Bé Khả Minh, thành viên một trại hè cứu hỏa, thích thú khi đu dây từ trên tầng cao xuống đất, trong khi các bạn nhỏ ở trại khác sợ hãi vì nhà vệ sinh bẩn hoặc bị đánh.
Vài ngày sau khi trở về từ trại hè lính cứu hỏa ở Hòa Bình, Vũ Trần Khả Minh, lớp 4, trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hà Nội, vẫn nhớ như in và kể vanh vách những hoạt động trong một tuần ở đây.
“Con rất vui. Được ở thêm một tuần nữa thì thích hơn”, Minh nói.
Trại của Minh có hơn 100 bạn, chia thành các nhóm ở phòng riêng có điều hòa. Mỗi huấn luyện viên phụ trách 5-7 bạn. Minh và các bạn phải tự làm mọi việc và được gọi về nhà hai lần trong cả khóa.
Minh thích nhất trải nghiệm thoát nạn từ tầng cao. Sau khi thắt các nút dây, em được hướng dẫn cách hạ chậm xuống từ tầng hai, trong khi các anh chị lớn hơn sẽ hạ từ tầng 4.
“Cảm giác thả từ cao xuống rất sướng”, cậu bé 9 tuổi nói, cho biết còn được dạy cách thắt nút dây số 4 và số 8 để cứu hộ từ nhà cao tầng. Trong đó, cách thắt số 8 để nối các dây với nhau cho dài hơn, còn số 4 để cột, giúp trèo xuống.
Ngoài ra, Minh được học cách thoát hiểm từ phòng khói nhân tạo. Khói mù mịt khiến Minh không nhìn rõ đường nên đâm sầm vào tường và chảy máu mũi. Em dùng khẩu trang thấm nước, hạ thấp người để mò đường chạy ra ngoài. Cậu bé cũng hào hứng khi đi trekking trong rừng hay lần đầu tiên dùng bình cứu hỏa và tự hào vì đã chiến thắng nỗi sợ hãi, tự tay dập lửa thật.
Cậu bé cho biết thích nghi nhanh với cuộc sống tập thể, ăn nhiều, ngủ ngon dù lúc đầu hơi nhớ nhà.
Chị Giắc Ly, mẹ Minh, cho hay con trai tham gia trại hè này với chi phí 6,5 triệu đồng.
Với Trần Linh Đan, hai tuần tham gia trại hè giúp em tìm hiểu thiên nhiên và học các kỹ năng cơ bản như nấu nướng, dọn dẹp. Chị Hoàng Linh, mẹ Linh Đan, cho biết chị muốn hè là thời gian các con tham gia hoạt động ngoại khóa để nạp năng lượng trước khi bước vào năm học mới.
Trại hè của Linh Đan theo kiểu sáng đi tối về ở Hà Nội, với chi phí khoảng 4 triệu đồng. Mỗi đợt có khoảng 20 em nhỏ tham gia, được chia thành các nhóm, phân công nhau nấu cơm, làm các món ăn đơn giản và dọn nhà.
Ngoài ra, Linh Đan được đi bơi hoặc tìm hiểu về một số loài động vật như ong, giun đất, ếch, cóc. Cô bé biết về vòng đời của con bướm, bắt đầu từ trứng, ấu trùng, nhộng và bướm; tò mò khi thấy hành trình con tằm nhả tơ để dệt vải, hay lý giải sự chuyển màu của những chiếc lá.
“Con cũng thích làm thủ công như tổ ong, con ếch bằng giấy. Những việc tỉ mỉ này rèn luyện cho đôi tay linh hoạt và tăng khả năng sáng tạo của con hơn”, Linh Đan chia sẻ.
Trại hè mang lại niềm vui và trải nghiệm hữu ích cho các em nhỏ trong khoảng thời gian được xa rời sách vở. Nhưng cũng có những trại hè chỉ là nơi trông trẻ trong nhà phố, thậm chí khiến trẻ kinh hãi do hạ tầng và dịch vụ kém.
Cậu con trai 11 tuổi của chị Nguyễn Giang Như, ở thôn Yên Xá, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, sợ hãi khi bị bạn đánh tại một khóa tu ở huyện Thanh Oai. Cậu bé kể không được tắm vì thiếu nước, nhà vệ sinh bẩn, thường xuyên tắc và phải ngủ dưới nền đất.
Trước đó, chị Như tìm hiểu về khóa tu này qua những hình ảnh được quảng cáo trên nhóm Zalo. Con chị tham gia cùng với khoảng 400 cháu ở độ tuổi 9-12.
Con gái 9 tuổi của chị Trịnh Thị Hòa thì từng bị đau bụng ở trại hè bán trú tiếng Anh cho học sinh 8-12 tuổi. Vì phải tự chuẩn bị bữa trưa mang theo nhưng trung tâm lại không có tủ lạnh nên đồ ăn bị thiu mà con không biết.
Ngoài ra, theo quảng cáo buổi sáng các con được học vẽ, làm thủ công, đọc truyện và trò chuyện bằng tiếng Anh; buổi chiều đi tham quan trong thành phố. Thực tế, con chị Hòa hầu như ở trong phòng, quanh đi quẩn lại tô màu, làm thủ công.
“Con chê các hoạt động nhàm chán, giống như mẫu giáo”, chị Hòa nói, cho biết trung tâm này mới tổ chức trại hè lần đầu, thu phí 500.000 đồng một ngày. Sau gần một tuần, chị Hòa cho con nghỉ.
Mô hình trại hè ở Việt Nam xuất hiện khoảng 10 năm trước và rộ lên vài ba năm gần đây. Chưa có thống kê số học sinh tham gia nhưng đây dần trở thành hoạt động thường niên với nhiều trẻ em, nhất là ở thành phố vì bố mẹ bận đi làm, không có người trông. Ở Mỹ, trại hè là ngành kinh doanh mang lại 4 tỷ USD mỗi năm, với khoảng 26 triệu trẻ tham gia.
Theo các chuyên gia, trước khi cho con đi trại hè, bố mẹ phải tìm hiểu kỹ thông tin về đơn vị tổ chức. Ông Nguyễn Minh Khánh, Giám đốc trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam, Trung ương Đoàn, đơn vị đầu tiên có mô hình học kỳ quân đội, nhắc phụ huynh chọn những nơi có kinh nghiệm để hạn chế rủi ro.
Bà Hà Thu, đại diện một công ty chuyên tổ chức trại hè về giới tính, cho rằng nếu có điều kiện, phụ huynh nên đến tận nơi khảo sát để biết rõ cơ sở vật chất trước khi quyết định.
Một số khóa hè cho trẻ gọi về nhà vào một giờ nhất định. Khi đó, bố mẹ hãy hỏi con về các hoạt động trong ngày, cảm nhận của trẻ để nắm bắt ngay vấn đề nếu có. Cha mẹ cũng cần liên lạc thường xuyên với bên tổ chức, yêu cầu gửi hình ảnh sinh hoạt, hoạt động của con, theo bà Hà Thu.
Trở về sau các khóa hè, nhiều trẻ hình thành được kỹ năng tốt. Tuy nhiên, các chuyên gia nhìn nhận không dễ để duy trì điều đó bởi khóa hè diễn ra trong thời gian ngắn. Khi về nhà, nếu bố mẹ không nhắc nhở hoặc rèn giũa, trẻ sẽ quên những kỹ năng đã được học.
Chị Như hối hận khi quá tin vào thông tin quảng cáo. Khi không được gọi điện cho con hàng ngày, chị cũng không đến nơi tổ chức trại hè, dù chỉ cách nhà 3 km, để quan sát.
Còn chị Hòa thấy vội vàng khi chuyển tiền ngay cho trung tâm sau vài phút tư vấn. “Tôi đã nghĩ gửi con đến đó vừa được học tiếng Anh lại vừa có người trông. Không ngờ đó là nơi thiếu kinh nghiệm tổ chức”, chị nói.
Vì con có trải nghiệm tốt, chị Ly – mẹ bé Minh nói sang năm lại cho con tham gia trại hè.
“Tôi vui khi con trở về khỏe mạnh, phấn khởi, biết yêu thương mọi người xung quanh và trân trọng cuộc sống”, chị Ly cho biết.
Bình Minh
*Tên một số nhân vật đã thay đổi