อย่าพลาดช่วงเวลาทองของการรักษาอาการตาขี้เกียจในเด็ก

พ่อแม่หลายคนพบว่าดวงตาของลูกไม่สามารถมองเห็นได้ชัดเจน เมื่อพาลูกไปตรวจก็พบว่าดวงตาทั้งสองข้างไม่แข็งแรง โดยข้างหนึ่งมองเห็นได้เพียง 1/10 เท่านั้น แพทย์สรุปว่าเด็กคนนี้มีภาวะตาขี้เกียจ ซึ่งเป็นโรคตาที่พบได้บ่อยในเด็กแต่ไม่ค่อยมีการตรวจติดตาม

ตาขี้เกียจ คือ ภาวะที่ตาข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างมีการมองเห็นลดลง เนื่องมาจากความผิดปกติในการพัฒนาของระบบการมองเห็นของเด็ก เด็กที่มีสายตาต่ำกว่า 7/10 หรือมีความแตกต่างของสายตามากกว่า 2 เส้นตามแผนภูมิตา เรียกว่า ตาขี้เกียจ

ความเสี่ยงต่ออาการตาบอด

เด็กชายวัย 8 ขวบ (ในเขตหงูหั่ญเซิน เมืองดานัง) ถูกนำตัวไปตรวจสุขภาพเมื่อ 8 เดือนก่อน และค้นพบโดยบังเอิญว่าตาซ้ายของเขามีการมองเห็น 1/10 ส่วนตาขวามีการมองเห็น 7/10 จากการหักเหของแสงพบว่า ตาขวามีสายตาเอียง 0.75 ไดออปเตอร์ ตาซ้ายมีสายตายาว 4 ไดออปเตอร์และมีสายตาเอียง 0.5 ไดออปเตอร์ หลังจากปรับแว่นแล้ว การมองเห็นของตาขวาอยู่ที่ 10/10 ในขณะที่การมองเห็นของตาซ้ายอยู่ที่เพียง 1/10 เท่านั้น สรุปว่าตาซ้ายของเด็กมีภาวะตาขี้เกียจอย่างรุนแรง

เด็กหญิงวัย 5 ขวบ (ในเขตเหลียนเจียว เมืองดานัง) ถูกนำตัวส่งโรงพยาบาลสูติศาสตร์และกุมารเวชศาสตร์ดานังเพื่อทำการตรวจเมื่อหลายเดือนก่อน เนื่องจากเธอต้องหรี่ตาบ่อยๆ และต้องยืนใกล้ทีวีมากเกินไปเพื่อดู จากการตรวจพบว่าสายตาของเด็กไม่แข็งแรงมาก โดยเฉพาะเด็กที่มีประวัติคลอดก่อนกำหนดเมื่ออายุครรภ์ 30 สัปดาห์ (หนัก 1 กก.) จากการหักเหแสง ตาขวาสายตาสั้น 8 องศา สายตาเอียง 3 องศา ตาซ้ายสายตาสั้น 7 องศา สายตาเอียง 2 องศา หลังจากแก้ไขแล้ว การมองเห็นของตาขวาอยู่ที่ 2/10 ตาซ้ายอยู่ที่ 3/10

การตรวจสายตาผิดปกติในเด็กที่โรงพยาบาลแม่และเด็กดานัง

นายแพทย์เหงียน ถิ จุง ตวน ภาควิชาจักษุวิทยา โรงพยาบาลสูติศาสตร์และกุมารเวชศาสตร์ ดานัง ซึ่งได้รักษาเด็กทั้ง 2 รายที่กล่าวถึงข้างต้นโดยตรงมานานหลายเดือน กล่าวว่า เด็กทั้ง 2 รายมีภาวะตาขี้เกียจอย่างรุนแรง

“ในหลายๆ กรณีที่มีภาวะตาขี้เกียจรุนแรงเช่นนี้ หากไม่ตรวจพบและรักษาอย่างทันท่วงที ภาวะตาขี้เกียจอาจเสี่ยงต่อการสูญเสียการมองเห็นถาวรได้ เด็กๆ จำเป็นต้องได้รับการตรวจพบแต่เนิ่นๆ และทำการรักษาในระยะทอง ซึ่งมีอายุน้อยกว่า 8 ปี ขณะที่ระบบประสาทตาของเด็กยังอยู่ในขั้นสุดท้าย การรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ และต่อเนื่องจะทำให้ได้ค่าสายตาเป้าหมายที่ 8 - 10/10” นพ. โทอัน กล่าว

รับประกันการรักษาอย่างทันเวลา

แพทย์หญิงโทนได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับกระบวนการรักษาดังนี้ สำหรับผู้ป่วยอายุ 8 ขวบ แพทย์ได้กำหนดให้ใช้แว่นสายตาที่มีองศาที่ถูกต้อง และฝึกปิดตาข้างดี คือ ตาขวา วันละ 6 ชั่วโมง เพื่อกระตุ้นให้ตาซ้ายมีกิจกรรมมากขึ้น ผลลัพธ์หลังจากการรักษา 1 เดือน ตาข้างซ้ายที่มีอาการตาขี้เกียจดีขึ้นจาก 1/10 เป็น 3/10 หลังจาก 3 เดือนขึ้นไปถึง 5/10; หลังผ่านไป 8 เดือน การมองเห็นอยู่ที่ 7/10 และต้องติดตามอาการอย่างต่อเนื่องเพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดอาการตาขี้เกียจซ้ำ

ในกรณีคนไข้อายุ 5 ขวบ การรักษาคือการใส่แว่นที่ค่าสายตาถูกต้อง โดยไม่ต้องปิดตา เพราะค่าสายตาของทั้ง 2 ข้างไม่ต่างกันมาก หลังจากการรักษา 3 เดือน การมองเห็นของตาขวาของทารกอยู่ที่ 5/10 และตาซ้ายอยู่ที่ 7/10 ขณะนี้แพทย์ได้ตัดสินใจเปลี่ยนรูปแบบการรักษา คือ ยังคงใส่แว่นเหมือนเดิม แต่ควบคู่ไปกับการปิดตาซ้ายซึ่งเป็นตาดี วันละ 2 ชั่วโมง “ผู้ป่วยจะได้ออกกำลังกาย เช่น ร้อยลูกปัด ต่อเลโก้ วาดรูป ต่อจิ๊กซอว์ ใช้ซอฟต์แวร์ฝึกสายตาขี้เกียจบนคอมพิวเตอร์... เพื่อกระตุ้นการมองเห็น” นพ. โทน กล่าว

ตามรายงานของแพทย์ ผู้ป่วยทั้ง 2 รายที่กล่าวข้างต้น ได้รับการตรวจพบและรับการรักษาในช่วงระยะเวลาทองของโรคตาขี้เกียจ อายุต่ำกว่า 8 ปี โดยปกติแล้วเมื่ออายุเกิน 8 ขวบก็ถือเป็นวัยทองแล้ว แต่ไม่ได้หมายความว่าจะไม่สามารถรักษาได้ การรักษายังคงเป็นไปได้ แต่การตอบสนองต่อการรักษาจะแย่ลงและช้ากว่ามาก หลังจากอายุ 13 ปี อัตราการตอบสนองจะต่ำมาก และไม่มีการปรับปรุงใดๆ เลย

“สมาชิกในครอบครัวควรสังเกตสัญญาณบางอย่างเพื่อสังเกตว่าลูกของตนมีภาวะตาขี้เกียจ เช่น เด็กมักจะหรี่ตา กระพริบตา ขยี้ตา ตาล้า เอียงคอหรือเอียงคอเวลามอง เดินสะดุด มองเห็นกระดานได้ยาก เป็นต้น เมื่อเด็กมีอาการเหล่านี้ สมาชิกในครอบครัวควรพาเด็กไปพบจักษุแพทย์เพื่อตรวจและรักษาอย่างทันท่วงที” ดร.โทอัน แนะนำ

สาเหตุของตาขี้เกียจมักเกิดจากความผิดปกติของการหักเหของแสง เช่น สายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง หรือมีค่าสายตาต่างกันมากระหว่างสองข้าง จึงทำให้เกิดตาขี้เกียจที่ตรวจไม่พบในระยะเริ่มแรก นอกจากนี้ยังมีสาเหตุทางพยาธิวิทยา เช่น หนังตาตกแต่กำเนิด ตาเหล่ ต้อกระจก... ที่ไปขัดขวางการส่งสัญญาณทางสายตาจนเกิดอาการตาขี้เกียจ

แพทย์ยังสังเกตว่าผู้ปกครองจำเป็นต้องติดตามดูแลสายตาของเด็กที่มีประวัติคลอดก่อนกำหนด ซึ่งเป็นกลุ่มเด็กที่มีอัตราการหักเหของแสงสายตาผิดปกติสูงกว่าปกติ

ที่มา: https://thanhnien.vn/dung-bo-qua-giai-doan-vang-dieu-tri-nhuoc-thi-cho-tre-185241120164513576.htm