Lau dọn nhà cửa, bê vác đồ dùng là những việc đơn giản nhưng thực hiện sai cách, thường xuyên trong thời gian ngắn, có thể gây thoát vị đĩa đệm.
Thoát vị đĩa đệm là hiện tượng đĩa đệm nằm giữa các đốt sống bị hư hại, trượt ra khỏi vị trí ban đầu. Từ đó chèn ép lên tủy sống và các dây thần kinh trong ống sống, dẫn đến đau nhức, rối loạn cảm giác tại chỗ.
BS.CKI Vũ Ngọc Bảo Quỳnh, khoa Cột sống, Bệnh viện Tâm Anh TP HCM, cho biết sinh hoạt sai tư thế là một trong những nguyên nhân thường gặp gây thoát vị đĩa đệm, nhất là vào những ngày cuối năm khi nhu cầu dọn dẹp nhà cửa tăng cao. Nhiều người có thói quen ngồi hàng giờ hoặc ngồi xổm để làm vệ sinh, gói bánh… Tư thế này khiến các đĩa đệm bị chèn ép, dễ dẫn đến thoát vị.
Cúi người đột ngột hoặc khom lưng nâng vác vật nặng có thể dẫn đến co thắt các cơ vùng cột sống thắt lưng, làm rách các vòng xơ bao quanh nhân đĩa đệm, gây thoát vị cấp, chèn ép rễ thần kinh, theo bác sĩ Quỳnh. Người bệnh không chỉ cảm thấy đau mà còn xuất hiện những cơn tê buốt kéo dài từ lưng xuống chân.
Để giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm, bác sĩ Quỳnh khuyến cáo mọi người khi dọn nhà đón Tết cần lưu ý các điều sau:
Hạn chế ngồi xổm: Nên chọn ghế có chiều cao phù hợp, hai bàn chân đặt sát trên sàn nhà; giữ khớp cổ chân, khớp gối, khớp háng vuông góc. Trọng lượng cơ thể dồn đều lên hai bên mông và hai chân; lưng thẳng và tựa vào ghế, có thể kê thêm một chiếc gối mỏng vùng thắt lưng. Bạn cũng không nên ngồi quá lâu, đứng lên đi lại sau mỗi 30-45 phút.
Khiêng nhấc đồ vật đúng tư thế: Cố định hai chân rộng bằng vai, ngồi xổm xuống, không cúi gập cột sống, ôm đồ vật vào sát bụng; sau đó nâng đồ lên chậm rãi và nhẹ nhàng, giữ lưng thẳng, không gập chúi về phía trước.
Khi đặt đồ xuống cũng cần cẩn thận, từ từ ngồi xổm, không gập người. Tư thế này sử dụng lực của các cơ bắp lớn tại hông và chân, thay vì tác động lực vào cột sống. Nhờ đó giữ cho cột sống không bị vặn, xoắn hoặc gập lại.
Sử dụng chổi cán dài để tránh các tư thế rướn người quá sức, nhờ đó lực được phân bổ đều lên toàn bộ cơ thể thay vì chỉ tập trung ở phần lưng. Nếu cần thiết bạn có thể dùng thêm ghế hoặc thang cao nhưng cần đảm bảo chắc chắn, tránh nguy cơ té ngã.
Nghỉ ngơi đầy đủ, làm dồn nhiều việc cùng lúc gây quá tải lên các khớp, có thể dẫn đến chấn thương, tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm. Vì vậy, bạn nên lên kế hoạch và chia nhỏ hạng mục dọn dẹp, nghỉ ngơi mỗi 30 phút, nhất là khi có dấu hiệu mỏi cơ.
Bác sĩ Quỳnh khuyến cáo tư thế cúi xuống, vặn mình, nâng vác nhiều… có thể gây áp lực quá mức lên cột sống và làm tổn thương cột sống. Người có các dấu hiệu cảnh báo thoát vị đĩa đệm như đau lưng đột ngột dữ dội hoặc âm ỉ, đau nghiêm trọng hơn khi vận động mạnh, ho, hắt hơi, đứng hoặc ngồi lâu; cơn đau có thể chạy dọc từ mông xuống mặt sau của chân… nên đến bác sĩ khám. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể làm teo dần các chi, suy giảm khả năng vận động, đại tiểu tiện không tự chủ.
Phi Hồng
Độc giả đặt câu hỏi về bệnh cơ xương khớp tại đây để bác sĩ giải đáp |