Đầu tư phát triển công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo

Trung tuần tháng 3/2025, lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà khoa học, chuyên gia công nghệ hàng đầu thế giới đã quy tụ về Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) tại Hòa Lạc để tham dự chuỗi sự kiện của Hội nghị quốc tế về trí tuệ nhân tạo và bán dẫn (AISC) 2025, do NIC phối hợp với Tổ chức Aitomatic (Hoa Kỳ) tổ chức.

Đây là sự kiện quốc tế đầu tiên xoay quanh chủ đề sự giao thoa giữa hai ngành công nghệ đang làm biến đổi thế giới, gồm AI và công nghiệp bán dẫn. Ông Christopher Nguyễn, Giám đốc điều hành Aitomatic cho biết, sự giao thoa giữa AI và bán dẫn đang trở thành mối quan hệ cộng sinh; trong đó, AI có vai trò thúc đẩy tự động hóa quá trình sản xuất bán dẫn và ngược lại, AI sẽ không thể phát triển nếu thiếu bán dẫn.

Hiện nay, AI đã trở thành công cụ bắt buộc đối với một số ngành sản xuất công nghệ cao, nhất là trong các nhà máy chế tạo chíp bán dẫn. Ông Christopher Nguyễn chia sẻ: So sánh với kỹ thuật mổ tim hay chế tạo máy bay, quy trình sản xuất chíp bán dẫn đòi hỏi độ chính xác cao hơn hàng nghìn lần, chỉ một tham số như áp suất, nhiên liệu, không khí, độ ẩm… không đạt tiêu chuẩn sẽ dẫn đến sản phẩm lỗi.

Nếu ứng dụng AI trong bước xử lý bằng plasma, các tham số này sẽ được kiểm soát bảo đảm độ chính xác gần như tuyệt đối. Công cụ AI cũng có khả năng tổng hợp kinh nghiệm, kiến thức của con người tích lũy trong nhiều năm để đưa ra kết luận chẩn đoán rất nhanh chóng về lỗi sản phẩm, giúp tạo ra các chíp nhỏ hơn, thông minh hơn, hiệu quả hơn; từ đó giúp cải thiện năng suất, chất lượng của sản phẩm chíp bán dẫn. Thêm vào đó, tốc độ phát triển của AI và bán dẫn đang rất nhanh.

Trên thực tế, công nghiệp bán dẫn và AI đang làm biến đổi toàn diện nhiều ngành, nhiều lĩnh vực kinh tế-xã hội, nhất là trong các ngành công nghiệp công nghệ cao. Thí dụ như trong ngành sản xuất ô-tô, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách Automotive, ông Daniel Weyl cho biết: Các nhà sản xuất ô-tô đang hướng đến việc ứng dụng AI để gom chức năng vào một số bộ điều khiển trung tâm, có thể xử lý nhiều tác vụ khác nhau thay vì cấu tạo các bộ điều điều khiển (ECU) phân tán dựa trên phần cứng; qua đó tạo ra những chiếc xe linh hoạt hơn và tiết kiệm được chi phí nhờ giảm độ phức tạp trong thiết kế, nâng cao năng suất tổng thể.

Trong lĩnh vực hàng hải, AI cũng được áp dụng để tự động hóa phân tích và tổng hợp các quy định mới, xây dựng danh sách kiểm tra tuân thủ, hỗ trợ đào tạo thuyền viên và có khả năng xử lý dữ liệu lớn thu thập từ các tàu thuyền để tối ưu hóa hành trình, giám sát theo thời gian thực tế. Đây là yếu tố rất quan trọng góp phần giải quyết những khó khăn lớn đang đặt ra đối với ngành hàng hải hiện nay như thiếu lao động, quá tải dữ liệu…

Trong nhiều phiên thảo luận của Hội nghị AISC 2025, các chuyên gia, nhà khoa học đều thống nhất cho rằng Việt Nam đang trở thành điểm đến của các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) toàn cầu. Minh chứng cho điều này là việc NIC và một số tập đoàn lớn của Việt Nam như FPT, CMC đã có các thỏa thuận hợp tác chiến lược với NVIDIA, Meta, Google...

Một bước tiến mới trong hợp tác quốc tế của Việt Nam về AI là công bố thực hiện dự án ViGen với nỗ lực tạo ra bộ dữ liệu tiếng Việt mã nguồn mở chất lượng cao để đào tạo, đánh giá và từ đó nâng cao hiệu quả của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs). Ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc NIC cho biết, dự án ViGen sẽ cung cấp những bộ dữ liệu lớn và chất lượng cao bằng tiếng Việt, xây dựng các mô hình AI hỗ trợ một cách tự nhiên và toàn diện ngay từ trong lõi để mở khóa tiềm năng các ứng dụng AI tại Việt Nam.

Để nắm bắt cơ hội vươn lên trong chuỗi cung ứng toàn cầu của ngành bán dẫn và AI, ông Christopher Nguyễn khuyến nghị: Việt Nam cần tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành theo hướng hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp, các cơ sở giáo dục-đào tạo và Chính phủ.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục đầu tư hạ tầng công nghệ với điểm nhấn là các khu công nghệ cao, trung tâm dữ liệu lớn và hình thành hệ sinh thái hoàn chỉnh tại các doanh nghiệp. Một yếu tố cũng rất quan trọng, đó là cần có những ‘‘sân chơi’’ minh bạch, bình đẳng cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư và hoàn thiện chính sách pháp lý để hỗ trợ cho hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp trong ngành bán dẫn, AI.