ពីគ្រាមភាសា...
ពេញមួយប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិ គេងាយមើលឃើញថា ការផ្លាស់ប្ដូរវប្បធម៌ និងភាសារវាងមូលដ្ឋាននានាតែងតែប្រព្រឹត្តទៅពីខាងជើងទៅខាងត្បូង។ ប៉ុន្តែជាមួយខេត្ត Quang Nam និង Quang Ngai យើងមានអារម្មណ៍ថាវប្បធម៌និងភាសាត្រូវបានលាយឡំក្នុងទិសដៅពីរ គឺខាងជើង និងខាងត្បូង។
បើធៀបនឹងផ្លូវជាតិ 1A ចុះដល់តំបន់មាត់សមុទ្រ ផ្លូវប្រសព្វដើរតាមទិសដៅពីជើងទៅត្បូងធម្មតា (ពី Quang Nam ទៅ North Quang Ngai)។ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតាមផ្លូវជាតិលេខ 1A ឆ្លងកាត់ទិសដៅពីត្បូងទៅជើង (ពីខេត្តក្វាងង៉ៃទៅក្វាងណាមខាងត្បូង) ។
ភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់ថា ស្រុក Nui Thanh (Quang Nam) មានព្រំប្រទល់ជាប់ខេត្ត Binh Son (Quang Ngai) ភាសាប្រជាជននៅទីនេះចែកចេញជាពីរផ្នែកធំៗ។
ពីផ្លូវរថភ្លើងឡើងដល់ភ្នំ គេមិននិយាយថា៖ ta, mi, mo, te, rang, rua, chu... ប៉ុន្តែការបញ្ចេញសំឡេងរបស់ពួកគេគឺស្រដៀងទៅនឹងជនជាតិ Kinh នៅតំបន់វាលទំនាប និងភាគខាងលិចនៃ Quang Ngai ជាពិសេសការបញ្ចេញសំឡេងរបស់ Mo Duc, Duc Pho (ភាគខាងត្បូងបំផុតនៃខេត្ត Quang Ngai): tao, may, daugio, kiaong,
ទន្ទឹមនឹងនោះ ពីខ្សែរថភ្លើងរត់ចុះទៅតំបន់មាត់សមុទ្រ ប្រជាជននិយាយតាមសូរស័ព្ទ Quang Nam សុទ្ធសាធ៖ ta, mi, chi, mo, te, rang, rua, ni, no... ហើយរត់ពេញផ្លូវទៅកាន់តំបន់ Dong Binh Son (Quang Ngai)។ អ្នកស្រុកនៃឃុំឆ្នេរសមុទ្រនៅតំបន់ភាគខាងជើង Quang Ngai និយាយថា៖ តា, អ្នក, ជី, ម៉ូ, តេ, រោទ៍, នី, ទេ… ប៉ុន្តែកុំនិយាយថា៖ តាវ ម៉ាយ ជី ដាវ កៀ សៅវ៉ា ណៃ កៀ… ដូចប្រជាជនខេត្តក្វាងង៉ៃភាគច្រើនដែរ។
ជួបគ្នានៅ...កន្លែង
មានចម្រៀងប្រជាប្រិយ និងសុភាសិតជាច្រើនរបស់ Quang Ngai ដែលត្រួតលើគ្នាជាមួយនឹងចម្រៀងប្រជាប្រិយ និងសុភាសិតនៃតំបន់ Quang Nam ភាគខាងត្បូង។ ជាការពិតណាស់ នេះក៏ជាបាតុភូតធម្មតាមួយនៅក្នុងបទចម្រៀងប្រជាប្រិយវៀតណាមផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទំនាក់ទំនងរវាងទឹកដីទាំងពីរ ការផ្សារភ្ជាប់វប្បធម៌ និងការត្រួតស៊ីគ្នានៅទីនេះគឺច្បាស់ណាស់ ជាពិសេសនៅខេត្ត Quang Nam ខាងត្បូង និង Quang Ngai ខាងជើង។
សាកល្បងអានបទចម្រៀងប្រជាប្រិយនេះ យើងនឹងឃើញនៅទីនេះ ទំនាក់ទំនងរវាងឈ្មោះស្រុក Nui Thanh (Quang Nam) និងស្រុក Binh Son (Quang Ngai)៖ នាំខ្ញុំត្រលប់ទៅ Quang ខ្ញុំនឹងមើលថែវា / Ao Vuong គឺមួយ Ba Go គឺពីរ / អ្វីដែលត្រូវជៀសវាងនៅពេលព្រឹកព្រលឹម / Dang Trong គឺជាចោរប្លន់ Dang Ngoai គឺជារូងភ្នំខ្លារខិន។
នៅក្នុងប្រយោគដំបូងនៃបទចម្រៀងប្រជាប្រិយនេះ យើងឃើញតែឈ្មោះកន្លែងធម្មតាមួយដែលបានរៀបរាប់ថា "ក្វាង" ។ ប្រយោគទី២មានឈ្មោះពីរកន្លែងគឺ "Ao Vuong" បច្ចុប្បន្ននៅឃុំ Tam Nghia ស្រុក Nui Thanh ខេត្ត Quang Nam; Ba Go ស្ថិតនៅឃុំ Binh Long ស្រុក Binh Son ខេត្ត Quang Ngai។ ក្នុងពីរប្រយោគចុងក្រោយនៃកំណាព្យ យើងដឹងថា៖ «ដួងតឹងគេប្លន់» សំដៅទៅទ្រុងបាហ្គោ «ដងង៉ោយហង្សបេអូ» សំដៅលើតំបន់ភ្នំជាមួយអៅវឿង ។ ដូច្នេះហើយអាចនិយាយបានថា រវាងទឹកដីទាំងពីរនេះ ព្រំដែនភូមិសាស្ត្របានត្រួតស៊ីគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ។
មិនត្រឹមតែទៅ Binh Son ប៉ុណ្ណោះទេ សូម្បីតែពី Nui Thanh ទៅទីក្រុង Quang Ngai៖
សួរអ្នកលក់ Quynh (*)
ឃើញនៅក្រៅ បេន វ៉ាន់ ត្រេបិញ ប្រមូលផលហើយឬនៅ?
Ben Van លក់ឱ្យ Quan Com
ប្រមូលផលមិនទាន់ដឹង ឃើញចំបើងពីរ អ៊ុំ!
សូម្បីតែស្ពាន Ben Van (ស្ពាន An Tan នាពេលបច្ចុប្បន្ន) និងទីតាំង "Ao Vuong" នៃស្រុក Nui Thanh ត្រូវបានតភ្ជាប់យ៉ាងជ្រៅទៅភាគខាងត្បូងនៃ Quang Ngai៖
តាំងពី Cau Van, Ao Vuong
ឆ្លងកាត់ភោជនីយដ្ឋានខ្យង បេះដូងខ្ញុំពោរពេញដោយទុក្ខ។
តើភោជនីយដ្ឋានមួយណានៅផ្ទះ?
ក្រឡេកមើលត្រកុក មេឃកំពុងរះហើយ។
ក្រៀមក្រំឈរ អង្គុយមើល
ក្រឡេកទៅមើលហង្ស រួន តែមិនឃើញគាត់ទេ។
ចាប់ពី “Ben Van” “Ao Vuong” (Nui Thanh, Quang Nam) ទៅ “Quan Oc” (Binh Son, Quang Ngai) ដល់ “Quan Com” ផ្សារ “Hang Ruou” គឺជាកន្លែងមួយស្ថិតនៅខាងជើងស្ពាន Tra Khuc ដែលឥឡូវស្ថិតនៅក្នុងសង្កាត់ Truong Quang Trong ទីក្រុង Quang Ngai។
Lullabies
ក្រៅពីឈ្មោះទីកន្លែង មានភាពស្រដៀងគ្នាជាច្រើនរវាងបទចម្រៀងប្រជាប្រិយរបស់ Quang Nam និង Quang Ngai ដែលមិនអាចបែងចែកបាន។ ការត្រួតលើគ្នា និងការស្រោបគ្នានេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីគំនិត និងអារម្មណ៍ក្នុងដំណើរការធ្វើការ និងការតស៊ូ ដែលបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់នូវការផ្លាស់ប្ដូរវប្បធម៌តាមរយៈខ្លឹមសារនៃបទចម្រៀងប្រជាប្រិយ៖ ពេលចាកចេញទៅខ្ញុំទើបតែដាំផ្កា / ពេលអ្នកត្រលប់មកវិញ ផ្ការីកបីរយមែក / មែកមួយគឺប្រាំបួន buds / លក់បានបីកាក់ សន្សំមួយកន្លែង / ភាសាអង់គ្លេសគេសិក្សាថាចំណេញប៉ុន្មាន/?
តាំងពីតូចមក នៅក្វាងណាម ខ្ញុំបានស្តាប់ និងដឹងដោយបេះដូងនូវពាក្យសំដីរបស់ម្តាយក្មេករបស់ខ្ញុំ - "ស្រមោលអាក្រក់បានរលត់ទៅជ្រុងភ្នំ / វាសនាអ្នកកាប់ឈើចាស់នៅតែធ្យូងនៅលើកំពូលភ្នំ / ផ្លូវរដិបរដុបថ្មនីមួយៗឡើងម្តងមួយៗ / ប្តីប្រពន្ធចាស់នាំគ្នាទៅវិញទៅមក" កំសត់ណាស់ / ប្រពន្ធកំសត់ណាស់
ខ្ញុំគិតថានេះជាចម្រៀងប្រជាប្រិយពីស្រុកកំណើតរបស់ខ្ញុំ ប៉ុន្តែក្រោយមកនៅពេលប្រមូល និងស្រាវជ្រាវអក្សរសិល្ប៍នៅខេត្ត Quang Ngai ខ្ញុំបានរកឃើញថាវាជាបទចម្រៀង "Tieu phu than" ឬ "Tieu phu hoa phu" (ជាងកាត់ឈើបង្រៀនប្រពន្ធ) ដោយអ្នកនិពន្ធ Hoc Soan (Pham Soan 1890-1936?) មកពីសាលា Nghia ស្រុក Quang I ។
ចម្រៀងប្រជាប្រិយត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់បំផុតនៃវប្បធម៌របស់តំបន់មួយ ដូច្នេះទំនាក់ទំនងវប្បធម៌រវាងខេត្ត Quang Nam និង Quang Ngai មានភាពស៊ីជម្រៅ។ មិនបាច់និយាយទេ ទំនាក់ទំនងនេះក៏ត្រូវបានបង្ហាញក្នុងទំនៀមទំលាប់ និងការប្រតិបត្តិ ជាពិសេសពិធីបុណ្យសព និងអាពាហ៍ពិពាហ៍នៃតំបន់ Quang Nam និង Quang Ngai ភាគខាងត្បូងដែលមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នាខ្លាំង ...
(*) ឃ្វីន - ជាកន្ត្រកប្រើសម្រាប់កាន់បាយក្នុងអតីតកាល ។
ប្រភព៖ https://baoquangnam.vn/ca-dao-dan-ca-nhin-tu-giao-thoa-vung-nam-ngai-3145441.html
Kommentar (0)