước, nhiệt độ và khối lượng ngôi sao cũng như độ phản xạ của bề mặt hành tinh. Tuy nhiên, có thể tồn tại sai số lớn gắn liền với những yếu tố trên, dẫn đến câu hỏi liệu hành tinh có thực sự nằm trong vùng ở được hay không, theo trưởng nhóm nghiên cứu là tiến sĩ Georgina Dransfield ở Trường Vật lý và Thiên văn học thuộc Đại học Birmingham, Anh. Các nhà thiên văn học tin rằng TOI-715b nằm ở khu vực hẹp và tối ưu hơn của ngôi sao mang tên vùng ở được bảo toàn, ít bị ảnh hưởng bởi phạm vi sai số hơn.
Từ khi phóng vào năm 2018, TESS đã giúp giới thiên văn học phát hiện nhiều hành tinh quanh những ngôi sao tương đối gần, phù hợp để theo dõi tiếp bằng đài quan sát trên mặt đất và trong không gian. Kính viễn vọng có thể nhận biết độ suy giảm ánh sáng sao, hé lộ hành tinh di chuyển qua bề mặt của nó. TOI-715b nằm gần sao chủ và có quỹ đạo nhanh, có nghĩa hành tinh thường xuyên bay qua phía trước ngôi sao. Ngoài hành tinh này là một lựa chọn tối ưu để quan sát bằng kính viễn vọng không gian Webb trong tương lai. Kính Webb quan sát vũ trụ bằng ánh sáng hồng ngoại và có thể xem xét bên trong khí quyển hành tinh.
Khi hành tinh đi ngang qua sao chủ và lọc ánh sáng sao, nhờ đó Webb có thể tìm kiếm bằng chứng về khí quyển, thậm chí xác định thành phần khí quyển của hành tinh. Nếu hành tinh lớn cỡ Trái Đất được xác nhận, nó sẽ trở thành hành tinh nhỏ nhất nằm trong vùng ở được mà TESS tìm thấy.
Sao lùn đỏ là loại sao phổ biến nhất trong dải Ngân Hà. Một số sao lùn đỏ chứa hành tinh đá nhỏ như hệ sao TRAPPIST phát hiện gần đây, bao gồm 7 hành tinh ở khoảng cách 40 năm ánh sáng. Ngôi sao của TOI-715b chỉ có hai chớp lóe trong vòng hai năm qua và không hoạt động mạnh, chứng tỏ đó là một ngôi sao già, theo Dransfield.
Trong tương lai, các nhà thiên văn học hy vọng có thể tìm kiếm hành tinh quay quanh ngôi sao giống Mặt Trời hơn. Những nhiệm vụ sắp tới như PLATO của Cơ quan Vũ trụ châu Âu sẽ trang bị 26 camera để nghiên cứu hành tinh giống Trái Đất nằm trong vùng ở được quanh sao chủ, dự kiến phóng vào năm 2026.
An Khang (Theo IFL Science)
