TPHCM thông qua phương án 5 huyện thành 5 đô thị vệ tinh kiểu mới

Sáng nay (22/6), tại kỳ họp thứ 16 (kỳ họp chuyên đề), các đại biểu HĐND TPHCM đã thống nhất thông qua hồ sơ trình phê duyệt Quy hoạch TPHCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. 

Theo nội dung quy hoạch, thành phố giữ quan điểm sắp xếp, tổ chức không gian theo hướng đô thị toàn cầu, đa trung tâm.

Hình thành 5 đô thị vệ tinh

Báo cáo tại kỳ họp, đại diện UBND TPHCM cho biết, trên cơ sở các hành lang quốc gia và vùng, UBND TP đề xuất 2 kịch bản phát triển không gian.

Cụ thể, với kịch bản 1, thành phố sẽ hình thành 1 khu vực đô thị trung tâm (gồm 16 quận), 1 thành phố Thủ Đức là đô thị song hành và 5 đô thị vệ tinh (gồm Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè và Cần Giờ).

Với kịch bản 2, thành phố hình thành 1 khu vực đô thị trung tâm (gồm 15 quận), 1 thành phố Thủ Đức và 2 đô thị song hành gồm Củ Chi – Hóc Môn, Bình Chánh và Nhà Bè – Quận 7 – Cần Giờ.

Trong đó, UBND TPHCM đề xuất chọn kịch bản 1 vì tính khả thi cao, phù hợp với điều kiện của thời kỳ quy hoạch và phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã của thành phố. 

Trước đó, UBND TPHCM cũng đã xây dựng và lập Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung đến năm 2040, tầm nhìn 2060. Theo Đồ án này, thành phố định hướng chia thành 5 vùng đô thị, 3 khu vực chống ngập, 3 khu vực không gian ngầm.

5 vùng đô thị bao gồm:

Vùng đô thị trung tâm: ranh giới phía bắc, phía tây là đường Vành đai 2, phía nam là kênh Đôi – kênh Tẻ, phía đông là sông Sài Gòn. Vùng trung tâm bao gồm các quận 1, 3,4, 5, 6, 8, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Tân Bình, Gò Vấp, quận Bình Tân, một phần quận 12. Tổng diện tích khoảng 17 nghìn ha, quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 4,5 triệu người.

Vùng đô thị phía Đông: đã thành lập thành phố Thủ Đức, tổng diện tích khoảng 21 nghìn ha, quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 1,1 triệu người.

Vùng đô thị phía Bắc – Tây Bắc: ranh giới phía bắc giáp Tây Ninh, phía tây giáp tỉnh Long An, phía nam là ranh hành chính giữa huyện Hóc Môn, Bình Chánh và đường Vành đai 2. Vùng đô thị này bao gồm huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn và một phần quận 12, tổng diện tích khoảng 58,5 nghìn ha, quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 1,4 triệu người.

Vùng đô thị phía Tây: ranh giới phía bắc giáp ranh hành chính giữa huyện Hóc Môn và Bình Chánh, phía nam giáp tỉnh Long An, phía đông giáp đường Vành đai 2 và sông cần Giuộc. Vùng này bao gồm phần lớn huyện Bình Chánh. Tổng diện tích vùng khoảng 23,3 nghìn ha, quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 840 nghìn người.

Vùng đô thị phía Nam: ranh giới phía bắc giáp kênh Đôi kênh Tẻ, ranh giới phía nam giáp tỉnh Long An và biển Cần Giờ, phía đông giáp sông Đồng Nai, phía tây là sông Cần Giuộc. Vùng bao gồm quận 7, huyện Nhà Bè, một phần huyện Bình Chánh, và toàn bộ huyện Cần Giờ với tổng diện tích 93,3 nghìn ha, trong đó có Khu dự trữ sinh quyển cần Giờ. Quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 1,2 triệu người.

Theo UBND TPHCM, với chiến lược phân vùng như trên, kết hợp mô hình đô thị đa trung tâm gắn với đa dạng không gian sinh thái sẽ hợp lưu sức mạnh thiên nhiên, nguồn lực về kinh tế, linh hoạt với các phạm vi và nguyên tắc.

Năm 2030, GRDP bình quân đầu người đạt 15.400 USD

Về định hướng phát triển kinh tế, UBND TPHCM xây dựng 3 kịch bản phát triển. Trong đó, kịch bản 1 là mô hình tăng trưởng hiện tại, có áp dụng một số chiến lược đổi mới sáng tạo. Kịch bản này đề ra chỉ tiêu tăng trưởng GRDP giai đoạn 2021-2025 đạt 5,3%, giai đoạn 2026-2030 đạt 7,9% và 2021-2030, đạt 6,6%

Theo UBND TPHCM, kịch bản này có tính khả thi cao, nhưng không đạt được chỉ tiêu về tăng trưởng và GRDP bình quân đầu người theo Nghị quyết số 31-NQ/TW, không tạo ra các động lực tăng trưởng làm tiền đề cho tầm nhìn 2050, cơ cấu kinh tế ngành mất cân đối.

Kịch bản 2 là đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thu hút nguồn lực thực hiện dự án giữ vai trò động lực tạo ra sự đột phá, phù hợp với xu hướng phát triển vùng Đông Nam bộ. Các chỉ tiêu tăng trưởng cụ thể là: giai đoạn 2021-2025 đạt 7,5-8,0%; giai đoạn 2026-2030 đạt 9,5-10,0% và giai đoạn 2021-2030 đạt 8,5-9,0%. Kịch bản này có ưu điểm là đạt chỉ tiêu theo Nghị quyết 31-NQ/TW về các chỉ tiêu tăng trưởng, nhưng nhược điểm là nhu cầu về vốn đầu tư khá cao, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ trong huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực.

Kịch bản thứ 3 là xây dựng thể chế, chính sách, điều kiện thuận lợi, áp dụng hiệu quả mô hình kinh tế mới để tạo ra bước chuyển đột phá, khai thác tiềm năng lợi thế, vị trí chiến lược của thành phố. Các chỉ tiêu tăng trưởng cụ thể là: giai đoạn 2021-2025 đạt 8,1%; giai đoạn 2026-2030 đạt 12,8% và giai đoạn 2021-2030 đạt 10,5%. Theo UBND TPHCM, kịch bản này đáp ứng được khát vọng của Đảng bộ và nhân dân TPHCM, tuy nhiên, tính khả thi không cao nếu không hình thành được các động lực tăng trưởng mới và một số siêu dự án mang tính đột phá.

Trong 3 kịch bản trên, UBND TPHCM đề xuất phát triển thành phố theo kịch bản thứ 2. Với kịch bản này, thành phố phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân khoảng 9,0%/năm trong giai đoạn 2021-2030. Đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt khoảng 14.700-15.400 USD.

Tại kỳ họp, Chủ tịch TPHCM Phan Văn Mãi cho biết, sau khi HĐND thông qua, thành phố sẽ rút kinh nghiệm từ các góp ý, hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng phê duyệt.

“Quy hoạch thành phố thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được duyệt là cơ sở để lập quy hoạch chung, các quy hoạch cấp dưới; kế hoạch thực hiện quy hoạch. Quy hoạch cũng là cơ sở để xây dựng phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã trên địa bàn; xây dựng các cơ chế, chính sách, giải pháp thu hút đầu tư và triển khai các dự án của thành phố theo thứ tự ưu tiên” – ông Phan Văn Mãi nói rõ.