Cuối thế kỷ 19, chợ Lớn (cũ) nằm trên rạch Chợ Lớn (khu vực Bưu điện Q.5 ngày nay). Do buôn bán ngày càng phát triển, ông Quách Đàm (1863 – 1927; người Triều Châu, Trung Quốc) bỏ tiền mua 2,5 ha đất ở thôn Bình Tây, xây ngôi chợ mới (gọi là chợ Lớn mới) tặng chính quyền.
Ký họa của KTS Phan Đình Trung
Ký họa của KTS Phùng Thế Huy
Ký họa của Bờm sketcher
Chợ khánh thành khoảng năm 1928, có sự tham dự của Thống đốc Nam kỳ Blanchard de Brosse. Lúc này ông Quách Đàm đã mất, tượng ông được dựng giữa chợ khoảng năm 1930 (*).
Ngôi chợ có kết cấu bê tông cốt thép, dùng kỹ thuật xây dựng hiện đại, kiến trúc kiểu Trung Hoa. Tường sơn vàng, mái lợp ngói âm dương, bông gió được tạo hình tinh tế. Tháp chính nổi cao, mặt trước là phù điêu “lưỡng long chầu châu” khảm sành tinh xảo. Cổng chính chợ đối diện Bến xe Chợ Lớn, thuận tiện giao thương.
Đài bát giác thờ ông Quách Đàm trong khuôn viên chợ – ký họa của KTS Linh Hoàng
Trong nhà lồng chợ – ký họa của KTS Đặng Phước Tuệ
Khuôn viên chợ Bình Tây – ký họa của SV ĐH Nguyễn Tất Thành, Ngô Quốc Thuận
Năm 1992, chợ được sửa chữa, trùng tu và năm 2006 mở rộng thêm 2 dãy (phía đường Lê Tấn Kế và Trần Bình). Năm 2015, chợ được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật.
Với gần 2.400 sạp hàng, chợ là trung tâm bán sỉ hàng hóa đủ loại, mỗi năm có trên 120.000 lượt khách nước ngoài đến tham quan, mua sắm.
Ký họa của KTS Trần Xuân Hồng
Ký họa của KTS Nguyễn Khánh Vũ
Ký họa của KTS Bùi Hoàng Bảo
Ký họa của KTS Nguyễn Đăng Tuấn
(*): Tượng bằng đồng, đúc tại Pháp, hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Ở chợ, tiểu thương quyên góp dựng bức tượng bán thân khác, hằng ngày thắp hương tưởng nhớ người có công lập chợ và cầu mong bán buôn thuận lợi.
