Dự báo mức sinh tiếp tục giảm trong năm tới

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng cho biết, công tác dân số năm 2024 đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Trong đó, hoàn thiện hồ sơ đề xuất xây dựng Luật Dân số để báo cáo Chính phủ xem xét đưa vào chương trình xây dựng Luật năm 2025.

Tuy nhiên, theo tổng hợp báo cáo từ các địa phương cho thấy, công tác dân số chỉ hoàn thành 1/3 chỉ tiêu được giao. Đó là tuổi thọ trung bình thực là 74,5 tuổi, đạt vượt chỉ tiêu kế hoạch (73,8 tuổi); 2 chỉ tiêu về tỷ số giới tính của trẻ em mới sinh và tổng tỷ suất sinh không hoàn thành.

Các chỉ tiêu chuyên môn mới chỉ hoàn thành 1/8 chỉ tiêu đó là tổng số người mới sử dụng biện pháp tránh thai (BPTT) hiện đại.

Có thể thấy, năm 2024, năm đầu tiên tổ chức thực hiện công tác dân số theo mô hình Cục Dân số tại T.Ư. Công tác dân số hiện nay đang phải đối diện với một số vấn đề nảy sinh: mức sinh đã giảm dưới mức sinh thay thế 3 năm liên tục và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới nếu không có biện pháp, giải pháp phù hợp.

Tỉ số giới tính khi mặc dù đã có nhiều giải pháp can thiệp nhưng vẫn ở mức cao và chưa có dấu hiệu giảm; chưa có giải pháp đồng bộ, toàn diện, hiệu quả để thích ứng với già hóa dân số. Tuổi thọ trung bình đã cao, tuy nhiên số năm sống khỏe mạnh còn thấp.

Để công tác dân số năm 2025 đạt hiệu quả cao, Cục Dân số đề nghị Chi cục Dân số các tỉnh, TP thực hiện mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, chú trọng giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu và chất lượng dân số.

Theo Cục Dân số, năm 2025, công tác dân số đặt ra chỉ tiêu kế hoạch về tuổi thọ trung bình (tính từ lúc sinh) là 74,6 tuổi; tỷ số giới tính của trẻ em mới sinh 111 bé trai/100 bé gái; tổng tỷ suất sinh là 2,1 con/phụ nữ.

Năm 2025, Việt Nam phấn đấu giảm tỷ số giới tính khi sinh 0,2 điểm % so với năm 2024; điều chỉnh mức sinh (0,3‰ so với năm 2024. Hơn 5 triệu người mới sử dụng BPTT hiện đại trong năm 2025. 50% tỷ lệ phụ nữ mang thai được tầm soát (sàng lọc trước sinh) đủ 4 bệnh (Down, Edward, Patau, Thalassemia).

70% tỷ lệ trẻ sơ sinh được tầm soát (sàng lọc sơ sinh), đủ 5 bệnh (suy giáp trạng bẩm sinh, thiếu men G6PD, tăng sản thượng thận bẩm sinh, khiếm thính bẩm sinh, tim bẩm sinh). Tỷ lệ cặp nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn tăng thêm 8% so với năm 2024. Tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần/năm tăng thêm 10% so với năm 2024.

Để công tác dân số từng bước tìm ra các giải pháp quyết liệt cho năm 2025 và những năm tiếp theo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương yêu cầu Cục Dân số tập trung mọi nguồn lực hoàn thiện thể chế. Cụ thể, đó là hoàn thành dự thảo Luật Dân số để trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 10 (năm 2025) nhằm đưa Nghị quyết 21-NQ/TW đi vào thực tiễn cuộc sống.

Cùng với đó, Cục Dân số chủ động xây dựng 3 đề án được giao tại Nghị quyết số 68 NQ/CP ngày 9/5/2024 của Chính phủ trình cấp có thẩm quyền. Đơn vị tổ chức đánh giá kết quả 5 năm thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam; sơ kết, tổng kết các chương trình, đề án về dân số đã được Thủ tướng phê duyệt để đề xuất điều chỉnh và thực hiện trong giai đoạn 2026-2030.

Đồng thời, Cục Dân số phối hợp với các cơ quan/đơn vị liên quan trong việc bố trí nguồn lực cho công tác dân số để bảo đảm cho việc thực hiện 12 chương trình, đề án về dân số đã được Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt.

Ngoài ra, Cục Dân số cần khẩn trương hoàn thiện dự thảo hướng dẫn thực hiện công tác dân số năm 2025 gửi các địa phương; tập trung chỉ đạo điều hành, hướng dẫn, đôn đốc hỗ trợ các tỉnh/thành phố huy động nguồn lực cũng như chuyên môn nghiệp vụ về dân số nhằm thực hiện tốt các chỉ tiêu về dân số theo kế hoạch đề ra năm 2025 và giai đoạn 2021-2025.