Những ngày đầu năm, chúng tôi theo chân một người bạn đam mê chụp ảnh động vật hoang dã đến Vườn Quốc gia (VQG) Phước Bình, huyện Bác Ái, Ninh Thuận, để tìm hiểu về đàn bò tót lai đặc biệt. VQG Phước Bình nổi tiếng với hệ sinh thái nhiệt đới và cận nhiệt đới phong phú, giáp cao nguyên Lâm Viên và VQG Bidoup - Núi Bà (Lâm Đồng).
Con đường tỉnh lộ 656 dẫn lên Phước Bình xanh mướt, lòng hồ thủy lợi Sông Cái đầy ắp nước. Tuyến đường này đã được nâng cấp, mở rộng, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và du khách đến thăm VQG Phước Bình.
VQG Phước Bình đang chăm sóc và phát triển đàn bò tót lai, một điều hiếm có tại các VQG trên cả nước. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó giám đốc Trung tâm đa dạng sinh học, kể lại câu chuyện về con bò tót đực tách bầy về sống ở bìa rừng Phước Bình, cạnh làng Bạc Rây, để "hẹn hò" với bò cái nhà, cho ra đời những hậu duệ bò tót lai F1 cách đây 15 năm.
Từ năm 2009 đến 2015, một con bò tót đực tự nhiên tách bầy thường xuyên xuất hiện "cặp kè" với đàn bò nhà của người dân. Con bò tót hoang dã này có chiều cao 1,7m, thân dài hơn 2m, nặng khoảng 1 tấn, đã sinh sản đàn bê lai khoảng 20 con.
Đến năm 2015, con bò tót đực đã chết do già yếu. Tiêu bản của nó được trưng bày tại Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ môi trường rừng. Hiện tại, VQG Phước Bình đang nuôi dưỡng, bảo tồn 11 cá thể bò tót lai, bao gồm 9 con bò tót lai F1, 1 con bò tót lai F2 và 1 con bò tót lai F3.
Đàn bò tót lai được nuôi trong môi trường bán tự nhiên rộng hơn 5ha tại Vườn thực nghiệm Phước Bình. Chăm sóc đàn bò tót lai không dễ, đòi hỏi sự hiểu biết về đặc tính của chúng. Những con bò tót lai F1 vẫn mang đặc tính hoang dã rõ nét, chúng có thể húc bất cứ con bò tót khác hoặc người lạ đến gần.
Cuối năm 2024, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Ninh Thuận phối hợp với VQG Phước Bình tổ chức hội thảo khoa học đánh giá khả năng phát triển của đàn bò tót lai và đề xuất phương án quản lý, chăm sóc, phát triển trong thời gian tới.
Ban quản lý VQG Phước Bình cho biết, năm 2012, đơn vị đã mua 10 con bò tót lai về nuôi để nghiên cứu và bảo vệ nguồn gene quý.
Kết quả giám định cho thấy tất cả bò tót lai đều có cặp NST là 2n=58, khác với bò nhà và bò tót rừng. Điều này mở ra cơ hội lai giống với các giống bò khác để tạo ra thế hệ F2, F3.
Theo Lãnh đạo VQG Phước Bình, qua bẫy ảnh tại các tiểu khu rừng, đơn vị đã ghi nhận được dấu vết của loài bò tót ở 2 tuyến quan trắc là Gia Nhông và Đá Đen với số lượng cá thể ước lượng từ 13 - 17 cá thể. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng phát hiện dấu chân, dấu phân thải và các hoạt động khác của loài như bãi nghỉ, vết xước trên cây của các đàn bò tót.
Các địa điểm ghi nhận sự hiện diện của bầy bò tót hoang dã thông qua quan sát trực tiếp và gián tiếp đa phần là sinh cảnh rừng lá kim trên các sườn và trảng cỏ nằm xen kẽ các rừng thường xanh. Điều này có thể chỉ ra rằng đây là những sinh cảnh ưa thích cho các hoạt động của loài bò tót tại VQG Phước Bình.
Dantri.com.vn
Comment (0)