(kontumtv.vn) – Như bao cộng đồng DTTS khác tại Tây Nguyên, đối với dân tộc Xơ Đăng, nhánh Tơ Đ’rá tại thôn Kon K’Lốc, xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà, nhà rông không thể thiếu trong đời sống của cộng đồng. Bên cạnh chú trọng phát triển kinh tế – xã hội, Nhân dân thôn Kon K’Lốc luôn coi trọng công tác bảo tồn, gìn giữ nhằm phát huy những giá trị của nhà rông truyền thống; góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI về bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc trên địa bàn.

Gác lại công việc hàng ngày, người dân thôn Kon K’Lốc luân phiên nhau để hoàn thiện việc tu sửa nhà rông truyền thống của thôn chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Kon Tum. Để đảm bảo giữ nguyên bản nhà rông truyền thống, thôn đã tổ chức họp lấy ý kiến của già làng, người có kinh nghiệm, thống nhất từ việc lựa chọn vật liệu tự nhiên đến việc trang trí, hoàn thiện các chi tiết, hoa văn… Cùng với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, Nhân dân trong thôn đóng góp trên 20 triệu đồng và ngày công để hoàn thiện nhà rông.

Ông A Thiêk – Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn Kon K’Lốc, cho hay: “Khi mình huy động cho bà con làm nhà rông này mình phải có sự phân công, đàn bà phải kiếm tranh, đàn ông phải đi kiếm cây. Làm cái này vật liệu làm phức tạp nhất là cái rươi của nó kia, hai là cái tranh. Tuy khó khăn, nhưng mà phong tục của tập quán ở đây mình phải bắt buộc phải làm đúng quy trình của ông bà hồi xưa. Ông bà ngày xưa để lại thế nào thì mình phải giữ lại cái bản sắc của ông bà hồi xưa.”

Với gần 100% dân cư là người DTTS, thôn Kon K’Lốc, xã Đăk Mar luôn chú trọng công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Nhà rông của làng là nơi các nghệ nhân thường xuyên tổ chức truyền dạy văn hóa dân gian cho hơn 40 thành viên của CLB Văn hóa dân gian thôn Kon K’Lốc. Đáng mừng hơn, hầu hết thế hệ trẻ nơi đây đều nhận thức và biết trân quý, gìn giữ những giá trị văn hóa cha ông để lại. Anh A Xoong vui vẻ nói: “Người lớn họ dạy mình làm như thế nào thì mình làm như thế. Như cái nhà rông này thì nó có sự kết hợp của cây gỗ, lồ ô, tranh, nứa… phải kết hợp với nhau thì mới thành cái nhà rông. Mình thấy vui vì dân làng đã biết kết hợp nhau mà làm để có chỗ nương tựa. Ví dụ như sau này có đi họp thôn hoặc xã có tổ chức thì mình cũng có cái chỗ để ngồi họp, để chung tay xây dựng làng mình ngày càng phát triển hơn.”

Em A Sơn – CLB Văn hóa dân gian Kon K’Lốc, hào hứng chia sẻ: “Mình càng trẻ thì mình càng có nhiều năng lượng, thì mình cần phải đẩy mạnh hơn việc gìn giữ văn hóa truyền thống. Đặc biệt là mình phải giao lưu được với nhiều dân tộc anh em khác nữa để người ta biết biết cái nét dân tộc của mình nó sẽ khác như nào. Đấy cũng là một phần để mình sẽ được nuôi dưỡng con người mình và cũng cũng là một lợi thế để thu hút khách du lịch để có thể phát triển về quê hương mình nữa.”

Những năm qua, cùng với quan tâm đầu tư hoàn thiện các thiết chế văn hóa, việc gìn giữ, bảo tồn nhà rông truyền thống được xã Đăk Mar chú trọng thực hiện. Hiện nay, tất cả 3 thôn DTTS của xã đều được công nhận đạt chuẩn thôn, làng DTTS nông thôn mới. Bên cạnh đó, cả 3 thôn đều có nhà rông truyền thống – nơi tổ chức các hoạt động cộng đồng và nuôi dưỡng, truyền dạy văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ; góp phần để xã Đăk Mar được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về lĩnh vực văn hoá của tỉnh năm 2024. Bà Nguyễn Thị Thanh Thùa – Chủ tịch UBND xã Đăk Mar, ccho biết: “Cùng với mặt trận và các đoàn thể để tuyên truyền cho người dân nhằm phát huy các giá trị văn hóa, đặc biệt là các bản sắc văn hóa của các thôn đồng bào dân tộc thiểu số như là cồng chiêng, xoang và các thiết chế văn hóa của các khu dân cư. Ngoài ra thì chúng tôi lồng ghép các Chương trình mục tiêu quốc gia để xây dựng nhà rông của các con đồng bào dân tộc thiểu số, để tạo sân chơi cho các câu lạc bộ cũng như là bà con nhân dân nhằm phát huy và giữ gìn các bản sắc văn hóa của mình.”

Trong không gian văn hóa cồng chiêng Tây nguyên, nhà rông là một thực thể vừa hùng vĩ, vừa chứa đựng những yếu tố tâm linh, là biểu hiện của văn hóa rừng và kết nối cộng đồng người với thiên nhiên. Cùng với thực hiện các đề án, chính sách phát triển kinh tế, xã hội, công tác nghiên cứu, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của nhà rông cần được chú trọng nhằm góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc văn hoá các DTTS trên địa bàn./.

CTV Trọng Nghĩa