Lý do Ukraine chưa cho xe tăng Abrams tham chiến

Hình ảnh xuất hiện trên mạng xã hội hồi đầu tháng 11 cho thấy binh sĩ Ukraine cầm phù hiệu lữ đoàn phản ứng nhanh thuộc Vệ binh Quốc gia bên cạnh xe tăng chủ lực M1A1 Abrams sơn màu xanh và đen. Chiếc xe đỗ tại khu vực nhiều bùn đất và không ở trạng thái chiến đấu.

Đây là dấu hiệu đầu tiên cho thấy quân đội Ukraine bắt đầu triển khai xe tăng Abrams đến gần tiền tuyến kể từ khi tiếp nhận 31 chiếc từ Mỹ hồi tháng 9. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay không có bằng chứng nào cho thấy xe tăng Abrams được sử dụng trong tình huống chiến đấu.

Giới chuyên gia phương Tây nhận định cục diện chiến trường hiện nay khiến quân đội Ukraine không thể sử dụng hiệu quả xe tăng Abrams và chúng có thể phải ẩn mình thêm nhiều tháng trước khi bắt đầu tham chiến.

“Tiền tuyến đang ổn định, nhiều khả năng Kiev quyết định giữ loạt xe tăng Abrams làm lực lượng dự bị”, Mark Cancian, cựu đại tá thủy quân lục chiến Mỹ và hiện là cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (IISS) có trụ sở tại Mỹ, nhận định.

Cancian cho rằng Ukraine có thể biên chế xe tăng Abrams vào các đơn vị đang vận hành xe chiến đấu bộ binh M2A2 Bradley do Mỹ chế tạo. “Điều kiện mùa đông khiến việc triển khai các đơn vị hỗn hợp Abrams – Bradley trở nên kém hiệu quả và không thể bảo đảm về hậu cần”, ông nói.

Ukraine bắt đầu chiến dịch phản công quy mô lớn từ đầu tháng 6, với mục tiêu xuyên thủng phòng tuyến Nga trong mùa hè, cắt đứt hành lang bộ nối vùng Donbass với bán đảo Crimea và giành lợi thế đáng kể trên chiến trường.

Tuy nhiên, Kiev chỉ giành được một số kết quả rất hạn chế và đang đối mặt với nhiều khó khăn hơn khi thời tiết dần chuyển biến xấu. Các trận mưa lớn cuối thu khiến mặt đất trở nên lầy lội, cản trở hoạt động hành quân, đặc biệt là với xe tăng và thiết giáp. Thời tiết lạnh giá trong mùa đông cũng gây khó cho công tác hậu cần và hoạt động quân sự cơ bản, như lắp đạn pháo hay bóp cò súng.

“Quân đội Ukraine dường như đang chờ thời cơ thích hợp để mở chiến dịch tiến công mới, nhiều khả năng là vào mùa xuân năm sau”, cựu đại tá Mỹ nói.

Kateryna Stepanenko, chuyên gia về Nga tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Mỹ, có cùng quan điểm khi cho rằng bùn đất lầy lội cuối thu đầu đông cản trở đáng kể hoạt động của khí tài hạng nặng như xe tăng.

Mặt đất đóng băng vào mùa đông có thể giúp phương tiện hạng nặng di chuyển dễ dàng hơn, song tuyết rơi dày vẫn khiến việc cơ động gặp khó khăn và làm khí tài Ukraine dễ bị phát hiện bởi mắt thường hoặc thiết bị tầm nhiệt. Lực lượng Nga ít bị ảnh hưởng hơn, do họ cố thủ trong các công sự, hầm hào được cách nhiệt và bảo vệ tốt.

Sergej Sumlenny, người sáng lập Trung tâm Sáng kiến Phục hồi châu Âu ở Đức, nhận định Mỹ đã bỏ lỡ thời điểm chuyển giao xe tăng Abrams.

“Sự chậm trễ cung cấp xe tăng hiện đại cho Ukraine khiến lực lượng Nga có đủ thời gian xây dựng các tuyến phòng thủ kiên cố. Xe tăng và thiết giáp phương Tây khó có cơ hội tỏa sáng khi đối mặt với hệ thống hầm hào, bãi mìn và vật cản răng rồng với chiều sâu nhiều km”, ông nói.

Phòng tuyến Nga hiện nay kéo dài khoảng 1.000 km, khiến 31 chiếc Abrams do Mỹ viện trợ sẽ khó lòng trở thành yếu tố then chốt trong chiến dịch của Ukraine.

Sumlenny đề cập đến cuộc tiến công của Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 47 và Lữ đoàn Cơ giới số 33 Ukraine tại Zaporizhzhia hồi tháng 6. Chỉ trong vòng một đến hai giờ, họ đã để mất gần 20% số xe Bradley, 20% xe tăng Leopard 2A6 và 50% xe quét mìn Leopard 2R trong biên chế quân đội Ukraine. Đây được coi là trận ra quân thảm họa của Kiev trong chiến dịch phản công.

“Đó là lần duy nhất quân đội Ukraine huy động tăng thiết giáp phương Tây trong cuộc tiến công trực diện. Họ có vẻ không muốn lặp lại thảm họa đó”, ông nói.

Vũ Anh (Theo Business Insider)