Đại biểu Trần Quốc Tuấn ví cán bộ sợ trách nhiệm như cầu thủ thi đấu kém, huấn luyện viên cần thay ngay vì màu cờ sắc áo.
Sáng 31/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế – xã hội của đất nước. Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Trà Vinh) cho biết trong báo cáo của Chính phủ, ông đặc biệt quan tâm đến nội dung “một bộ phận cán bộ, công chức còn chưa quyết liệt, có tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai…” gây ách tắc, làm cản trở sự phát triển kinh tế của đất nước.
“Tôi đồng tình với Chính phủ về nội dung hạn chế này, nhưng vấn đề đặt ra là tại sao từ trước đến nay không xuất hiện hiện tượng cán bộ có tâm lý sợ trách nhiệm, mà đến nay mới xuất hiện, không những thế nó còn lan rộng từ Trung ương đến địa phương và tiếp tục lan rộng từ khu vực công đến khu vực tư”, ông Tuấn nói.
Theo ông, cần phải xác định được nguyên phát của căn bệnh này, phân định rõ “bộ phận cán bộ sợ trách nhiệm” ấy, gồm những kiểu cán bộ nào và nguyên nhân nào dẫn đến sự tồn tại của họ, từ đó tìm ra những giải pháp khắc phục kịp thời, hiệu quả.
Từ thực tiễn phản ánh, ông Tuấn cho rằng có hai nhóm cán bộ sợ trách nhiệm. Một là nhóm cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, cán bộ né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai, cán bộ không muốn làm, vì không có lợi ích riêng. Hai là nhóm cán bộ sợ vi phạm pháp luật, nên không dám làm.
Đại biểu Tuấn cho rằng nhóm 1 có thể khắc phục được ngay vì trong bất kỳ thời điểm nào, cơ quan, đơn vị nào cũng đều tồn tại một số ít cán bộ có bản chất như thế. Trong thời điểm dầu sôi lửa bỏng như hiện nay, giải pháp cấp thiết theo ông là ưu tiên thay thế những cán bộ ấy bằng những cán bộ tốt, những cán bộ có đủ tâm huyết và trách nhiệm, “như trong bóng đá, huấn luyện viên trưởng sẵn sàng thay người vì màu cờ sắc áo, khi quan sát thấy cầu thủ của mình thi đấu kém hiệu quả”.
Về lâu dài, đại biểu Tuấn kiến nghị Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là các quy định pháp luật liên quan đến công chức, viên chức, đảm bảo tính đồng nhất, không chồng chéo, mâu thuẫn. Đây là cơ sở khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn phát biểu sáng 31/5. Video: Truyền hình Quốc hội
Nhóm thứ hai là nhóm cán bộ chiếm số đông và là nguyên nhân chính tạo ra những hạn chế, gây tắc nghẽn công việc trong toàn hệ thống. Có hai nguyên nhân dẫn đến hình thành nhóm cán bộ này, trong đó, văn bản pháp luật hiện hành, nhất là các văn bản dưới luật còn thiếu tính đồng nhất, khó thực hiện, “cùng một nội dung quy định, nhưng lại có hai cách hiểu khác nhau”.
Ông Tuấn nói từng chứng kiến bên lề kỳ họp có hai đại biểu tranh luận về nội dung của một điều khoản luật đang còn hiệu lực. Cuộc tranh luận ấy làm ông rất tâm tư, vì việc nhiều cách hiểu pháp luật đang xảy ra trong chính cơ quan lập pháp và không loại trừ khả năng sẽ xảy ra ở các cơ quan hành pháp, trong đó có cả thanh tra, kiểm tra.
“Bên cạnh đó, cán bộ lo sợ vi phạm pháp luật khi ngày càng nhiều vụ việc vi phạm pháp luật bị phát hiện, xử lý, thậm chí bị xử lý hình sự”, ông Tuấn nói, lo ngại rằng trong số đó, có những cán bộ tâm huyết, có trách nhiệm, nhưng không thể triển khai công việc do sự bất cập, thiếu đồng nhất của các văn bản hướng dẫn.
Từ thực trạng nêu trên, ông đề nghị Quốc hội, Chính phủ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Nếu thực hiện tốt công tác này sẽ giảm bớt áp lực, gánh nặng cho các cơ quan cấp trên, đồng thời tăng cường trách nhiệm cho các địa phương và cơ quan cấp dưới. Quốc hội cũng cần kiểm tra, giám sát để hướng dẫn, nhắc nhở, đôn đốc thực thi công vụ có hiệu quả, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm vì mục đích vụ lợi, cá nhân.
Trong đó cần xử lý trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan ban hành văn bản qui phạm pháp luật gây ảnh hưởng, thiệt hại đến người dân và doanh nghiệp, gây cản trở sự phát triển kinh tế xã hội của quốc gia.
Đại biểu Đặng Xuân Phương phát biểu tại nghị trường. Ảnh: Media Quốc hội
Đại biểu Đặng Xuân Phương (Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục) cho rằng, người dân cả nước đang trông đợi vào những việc cần làm khẩn trương, quyết liệt hơn của hệ thống chính trị. Đó không chỉ là đòi hỏi đến từ công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực mà còn là yêu cầu khắc phục bất cập trong thực thi pháp luật, cấp thiết vượt qua căn bệnh né tránh, sợ trách nhiệm, thói vô cảm có xu hướng lan nhanh trong nền công vụ.
Trước đó, thẩm tra về báo cáo kinh tế – xã hội của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế cũng đặc biệt lo ngại về tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức và tình trạng công chức, viên chức xin nghỉ việc. Ủy ban đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn về những nội dung này, đặc biệt là việc hàng loạt cán bộ, công chức, viên chức bị kỷ luật, khởi tố, truy tố về những sai phạm nghiêm trọng dẫn đến hiện tượng một bộ phận né tránh trách nhiệm. Hệ lụy là trì trệ trong hoạt động điều hành của bộ máy nhà nước từ Trung ương đến cơ sở, gây khó khăn, ách tắc trong việc giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.
Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ nghiên cứu, đánh giá các quy định pháp luật hiện hành và đưa ra giải pháp cụ thể để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, chặt chẽ và an toàn cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong thực thi công vụ.
Sơn Hà – Viết Tuân
