Trang chủNewsThời sựNghề làm đặc sản mắm nhỉ

Nghề làm đặc sản mắm nhỉ


21h một ngày đầu tháng 5, ông Huỳnh Văn Mười, 57 tuổi, nhận gần 5 tạ cá cơm than của ngư dân đánh bắt về, chở đến nhà trong ngõ 56 đường Võ Nguyên Giáp, quận Sơn Trà. Ông Mười gánh cá ra sân sau nhà làm mắm ngay trong đêm.

“Cá tươi lúc nào là phải làm mắm ngay”, ông Mười nói, đôi tay thoăn thoắt đảo từng mẻ cá, nhặt hết những con không phải cá cơm than loại ra, trộn muối với tỷ lệ ba cá một muối rồi cho vào chum. Khi cá gần đầy chum gốm, ông phủ một lớp muối dày lên bề mặt rồi che lại.





Ngư dân Huỳnh Văn Mười trộn muối làm mắm cá cơm trong đêm, ngay khi mẻ cá tươi về bờ. Ảnh: Nguyễn Đông

Ngư dân Huỳnh Văn Mười trộn muối làm mắm cá cơm trong đêm, ngay khi mẻ cá tươi về bờ. Ảnh: Nguyễn Đông

Sáng hôm sau, ông Mười tẩm dầu quế vào chiếc khăn tay, lau sạch bề mặt chum mắm. Cứ 3-4 ngày ông lại lau một lần để ruồi nhặng không đến đẻ trứng, sinh dòi trong chum.

Với các chum mắm ủ trên ba tháng, cá bắt đầu rục, ông Mười chờ lúc trời nắng dùng thanh gỗ sạch khuấy từ dưới lên trên, phơi nắng thêm một lúc rồi đậy nắp. Chum mắm phơi nắng phải ít nhất một năm mới bắt đầu lấy mắm.

Để lấy mắm nhỉ, ông múc cá cơm ủ muối một năm vào hai chiếc chum lớn có một lỗ ở đáy, lắp vòi inox đã bọc sẵn một lớp vải phía trong. Sau khi mở van, ông dùng các khau thủy tinh hứng từng giọt mắm. Cứ khoảng ba ngày thì mỗi chum chảy được một lít mắm nhỉ. “Tên gọi mắm nhỉ vì được rỉ từ đáy chum. Một số nơi gọi mắm nhĩ là không chính xác”, ông Mười giải thích.

Năm 17 tuổi, ông Mười học nghề làm mắm từ cha mình vốn là lão ngư Huỳnh Văn Mua nổi tiếng ở vùng biển Mân Thái. Người dân vùng biển này chỉ làm mắm bằng cá cơm than – thuộc họ cá trổng, màu bạc, lưng có sọc nhỏ đen như than, sống ở nước mặn, kích thước bằng đầu chiếc đũa.

Nghề làm mắm nhỉ cá cơm

Ngư dân Huỳnh Văn Mười và nghề làm mắm nhỉ cá cơm ở Mân Thái. Video: Nguyễn Đông

Cá tươi phải có ánh bạc, mắt trong. Loại làm mắm ngon nhất là vào khoảng tháng 4-5, khi cá vào gần bờ sinh sản. Mỗi khi ngư dân trúng luồng cá cơm than ở vùng biển quanh bán đảo Sơn Trà mang về bờ, ông Mười không rửa lại bằng nước mà trộn muối làm mắm ngay vì “rửa qua nước cứ nghĩ là sạch nhưng làm mất vị của biển, khiến cá không còn tươi, mắm có vị chát”.

Ông Mười không làm mắm từ cá ướp đá để tránh bị pha tạp chất. Tỷ lệ một kg muối sẽ ướp ba kg cá. Để việc ủ cá nhanh, người làm mắm sẽ dùng bát chậu hoặc một chiếc khay để múc cá và muối ước chừng theo tỷ lệ này. Cá và muối phải trộn thật đều mới cho vào chum để không hư mắm.

Theo ông Mười, nhiều người cho rằng làm mắm truyền thống là phải có dòi để giúp phân hủy cá, nhưng đây là “ngụy biện”. Cá và muối không sinh ra dòi mà do ruồi đẻ trứng ở miệng chum rồi sinh sôi. Cá cơm muối đủ 12 tháng sẽ phân hủy và ra mắm. Để không có dòi thì người làm mắm phải vệ sinh sạch sẽ chum.

Ngoài mắm nhỉ, ông Mười còn làm mắm lọc. Cách lấy mắm này đơn giản và nhanh hơn, tức chỉ cần khuấy đều các chum mắm đã ủ, múc ra đổ vào một phễu lớn hình nón, phía trên phủ màng vải trắng mịn để nước mắm chảy xuống, đến khi hết nước thì bỏ bã.

“Về màu sắc, mắm nhỉ nhạt hơn mắm lọc. Còn mùi vị thì mắm nhỉ tinh khiết và thơm ngon hơn mắm lọc. Với một chum ủ 40 kg cá thì lấy được khoảng 12 lít mắm nhỉ. Nếu làm mắm lọc thì lấy được khoảng 23 lít. Vì thế mắm nhỉ đắt tiền hơn, bán 160.000 đồng/lít, trong khi mắm lọc là 80.000 đồng nhờ tận dụng gần hết phần cá đã ủ muối”, ông Mười giải thích.





Ông Mười tẩm dầu quế lau trên chum mắm để vệ sinh, hạn chế tối đa việc có dòi. Ảnh: Nguyễn Đông

Ông Mười tẩm dầu quế lau chum mắm, hạn chế tối đa việc ruồi nhặng để trứng, sinh dòi. Ảnh: Nguyễn Đông

Vùng biển Mân Thái trước đây hầu như nhà nào cũng làm mắm, mang đi bán cho nhiều vùng, nay chỉ còn vài người giữ nghề. Thời vàng son, mỗi năm gia đình ông Mười có thể ủ tới 12 tấn cá, bán ra khoảng 700 lít mắm nhỉ, mắm lọc và mắm cái (mắm chưa lọc).

Ông Mười cho biết mắm truyền thống ngửi mùi hơi nặng, nhưng ăn hương vị sẽ ngon. Còn nước mắm công nghiệp mùi thơm hơn nhờ pha chế hương vị. Do tiện dụng và rẻ nên nhiều người thường chọn mua nước mắm công nghiệp, nghề làm mắm truyền thống không cạnh tranh được nên dần mai một.

Vùng biển Nam Ô, phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, nổi tiếng với nghề làm mắm, được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là di sản phi vật thể quốc gia tháng 8/2019, nhưng nay chỉ còn khoảng 10 hộ làm mắm quy mô lớn.

Anh Bùi Thanh Phú (39 tuổi, chủ thương hiệu nước mắm Hương Làng Cổ, Nam Ô), cho biết thời gian gần đây nhiều đoàn khách, chủ yếu từ châu Âu, đến các hộ làm mắm truyền thống để trải nghiệm và thưởng thức các món ăn địa phương chấm nước mắm. Người dân từ đó cũng có thêm thu nhập.





Anh Phú với thương hiệu nước mắm Hương Làng Cổ. Ảnh: Nguyễn Đông

Anh Phú với thương hiệu nước mắm Hương Làng Cổ. Ảnh: Nguyễn Đông

Còn ông Mười mỗi năm cũng bán được khoảng 200 lít nước mắm cho Việt kiều mua để mang sang Mỹ. Những làng biển dần biến mất bởi quá trình đô thị hóa, diện tích nhà ở thu hẹp, muốn mở rộng quy mô làm mắm ông phải nhờ nhà người quen có sân rộng.

Nghệ sĩ nhân dân Huỳnh Văn Hùng, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao Đà Nẵng, nói là thành phố ven biển, ngư dân bao đời nay có truyền thống nghề biển và làm nước mắm cá cơm nổi tiếng nên Đà Nẵng cần có phương án bảo tồn nghề này. “Làm mắm vừa là nghề truyền thống, vừa là văn hóa xứ biển, vừa góp phần tạo nguồn thu cho người dân nếu được quảng bá rộng rãi hơn”, ông nói.

Theo ông Hùng, nếu như ngư dân cứ miệt mài làm mắm nhưng không được chính quyền và các ngành, đoàn thể giúp đỡ thì sẽ rất khó khăn. Ngư dân vùng biển đang dần bỏ nghề, bỏ biển. Để bảo tồn di sản, chính quyền nên tìm cách hỗ trợ để ngư dân bám biển, gián tiếp bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc.



Source link

Cùng chủ đề

Hà Nội phấn đấu diện tích nhà ở trung bình đạt 28m2 sàn/người

Chiều 4/10, Kỳ họp thứ 18 HĐND Tp.Hà Nội đã cho ý kiến về Chương trình phát triển đô thị Hà Nội giai đoạn đến năm 2035. Chương trình áp dụng đối với các cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức, cá nhân tham...

Bổ sung đường song hành cao tốc Bến Lức

Bộ GTVT vừa có công văn gửi Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh...

Lửa đỏ rực trong căn hộ chung cư ở TPHCM

TPO - Cơ quan chức năng đang điều tra, làm rõ vụ cháy căn hộ chung cư ở quận Bình Tân (TPHCM) làm hư hỏng nhiều tài sản. Ngày 23/6, Công an quận Bình Tân (TPHCM) phối hợp với các đơn vị liên quan điều tra nguyên nhân vụ cháy căn hộ chung cư vừa xảy ra trên địa bàn. Thông tin ban đầu, khoảng 3h40 cùng ngày, người dân phát hiện căn hộ ở...

Bờ sông Đà sạt lở hàng trăm mét, nhiều hộ dân ở Phú Thọ đứng ngồi không yên

Những ngày cuối tháng 6, bờ sông Đà đoạn qua xã Dân Quyền sạt lở nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến hàng trăm mét đê bối và uy hiếp tính mạng, tài sản của nhiều hộ dân sinh sống ven bờ sông Đà. Tình trạng sạt lở này đã xảy ra từ lâu nhưng gần đây diễn biến với tốc độ nhanh khiến hàng chục ha đất bãi, hoa màu của người dân bị cuốn trôi. Khu vực sạt...

Điều kỳ lạ trong mỏ đất

Trạm cân có cũng như khôngBáo Giao thông vừa đăng bài: "Đoàn xe chở...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

Thủ tướng phát lệnh khởi công Vành đai 3 Tp.HCM và 2 tuyến cao tốc

Sáng 18/6, tại Tp.Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ và phát lệnh khởi công đồng loạt xây dựng 3 dự án giao thông quan trọng quốc gia. Đó là đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1) và cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1). Sự kiện được tổ chức theo hình thức trực tuyến...

Việt Nam lọt top điểm đến rẻ nhất thế giới năm 2024

Tạp chí du lịch nổi tiếng Condé Nast Traveler liệt kê 21 điểm đến rẻ nhất dành cho du khách năm 2024, trong đó có Việt Nam. Du khách bất ngờ nhận quà khi ghé thăm Đà Nẵng, Việt Nam vào đầu năm 2024. Ảnh: Thuỳ Trang Theo Condé Nast Traveler, nhiều yếu tố cần cân nhắc khi lên kế hoạch cho một kỳ nghỉ, từ việc tìm địa điểm du lịch giá rẻ, sự an toàn của điểm đến cho tới các...

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm lên đường thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình và Phu nhân, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Đảng và Nhà nước ta hôm nay rời Hà Nội, lên đường...

Một số hình ảnh các hoạt động tiêu biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Chiều 18/7, Đảng, Nhà nước đã tổ chức Lễ trao tặng Huân chương Sao Vàng cho Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với nhân dân xã Tây An, huyện Tiền Hải, Thái Bình. Việc Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng cho Tổng Bí thư là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với những công lao, đóng góp to...

Bí thư Thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba chủ trì Lễ đón chính thức Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm

(Chinhphu.vn) – Vào khoảng 18 giờ 30 chiều 26/9 (theo giờ địa phương), Lễ đón chính thức Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hoà Cuba đã diễn ra trọng thể tại Cung Cách mạng ở thủ đô La Habana.   Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Cuba Miguel...

Cùng chuyên mục

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Y Thông dự Đại hội Đại biểu các DTTS tỉnh Quảng Ninh

Sáng 9/11, tại TP. Hạ Long, Đại hội Đại biểu các DTTS tỉnh Quảng Ninh lần thứ IV, năm 2024 chính thức khai mạc. Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Thông dự và chỉ đạo Đại hội.Sáng 8/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống ma túy đến...

Từ chuyện giám đốc không biết chữ hé lộ đường dây tội phạm ở Hà Nội

Trong quá trình công an tổ chức vây bắt nghi phạm, phát hiện người này không thể làm giám đốc vì không biết chữ. Từ đó, một loạt nghi vấn đã được đặt ra. Trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, Thiếu tá Đồng Quang Thăng (Công an quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đã phá nhiều vụ án phức tạp.  Vào cuối năm 2022, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Thiếu tá Thăng và đồng đội phát hiện...

Bị tố vòi tiền doanh nghiệp, cán bộ Sở Du lịch Kiên Giang nói gì?

PV Báo Giao thông đã liên lạc được với ông Phạm Xuân Nam, Thanh tra viên Sở Du lịch Kiên Giang. Ông này có trần tình về đơn tố cáo vòi vĩnh doanh nghiệp. ...

Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Điện Biên lần thứ IV, năm 2024: Phát huy truyền thống Điện Biên Phủ Anh hùng

Trong hai ngày 7 - 8/11, Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Điện Biên lần thứ IV, năm 2024 được tổ chức, với chủ đề “Phát huy truyền thống Điện Biên Phủ Anh hùng, Nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên đoàn kết, giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc, phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh”. Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Nông Thị Hà...

Bản tin Mặt trận sáng 9/11

Bản tin Mặt trận sáng 9/11 của Báo Đại Đoàn Kết gồm một số nội dung chính như sau: Mở rộng các chương trình hợp tác hiệu quả, tăng cường quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt Nam- Trung Quốc; Trao yêu thương, ấm tình đoàn kết; Ra mắt cuốn sách Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Tăng cường vận động đồng bào các dân...

Mới nhất

Tăng nặng cơn đau thoái hoá khớp do thừa cân, béo phì

Nhiều nghiên cứu chỉ ra, cân nặng và thoái hoá khớp có mối quan hệ mật thiết với nhau. Những người thừa cân, béo phì có khả năng bị thoái hóa khớp gấp 3 lần người có cân nặng bình thường, thậm chí làm tăng nặng các triệu chứng bệnh. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, cân nặng và thoái hoá...

Ukraine lạnh nhạt với Anh vì không gửi thêm tên lửa Storm Shadow, Lầu Năm Góc vội “gỡ rào” giúp Kiev

Tờ Guardian dẫn lời các quan chức Ukraine đánh giá mối quan hệ giữa Kiev và London đã xấu đi kể từ khi chính phủ của Thủ tướng Keir Starmer nắm quyền lãnh đạo nước Anh.

Ông Trump sắp rút khỏi một thỏa thuận toàn cầu quan trọng?

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ tăng cường hoạt động khai thác dầu khí và khai khoáng, đồng thời...

Giá heo hơi hôm nay 9/11/2024: Tăng 1.000

Giá heo hơi hôm nay 9/11/2024 tăng 1.000 - 2.000 đồng/kg tại miền Trung - Tây Nguyên và miền Nam, giao dịch trong khoảng 60.000 - 64.000 đồng/kg. Giá heo hơi miền Bắc hôm nay hôm nay 9/11/2024 Tại khu vực miền Bắc, giá heo hơi hôm nay duy trì ổn định so...

Từ chuyện giám đốc không biết chữ hé lộ đường dây tội phạm ở Hà Nội

Trong quá trình công an tổ chức vây bắt nghi phạm, phát hiện người này không thể làm giám đốc vì không biết chữ. Từ đó, một loạt nghi vấn đã được đặt ra. Trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, Thiếu tá Đồng Quang Thăng (Công an quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đã phá nhiều vụ...

Mới nhất