Ba tôi 64 tuổi, vừa được cấp cứu đột quỵ kịp thời. Bác sĩ nói ba phải kiểm soát huyết áp, đường huyết, nếu bị đau đầu đột ngột thì nên đến bệnh viện sớm.
Em thắc mắc triệu chứng đau đầu như thế nào thì báo hiệu đột quỵ tái phát? (Lan Lê, TP HCM)
Trả lời:
Mọi người đều thỉnh thoảng bị đau đầu và ở một số người cơn đau đầu có thể xảy ra thường xuyên hơn. Phần lớn các cơn đau đầu thường không nghiêm trọng, ví dụ do căng thẳng, thiếu ngủ, thay đổi môi trường sống… và cuối cùng sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, một số trường hợp đau đầu có thể là triệu chứng của một vấn đề nghiêm trọng hơn, trong đó có đột quỵ.
Để nhận biết đột quỵ sắp xảy ra, Hiệp hội Đột quỵ Mỹ đưa ra nguyên tắc FAST. Đây là từ viết tắt của các triệu chứng chính liên quan đến các dấu hiệu sớm của đột quỵ bao gồm: F (face): mặt méo lệch hoặc xệ xuống ở một bên; A (arm): tê yếu tay chân hoặc một bên cơ thể; S (speech): nói lắp hoặc khó nói và T (time): nhanh chóng gọi cấp cứu.
Ngoài các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ theo FAST, có đến 65% trường hợp đột quỵ trải qua một số dạng đau đầu. Người bệnh thường mô tả cơn đau đầu liên quan đến đột quỵ là cơn đau đầu rất dữ dội xảy ra trong vòng vài giây hoặc vài phút. Thông thường, khu vực đầu bị đau đầu có liên quan trực tiếp đến vị trí xảy ra đột quỵ. Ví dụ, động mạch cảnh bị tắc có thể gây đau đầu ở trán, trong khi tắc nghẽn ở phía sau não có thể gây đau đầu ở phía sau đầu. Không có một vị trí đau đầu cố định nào báo hiệu chung cho cơn đột quỵ, vì chúng có thể xảy ra ở bất kỳ đâu trên đầu.
Người bị đột quỵ có thể cảm thấy đau đầu rất dữ dội xảy ra trong vòng vài giây hoặc vài phút. Ảnh: Freepik
Trong một số trường hợp, khó có thể phân biệt được sự khác biệt giữa chứng đau nửa đầu và chứng đau đầu liên quan đến đột quỵ. Điều này là do cả chứng đau nửa đầu và đau đầu liên quan đến đột quỵ đều có một số triệu chứng giống nhau như: mất phương hướng, cảm giác không khỏe chung, thay đổi thị lực và chóng mặt.
Cách dễ nhất để phân biệt giữa đau nửa đầu và đau đầu liên quan đến đột quỵ là chú ý đến cảm giác. Chứng đau nửa đầu tạo ra cảm giác như hào quang, đèn nhấp nháy hoặc da ngứa ran, trong khi cơn đau đầu liên quan đến đột quỵ gây ra cảm giác bị mất thị lực hoặc cảm giác. Ngoài ra, đau nửa đầu thường do các tác nhân dễ nhận biết và cơn đau thường tăng dần từ nhói đau đến tồi tệ. Trong khi đó, đột quỵ có thể xảy ra bất ngờ và gây ra cơn đau đầu đột ngột và dữ dội.
Đột quỵ là bệnh xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn. Có hai loại đột quỵ. Một là đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra khi một động mạch cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn và gây chết tế bào não. Hai là đột quỵ xuất huyết xảy ra khi một động mạch trong não bị vỡ, gây chảy máu trong não.
Một cơn “đột quỵ nhỏ” (còn gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua – TIA) cũng có thể gây đau đầu liên quan đến đột quỵ. Đột quỵ nhỏ được đặc trưng bởi sự gián đoạn tạm thời lưu lượng máu, mô não chỉ bị tổn thương tạm thời và hồi phục sau khi lưu lượng máu được phục hồi. Tuy nhiên, TIA tạo ra các triệu chứng giống hệt với đột quỵ, có thể kéo dài từ 5 phút đến 24 giờ. TIA nên được điều trị như đột quỵ, vì chúng thường là dấu hiệu cảnh báo đột quỵ toàn diện. Điều trị TIA càng sớm thì hiệu quả ngăn ngừa đột quỵ càng cao.
Độc giả có thể đặt câu hỏi tại đây để được các bác sĩ giải đáp các bệnh thần kinh.
TS.BS Nguyễn Thị Minh Đức
Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM
