Đến hẹn lại lên, cứ vào dịp tháng 3 hàng năm, người Jrai tại xã Ia Pếch, huyện Ia Grai (tỉnh Gia Lai) lại long trọng tổ chức lễ cúng Thần rừng. Nghi lễ được tổ chức luân phiên hàng năm giữa 2 làng Ograng và làng De Chí với ý nghĩa cùng chung tay giữ rừng; tạ ơn thần rừng đã che chở bảo vệ dân làng, cho dân làng có một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng được tươi tốt, no đủ.
Lễ cúng rừng được tổ chức thường niên vào tháng 3 tại xã Ia Pếch
Năm nay lễ cúng được tổ chức tại làng O grang, người chủ trì buổi lễ là già làng Siu Dơih. Ngay từ sáng sớm bà con nhân dân làng Ograng đã tấp nập gùi thịt, nếp lên ngọn núi cách làng chừng 5km để chuẩn bị cho lễ cúng. Lễ vật cho nghi lễ cúng năm nay bao gồm: Một con heo quay, một con gà và một ghè rượu.
Ngay từ sáng sớm bà con đã gùi thịt lên rừng chuẩn bị cho buổi lễ
Theo già làng Siu Dơih (SN 1947, làng Ograng), lễ cúng rừng được dân làng lưu giữ từ xưa đến nay với ý nghĩa tạ ơn và mong muốn được thần rừng chở che bảo vệ dân làng. Vào dịp tháng 3, dân làng có thời gian rảnh nên thường họp làng để tổ chức nghi lễ cúng rừng.
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ lễ vật cúng, già làng Siu Dơih đọc to lời khấn mời Thần rừng, Thần núi, Thần nước về chứng kiến. Với mong muốn các vị thần sẽ bảo vệ, che chở cho dân làng, mang tới mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu.
Lễ vật cúng được chuẩn bị đầy đủ
Tại buổi lễ, già làng Siu Dơih cũng không quên thay mặt làng tuyên lời thề với các vị thần sẽ giữ và bảo vệ rừng thiêng liêng. Già Siu Dơih mong rằng các vị thần sẽ phù hộ cho dân làng giữ rừng để người dân có thêm sinh kế.
Già làng Siu Dơih thực hiện nghi thức cúng
Đối với người Jrai tại xã Ia Pếch, lễ cúng rừng được xem là một lễ lớn, quy tụ tất cả dân làng, từ người già cho tới trẻ em, đàn ông và phụ nữ. Sau khi nghi lễ kết thúc, tất cả mọi người cùng hòa trong không khí giao lưu sôi nổi, tận hưởng bữa tiệc buffet dưới tán rừng già.
Ông Nguyễn Anh Tuấn - Hạt Phó Hạt Kiểm lâm huyện Ia Grai cho biết: “Lễ cúng rừng không chỉ là nghi lễ độc đáo có ý nghĩa tâm linh, góp phần bảo tồn các giá trị vật chất, tinh thần trong cộng đồng các dân tộc mà còn góp phần vào công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng. Tùy theo điều kiện mỗi làng, lễ cúng được tổ chức với quy mô và địa điểm khác nhau. Tuy nhiên mục đích cuối cùng là tạ ơn thần rừng và để bà con nhận biết được ý nghĩa và tầm quan trọng rừng trong đời sống nhân dân”.
Người dân nướng cơm lam phục vụ bà con trong làng và du khách tham gia lễ cúng rừng
Nhiều năm nay, chính quyền UBND xã, huyện và lực lượng kiểm lâm đã hỗ trợ để lễ cúng rừng thành một hoạt động văn hóa tín ngưỡng, hấp dẫn người dân khắp các huyện lân cận đến tham gia. Nghi lễ cúng rừng cũng là dịp để cộng đồng nhắc nhau nâng cao nhận thức, tầm quan trọng của rừng đối với cuộc sống. Từ đó, gắn kết bà con cùng với chính quyền địa phương, lực lượng kiểm lâm cùng làm tốt việc giữ rừng. Hơn nữa, thông qua các nghi lễ truyền thống này, giáo dục, truyền lại cho thế hệ trẻ tình yêu với rừng.
Lồng ghép trong lễ cúng rừng là hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; bảo vệ môi trường sinh thái, gắn kết trong cộng đồng dân cư với lực lượng bảo vệ rừng.
Sau lễ cúng, người dân chia thịt ra các ống nứa và cùng nhau thưởng thức bữa tiệc buffet giữa tán rừng già
Trao đổi với PV, ông Ngô Khôn Tuấn – Chủ tịch UBND xã Ia Pếch cho biết: “Lễ cúng rừng là hoạt động văn hóa rất ý nghĩa được tổ chức hàng năm, thông qua nghi lễ này sẽ giúp người dân càng nâng cao ý thức hơn trong việc giữ rừng. Ngoài việc tạ ơn Thần rừng, lễ cúng còn mang ý nghĩa tuyên truyền vận động bà con nhân dân trên địa bàn thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ rừng, gắn kết và tạo sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư.
Nhiều năm trước, sau khi có quyết định của UBND tỉnh Gia Lai về việc giao đất, giao rừng cho bà con 2 cộng đồng làng Orang và De Chí, các làng đã thành lập 2 tổ quản lý, bảo vệ rừng. Hai tổ này hoạt động rất tốt, duy trì được thường xuyên lực lượng đi tuần tra bảo vệ rừng. Ngoài kinh phí về dịch vụ môi trường rừng, bà con cũng tận thu được một số sản phẩm như mật ong, măng le… cũng trang trải được phần nào chi phí trong đời sống hàng ngày”.
Nhiều năm nay bà con nhân dân xã Ia Pếch đã phối hợp với các lực lượng quản lý và bảo vệ những cánh rừng rất tốt
Hiện trên địa bàn xã Ia Pếch hơn có 559 ha rừng. Số diện tích này đều do cộng đồng 2 làng O Grang và De Chí nhận khoán quản lý, bảo vệ. Nhiều năm nay, bà đã nhận thức được những lợi ích từ rừng như mang lại nguồn lâm sản dồi dào, tạo môi trường, không khí trong lành. Nhờ vậy, công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng cũng thuận lợi hơn.
Bài và ảnh: Trần Hiền
Bình luận (0)