Theo các chuyên gia, nếu nhà sáng chế chỉ làm theo sở thích mà không dựa trên nhu cầu thị trường sẽ tốn thời gian, chi phí và không thể thương mại hóa.
Tại tọa đàm “Đổi mới sáng tạo và sáng chế xanh cho sự phát triển bền vững” do Hội sáng chế Việt Nam phối hợp Cục Công tác phía Nam (Bộ Khoa học và Công nghệ) tổ chức chiều 25/5, vấn đề bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và thương mại hóa sáng chế đã được các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp thảo luận.
Theo đó ông Phan Ngân Sơn, nguyên Cục phó Cục Sở hữu Trí tuệ chỉ ra nhiều điểm khó khăn trong việc thương mại hóa các sáng chế, trong đó có việc cần thời gian để sáng chế thử nghiệm thực tế.
Ông Sơn dẫn câu chuyện thang trượt thoát hiểm trong các tòa nhà cao tầng của nhà sáng chế Trần Văn Tuấn đã được cấp bằng giải pháp hữu ích năm 2022. Giải pháp này khắc phục được những hạn chế của thoát hiểm ống trượt, thang dây, thang thoát hiểm bên ngoài tòa nhà bằng việc thiết kế các “chiếu nghỉ” giữa các tầng để người thoát hiểm dừng, tránh tình trạng giẫm đạp nhau, đảm bảo an toàn trong quá trình thoát hiểm.
Dù được cho là thiết thực nhưng “sáng chế cần có quá trình thử nghiệm, đánh giá và huy động được sự quan tâm hợp tác của các đơn vị cùng lĩnh vực nên khó khăn trong việc thương mại hoá”, ông Sơn nói.
Ông Phan Ngân Sơn chia sẻ tại hội thảo, chiều 25/5. Ảnh: Hà An
Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó chủ tịch Hội sáng chế Việt Nam cũng chỉ ra những điểm khó khăn. Trong đó, với những sản phẩm sáng chế có yếu tố an toàn sẽ khó thương mại hóa hơn do chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật, nên không được cấp phép sản xuất hàng loạt.
Ông Bình cho rằng, nhà nghiên cứu cần tạo ra những giải pháp xã hội cần, đáp ứng ngay nhu cầu của họ thay vì chỉ làm theo sở thích cá nhân, tốn kém thời gian, tiền của và công sức.
Dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế, ông Bình cho biết, các trung tâm thương mại hóa trong đại học thường thu thập nhiều sáng chế sau đó có chuyên gia đánh giá khả năng thương mại hóa và nhà đầu tư cho ý kiến về đầu ra sản phẩm. Sau đó họ tập trung giúp nhà sáng chế cải tiến sản phẩm đó. “Cách làm này chỉ cần chọn lọc trong số hàng trăm sáng chế, thương mại hóa thành công vài sáng chế là có thể bù đắp lại chi phí cho toàn bộ quá trình”, ông Bình nói.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Thân Thế Hào, Giám đốc công ty Thuận Thiên đồng tình, những sản phẩm mới sẽ mất nhiều thời gian để thị trường chấp nhận. Vì vậy các nhà sáng chế cần dựa trên nhu cầu thực tế để đưa ra các giải pháp mới có thể thương mại hóa thành công.
Hà An
