Doanh nghiệp nông nghiệp bứt phá với mô hình kinh doanh bao trùm

Chiều 15/10, tại Hà Nội, Cục Phát triển Doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã phối hợp với Ban Thư ký Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và các đối tác liên quan tổ chức hội thảo với chủ đề “Thúc đẩy kinh doanh bao trùm trong lĩnh vực nông nghiệp tại Việt Nam” và Chương trình ươm tạo tổ chức hỗ trợ và doanh nghiệp kinh doanh bao trùm.

Lợi ích của mô hình kinh doanh bao trùm

Theo thông tin từ hội thảo, khái niệm “kinh doanh bao trùm” (Inclusive Business – IB) được ASEAN định nghĩa là mô hình kinh doanh cung cấp sản phẩm, dịch vụ và sinh kế cho người có thu nhập thấp, với tính khả thi về thương mại và quy mô lớn hoặc có khả năng mở rộng. Mô hình này khuyến khích sự tham gia của nhóm người thu nhập thấp trong chuỗi giá trị, với vai trò là nhà cung cấp, phân phối, bán lẻ hoặc người tiêu dùng.

Bà Trịnh Thị Hương, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư). Ảnh: Nguyễn Linh

Phát biểu tại sự kiện, bà Trịnh Thị Hương, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp đang bị ảnh hưởng nặng nề do biến động địa chính trị thế giới cũng như kinh tế hay biến đổi khí hậu… Do đó, phát triển bền vững trở thành xu hướng tất yếu. 

“Mô hình kinh doanh bền vững bao trùm là mô hình hữu ích đang được thế giới thúc đẩy nhằm nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. Mô hình này giúp doanh nghiệp có các hoạt động kinh doanh không chỉ tạo ra lợi nhuận mà còn khuyến khích các bên tham gia sản xuất – kinh doanh theo hướng bền vững, biến gánh nặng tuân thủ trở thành lợi thế cho doanh nghiệp”, bà Hương nói.

Ông Jason Lusk, đại diện từ Clickable Impact cho rằng mô hình kinh doanh bao trùm mang lại lợi ích đa chiều cho Chính phủ, doanh nghiệp và người thu nhập thấp. Ông chỉ ra rằng đối với người thu nhập thấp, mô hình này tạo cơ hội việc làm và mang lại nguồn thu nhập ổn định. Về phía chính phủ, kinh doanh bao trùm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, còn đối với doanh nghiệp, mô hình giúp mở rộng thị trường và nâng cao giá trị thương hiệu.

“Như vậy, mô hình kinh doanh bao trùm sẽ tạo lên chiến thắng gấp 3 lần và tác động gấp 3 lần”, ông Jason Lusk khẳng định.

Chia sẻ kinh nghiệm tại hội thảo, bà Hà Thị Vinh, Giám đốc Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh – đơn vị đã giành giải thưởng ASEAN IB Award cho biết, chính nhờ áp dụng mô hình kinh doanh bao trùm mà doanh nghiệp đã tạo ra giá trị xã hội đáng kể. Hiện nay, sản phẩm của Gốm sứ Quang Vinh không chỉ phục vụ hơn 90 triệu người tiêu dùng Việt Nam mà còn xuất khẩu sang nhiều thị trường quốc tế.

Theo bà Vinh, hơn 90% sản phẩm của công ty đã có mặt tại thị trường của hơn 20 quốc gia trên thế giới, trong đó các thị trường lớn bao gồm Nhật Bản, Mỹ, Australia, và nhiều nước châu Âu.

Hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0

Trong xu hướng phát triển bền vững, Chính phủ Việt Nam đã cam kết tại COP26 sẽ đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để đạt được mục tiêu này, vai trò của cộng đồng doanh nghiệp là vô cùng quan trọng, và mô hình kinh doanh bao trùm là một trong những giải pháp hữu hiệu giúp doanh nghiệp hướng tới phát triển bền vững.

Bà Trịnh Thị Hương cũng chỉ ra những thách thức mà các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt, đặc biệt trong bối cảnh biến động địa chính trị và biến đổi khí hậu toàn cầu. 

“Biến đổi khí hậu đã tác động trực tiếp đến nền kinh tế, đặc biệt là cơn bão Yagi đổ bộ vào các tỉnh miền Bắc Việt Nam vào tháng 9/2024. Những hiện tượng thời tiết cực đoan đã gây ra thiệt hại lớn cho các doanh nghiệp nông nghiệp vốn phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên. Những tổn thất này không chỉ ảnh hưởng đến lợi nhuận trước mắt mà còn làm gián đoạn chuỗi cung ứng, khiến việc tiếp cận thị trường của doanh nghiệp trở nên khó khăn hơn”, bà Hương cho hay.

Trong bối cảnh này, phát triển bền vững đã trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với nền kinh tế, và các doanh nghiệp cần tìm ra những mô hình kinh doanh mới để thích ứng. Chính vì vậy, bà Hương kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp đẩy mạnh ứng dụng mô hình kinh doanh bao trùm, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tăng cường sức cạnh tranh, mở rộng thị trường, và xây dựng thương hiệu một cách bền vững.

Ông Jason Lusk, đại diện từ Clickable Impact. Ảnh: Nguyễn Linh

Tuy nhiên, ông Jason Lusk cũng lưu ý rằng đây vẫn là khái niệm mới đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ về tiềm năng và tác động to lớn mà mô hình này có thể mang lại. 

Do đó, ông cho rằng việc nâng cao nhận thức về kinh doanh bao trùm là cấp thiết, đồng thời cần có sự hỗ trợ từ phía chính phủ và các cơ quan chức năng tạo đòn bẩy cho doanh nghiệp áp dụng mô hình này.

Theo đó, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phát triển theo hướng tăng trưởng xanh, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 167/QĐ-TTg vào ngày 8/2/2022, phê duyệt “Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp khu vực tư nhân kinh doanh bền vững giai đoạn 2022 – 2025”. Chương trình này đặc biệt chú trọng đến thực hành kinh doanh bao trùm, với mục tiêu đảm bảo toàn xã hội đều được hưởng lợi từ các hoạt động kinh tế, đặc biệt là các nhóm yếu thế vốn thường bị bỏ qua trong các mô hình kinh doanh truyền thống

Để giúp cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận mô hình kinh doanh bao trùm một cách hiệu quả, trong khuôn khổ sáng kiến “Australia vì tương lai ASEAN”, Cục Phát triển Doanh nghiệp đã tổ chức hội thảo nhằm chia sẻ những mục tiêu chính và kết quả nghiên cứu về thực trạng áp dụng mô hình này tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp. 

Hội thảo cũng giới thiệu dự án trong khuôn khổ Sáng kiến Australia về chiến lược truyền thông toàn diện, hướng tới việc thúc đẩy mô hình kinh doanh bao trùm tại Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam.