Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 16/12, đã đưa ra những phát biểu mạnh mẽ và cứng rắn, cáo buộc các quốc gia phương Tây, đặc biệt là Mỹ và các đồng minh trong NATO, đã liên tục có những hành động khiêu khích, gây áp lực, và “đẩy Nga vào thế khó”. Theo ông, những hành động này đã đưa mối quan hệ giữa Nga và phương Tây đến một “lằn ranh đỏ”, khiến Moscow không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải đáp trả để bảo vệ lợi ích quốc gia và chủ quyền của mình.
Ông Putin phát biểu trong cuộc họp hôm 16/12 (ảnh: RIA Novosti)
Phát biểu tại một cuộc họp với các quan chức quốc phòng ở Moscow, Tổng thống Vladimir Putin cho biết Liên bang Nga đang theo dõi việc Mỹ phát triển cũng như khả năng Mỹ triển khai các tên lửa tầm ngắn và tầm trung với sự lo ngại. Theo nhà lãnh đạo Liên bang Nga, có một điều đáng lo ngại là hoạt động của Mỹ trong việc tạo ra và chuẩn bị triển khai ở tiền tuyến các hệ thống tấn công chính xác cao có căn cứ trên đất liền, với tầm bắn lên tới 5.500 km. Đồng thời với đó là việc Mỹ chuyển giao và triển khai các hệ thống tên lửa này ở châu Âu cũng như khu vực châu Á – Thái Bình Dương, trong khi những hành động như vậy đã bị cấm bởi Hiệp ước Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (Hiệp ước INF).
Lực lượng Ukraine phóng hỏa lực về lãnh thổ Nga từ tiền tuyến tại khu vực Kharkov (Ảnh: AP)
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự leo thang căng thẳng giữa Nga và phương Tây là vấn đề Mỹ và NATO mở rộng ra các nước Đông Âu và đặc biệt là mối quan hệ của Ukraine với phương Tây. Nga đã nhiều lần cảnh báo rằng sự gia nhập của Ukraine vào NATO sẽ vượt qua “lằn ranh đỏ” của Moscow, vì điều này sẽ đặt NATO ngay cạnh biên giới Nga, đe dọa an ninh quốc gia của họ. Chính sự tiếp cận này đã khiến Putin cảm thấy rằng phương Tây đang cố tình đẩy Nga vào một tình thế không thể chịu đựng được.
Sau khi Nga phát động cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022, các quốc gia phương Tây đã áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế nghiêm khắc đối với Nga, đồng thời cung cấp hỗ trợ quân sự và tài chính cho Ukraine. Những hành động này đã khiến Nga cảm thấy bị cô lập và gia tăng cảm giác rằng phương Tây đang cố tình kiềm chế và làm yếu Nga. Putin cho rằng các quốc gia phương Tây không chỉ muốn giảm bớt ảnh hưởng của Nga ở châu Âu mà còn muốn lật đổ chế độ chính trị hiện tại ở Moscow. Ông Putin cũng nhấn mạnh rằng nếu các quốc gia phương Tây tiếp tục có những hành động khiêu khích, Moscow sẽ không ngần ngại sử dụng tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích của mình, bao gồm cả việc sử dụng lực lượng quân sự nếu cần thiết. Thậm chí, Putin đã không loại trừ khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp cảm thấy tồn tại mối đe dọa trực tiếp đến sự tồn vong của Nga.
Khái niệm “lằn ranh đỏ” đã trở thành một thuật ngữ quan trọng trong chính sách đối ngoại của Putin. Đó là những điểm giới hạn mà Nga không thể chịu đựng thêm hoặc có thể dẫn đến phản ứng mạnh mẽ nếu bị vượt qua. Những “lằn ranh đỏ” này không chỉ bao gồm các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia, mà còn bao gồm các nguyên tắc cơ bản trong quan hệ quốc tế mà Nga muốn bảo vệ, chẳng hạn như sự tôn trọng chủ quyền quốc gia và không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác.
Sự gia tăng sức ép từ NATO, đặc biệt là việc phương Tây tìm cách thu hút các quốc gia cựu Xô Viết như Ukraine và Georgia, đã khiến Nga cảm thấy an ninh quốc gia của mình bị đe dọa nghiêm trọng. Việc phương Tây cung cấp vũ khí cho Ukraine và hỗ trợ về quân sự, tài chính cũng càng làm tăng thêm cảm giác bị cô lập và bị đẩy vào một tình thế phải hành động. Các lệnh trừng phạt từ phương Tây nhằm vào nền kinh tế Nga, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng, đã gây ra những thiệt hại lớn và làm gia tăng sự căng thẳng. Nga đã nhiều lần lên tiếng phản đối và coi các biện pháp này là hành động chiến tranh kinh tế nhằm làm suy yếu đất nước.
Cùng với đó, các phản ứng chỉ trích mạnh mẽ từ phương Tây về hành động quân sự của Nga ở Ukraine đã khiến Nga cảm thấy bị bêu xấu và bị cáo buộc sai trái trên trường quốc tế. Chính phủ Nga đã liên tục chỉ trích sự thiên vị và thiếu công bằng trong cách phương Tây đối xử với vấn đề Ukraine.
Mặc dù Tổng thống Putin có những cáo buộc mạnh mẽ và tuyên bố về lằn ranh đỏ, phương Tây, đặc biệt là Mỹ và các quốc gia EU, vẫn duy trì chính sách hỗ trợ Ukraine. Các quốc gia này khẳng định rằng họ chỉ thực hiện quyền hỗ trợ hợp pháp cho một quốc gia có chủ quyền bị xâm lược và họ sẽ không nhượng bộ trước các đe dọa của Nga. Những phản ứng này khiến căng thẳng giữa Nga và phương Tây tiếp tục leo thang./.
Bùi Tuệ
