Ngày 4-7, giới chức Trung Quốc đã phát đi cảnh báo về thảm họa do mưa lớn gây ra ở các vùng rộng lớn ở miền Trung và Tây Nam nước này. Cơ quan khí tượng cảnh báo Trung Quốc sẽ phải đối mặt với nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan hơn trong tháng 7 và tháng 8, bao gồm mưa lớn, lũ lụt và nhiệt độ cao.

Trung tâm Khí hậu Quốc gia Trung Quốc (NCC) cho biết, trong giai đoạn cao điểm mùa Hè năm 2023, các vùng hạ lưu sông Dương Tử có thể bị lũ lụt nghiêm trọng, trong khi nhiệt độ cao sẽ tiếp tục hoành hành ở miền Bắc nước này.

Nhận định về xu thế thời tiết trong những tháng tới của mùa Hè, ông Giả Tiểu Long, Phó giám đốc Trung tâm Khí hậu Quốc gia Trung Quốc cho biết: “Các hiện tượng thời tiết và khí hậu cực đoan sẽ nhiều hơn, đặc biệt là hiện tượng như sóng nhiệt, mưa lớn mang tính giai đoạn và mưa xối xả gây ngập lụt nhìn chung tương đối nhiều”.

Cảnh báo trên được đưa ra khi các cơn mưa lớn đã và đang trút xuống khu vực Tây Nam Trung Quốc, như thành phố Trùng Khánh và tỉnh Tứ Xuyên, trong khi miền Bắc đang bị hạn hán, như Khu tự trị Nội Mông và tỉnh Hà Bắc.

Cuối tuần qua, nhiều nhà cửa, đường sá ở tỉnh Thiểm Tây, Tây Bắc Trung Quốc đã bị hư hại sau trận mưa lớn nhất trong 50 năm.

Tại tỉnh Hồ Nam, miền Trung Trung Quốc, mưa lớn đã gây ảnh hưởng tới hơn 95.000 người, trong đó có hơn 14.000 người phải sơ tán, hơn 2.000 ngôi nhà bị hư hại. Theo chính quyền tỉnh Hồ Nam, mưa lớn đã diễn ra tại nhiều khu vực ở tỉnh này từ ngày 29-6, trong đó, lượng mưa tại khu tự trị dân tộc Miêu-Thổ gia Tương Tây lớn nhất. Chỉ tính riêng khu tự trị này, thiệt hại kinh tế trực tiếp ước tính vào khoảng 575 triệu Nhân dân tệ (khoảng 79,5 triệu USD). Chính quyền địa phương và người dân đang đẩy mạnh công tác khắc phục hậu quả nhằm nhanh chóng nối lại giao thông, mạng lưới điện và thông tin liên lạc.

Lực lượng cứu hộ giải cứu người dân bị mắc kẹt do lũ tại thành phố Trùng Khánh (Trung Quốc). Ảnh: Tân Hoa xã 

Trong khi đó, chính quyền thành phố Trùng Khánh ở Tây Nam Trung Quốc đang triển khai hoạt động ứng phó khẩn cấp cấp độ 4 đối với lũ lụt. Mưa lớn trong nhiều ngày đã khiến mực nước của 7 con sông ở Trùng Khánh ở trên mức cảnh báo. Mưa lớn kéo dài ở Trùng Khánh đã dẫn đến lượng mưa lớn nhất được ghi nhận tại nước này kể từ khi mùa mưa năm nay bắt đầu. Theo Tân Hoa Xã, tính đến 7 giờ ngày 5-7, đợt mưa lớn mới xảy ra trên địa bàn đã làm 15 người chết, 4 người mất tích, 7.500ha diện tích hoa màu bị ảnh hưởng, 212 ngôi nhà bị sập. Kể từ ngày 3-7, hầu hết các khu vực của thành phố Trùng Khánh đều có mưa rào hoặc dông, lượng mưa lớn chủ yếu tập trung ở khu vực dọc sông Dương Tử. 

Tại tỉnh Vân Nam, Tây Nam Trung Quốc, nhiều địa phương đang gặp phải tình trạng mưa lớn, kèm theo thời tiết đối lưu mạnh như sấm sét, gió giật, có nguy cơ xảy ra sạt lở đất, ngập úng đô thị và các thảm họa địa chất khác. Ngày 5-7, cơ quan khí tượng địa phương đã đưa ra cảnh báo rủi ro khí tượng thảm họa địa chất cấp độ 2.

Tại miền Bắc Trung Quốc, nhiều khu vực vẫn đang trong tình trạng nắng nóng bất thường. Ông Trương Hằng Đức, Phó giám đốc Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc cho biết, kể từ giữa tháng 6 năm nay, miền Bắc Trung Quốc phải hứng chịu tình trạng nắng nóng kéo dài. Từ ngày 21 đến 24-6, tại các tỉnh, thành phố như Bắc Kinh, Thiên Tân, Hà Bắc… xảy ra hiện tượng thời tiết nắng nóng cực đoan, nhiệt độ phổ biến trên 40°C, mức cao nhất ở miền Bắc Trung Quốc vào tháng 6 trong gần 10 năm qua. Tổng cộng có 21 trạm quốc gia có nhiệt độ cao nhất vượt qua mức cực đoan lịch sử, 49 trạm quốc gia đã vượt qua giá trị cực đoan trong tháng 6. Đài quan sát Bắc Kinh lần đầu tiên ghi nhận nhiệt độ cao nhất đạt hoặc vượt quá 40 độ C trong 3 ngày liên tiếp (41,1 độ C ngày 22-6, 40,3 độ C ngày 23-6 và 40 độ C ngày 24-6). Theo cơ quan khí tượng Trung Quốc, trong tháng 7, Bắc Kinh và nhiều khu vực khác của Trung Quốc có thể phải hứng chịu mức nhiệt lên tới 41 độ C.

Nắng nóng tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: Tân Hoa xã 

Theo ông Trương Hằng Đức, nắng nóng liên tục nhiều ngày thời gian qua đang khiến nguy cơ hạn hán tăng cao, kéo theo nhu cầu sử dụng điện và năng lượng tăng mạnh: “Do ảnh hưởng của lượng mưa ít kết hợp với nhiệt độ cao trong giai đoạn trước, tình trạng hạn hán từ trung bình đến nghiêm trọng đã xảy ra ở phía Đông Nội Mông, phía Tây Cát Lâm, phía Tây Liêu Ninh, miền Trung và Bắc Hà Bắc, phía Bắc Sơn Đông, đặc biệt là Xích Phong ở Nội Mông và Thừa Đức ở Hà Bắc đã xảy ra hạn hán nghiêm trọng”.

Theo dự báo của cơ quan khí tượng Trung Quốc, trong thời gian còn lại của mùa Hè, tức tháng 7 và 8, trong khi một số khu vực phía Bắc, lượng mưa giảm từ 20-50%, thì phía Đông và Nam lại nhiều hơn hằng năm từ 20-50%, trong đó có các tỉnh gần Việt Nam như Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam. Cùng thời kỳ, nhiệt độ ở hầu hết các khu vực của Trung Quốc có thể tương đương hoặc cao hơn cùng kỳ hằng năm, nhiều khu vực cao hơn 1-2 độ C.

KIM GIANG (tổng hợp)