Di tích này không chỉ gắn liền với vẻ đẹp văn hóa, mà còn mang đậm dấu ấn của danh nhân Ưng Bình Thúc Giạ Thị, người đã có những đóng góp to lớn trong việc phát triển nghệ thuật Ca Huế thính phòng.
Các nghệ sĩ Câu lạc bộ Ca Huế thính phòng biểu diễn các bài Ca Huế của cụ Ưng Bình tại di tích Châu Hương Viên
Ca Huế vang lên từ Châu Hương Viên
Giữa cơn mưa rét của xứ Huế những ngày trọng xuân, bài bản Ca Huế vang lên trầm ấm từ di tích Châu Hương Viên, làm lắng đọng cảm xúc của những người yêu mến nghệ thuật truyền thống.
Những bài bản này được cụ Ưng Bình Thúc Giạ Thị sáng tác và được các nghệ sĩ của Câu lạc bộ Ca Huế thính phòng biểu diễn. Có những nghệ sĩ đã ngoài 70 tuổi, có những bạn trẻ mới đôi mươi, nhưng tất cả đều cùng dâng nén nhang tri ân và cất lên lời ca mộc mạc, ôn lại kỷ niệm về nghề, trao truyền ngọn lửa đam mê Ca Huế.
Đây là hoạt động do Bảo tàng Lịch sử Thành phố Huế phối hợp với các đơn vị tổ chức nhân dịp 64 năm ngày mất của cụ Ưng Bình (1961-2025). Qua đó, góp phần giáo dục truyền thống văn hóa, tri ân, tưởng nhớ những cống hiến to lớn của cụ đối với quê hương đất nước nói chung, đối với di sản nghệ thuật Ca Huế nói riêng.
Trước đó, Bảo tàng Lịch sử và các nghệ sĩ xứ Huế cũng đã đến dâng hương tại lăng mộ của cụ ở vùng gò đồi Thủy Xuân, ven trung tâm thành phố.
Ưng Bình Thúc Giạ Thị (1877-1961), tên thật là Nguyễn Phúc Ưng Bình, là một trí thức xuất thân trong một gia đình hoàng tộc triều Nguyễn, nổi tiếng với truyền thống văn chương.
Ông từng được bổ làm Tri huyện, thăng lên Tri phủ, rồi lần lượt thăng Viên ngoại, Thị lang, Bố chánh Hà Tĩnh, Tuần phủ Phú Yên, Phủ doãn Thừa Thiên. Năm 1932, cụ Ưng Bình tích cực tham gia vận động thành lập Hội An Nam Phật học Trung Kỳ.
Từ năm 1933, cụ nghỉ hưu và được thăng hàm Thượng thư tri sự. Mặc dù đã lớn tuổi, cụ vẫn tham gia tích cực vào các hoạt động văn hóa - xã hội, giữ chức Hội trưởng Hội truyền bá chữ quốc ngữ Trung Kỳ và được bầu làm Viện trưởng Viện Dân biểu Trung Kỳ, nhằm tranh thủ quyền lợi dân sinh và dân chủ cho dân nghèo.
Năm 1943, cụ được thăng Hiệp tá Đại học sĩ. Thi đàn Hương Bình thi xã đặt tại khu vườn Châu Hương Viên là nơi sinh hoạt thi ca, nghệ thuật, gắn liền với dấu ấn của danh nhân Ưng Bình. Đây cũng là nơi cụ sinh sống sau khi rời quan trường.
Không phân biệt tuổi tác, các nghệ sĩ và người yêu mến Ca Huế cùng biểu diễn và truyền lửa, lan tỏa di sản
Nhà thơ Ưng Bình và di sản văn hóa Huế
Nhà thơ Ưng Bình Thúc Giạ Thị đã để lại cho nền văn học cận đại Việt Nam một kho tàng thơ đồ sộ, với gần 2.000 bài thơ bằng quốc ngữ và chữ Hán. Ông còn được biết đến như một nhà soạn tuồng tài ba, với những đóng góp to lớn cho văn hóa Huế và đặc biệt là cho nghệ thuật Ca Huế…
Với tâm hồn phóng khoáng, tư chất hào sảng và tao nhã cùng sự đồng điệu giữa con người và thiên nhiên, Ưng Bình Thúc Giạ Thị đã đưa nghệ thuật Ca Huế lên một tầm cao mới. Những bài bản Ca Huế mà cụ sáng tác đã được các thế hệ nghệ sĩ Huế tiếp cận, trình diễn và trở thành biểu tượng của nghệ thuật truyền thống qua các thời kỳ.
Năm 2019, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là Thành phố Huế) đã quyết định xếp hạng di tích lịch sử lưu niệm danh nhân Ưng Bình tại Châu Hương Viên là di tích cấp tỉnh và điều chỉnh phân cấp quản lý di tích này cho Bảo tàng Lịch sử. Đến đầu năm 2023, công trình di tích Châu Hương Viên được triển khai tu bổ, bảo tồn với kinh phí hơn 10 tỉ đồng.
Nhà thơ Võ Quê, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Ca Huế thính phòng chia sẻ: Sau khi di tích Châu Hương Viên được trùng tu, chúng tôi, các nghệ sĩ và những người yêu mến Ca Huế vô cùng vui mừng.
Tuy nhiên, cần có các giải pháp, kế hoạch để phát huy giá trị di tích và tái hiện không gian văn hóa tại đây. Điều này cần sự tham gia của các lực lượng nghệ thuật truyền thống, từ các Câu lạc bộ Ca Huế cho đến Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế.
“Gia tài của cụ Ưng Bình không chỉ là Ca Huế mà còn có nhiều vở tuồng hay, trong đó có vở Lộ Địch từng được lưu diễn ở Đức. Sự có mặt của các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế sẽ giúp lan tỏa các vở tuồng, trích đoạn tuồng của cụ Ưng Bình. Từ Ca Huế thính phòng, Ca kịch Huế được hình thành, vì vậy cũng nên có sự tham gia của các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế.
Chúng tôi, Câu lạc bộ Ca Huế thính phòng, luôn sẵn sàng tham gia các hoạt động biểu diễn để sống lại không gian Châu Hương Viên”, nhà thơ Võ Quê bày tỏ.
Ông Nguyễn Đức Lộc, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Thành phố Huế cho biết: Việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử lưu niệm danh nhân Ưng Bình tại Châu Hương Viên luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Huế, cùng với sự chỉ đạo trực tiếp của Sở VHTT.
Di tích Châu Hương Viên đã hoàn thành công tác tu bổ và phục hồi vào tháng 6.2024, đánh dấu một bước quan trọng trong công cuộc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể gắn liền với danh nhân Ưng Bình Thúc Giạ Thị.
Trong thời gian tới, Bảo tàng Lịch sử Thành phố Huế sẽ tiếp tục phối hợp với Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật thành phố và Câu lạc bộ Ca Huế thính phòng tổ chức các buổi sinh hoạt thơ ca định kỳ. Đây sẽ là cơ hội để những cung bậc tri âm một thời hồi sinh, góp phần khôi phục một địa chỉ thi ca lừng danh trong quá khứ.
Đồng thời, Bảo tàng sẽ phối hợp với các ban, ngành liên quan để sưu tầm tư liệu, hiện vật và các tác phẩm của cụ Ưng Bình Thúc Giạ Thị, nhằm xây dựng phòng trưng bày giới thiệu các tư liệu lịch sử liên quan đến di sản Ca Huế.
Một phần không gian của di tích Châu Hương Viên cũng sẽ được sử dụng để tổ chức các hoạt động biểu diễn Ca Huế thính phòng, tuồng Huế và thơ Huế.
Những chương trình này sẽ tạo cơ hội cho các nghệ sĩ và những người yêu mến Ca Huế thể hiện tài năng, truyền dạy kỹ năng trình diễn nghệ thuật Ca Huế cho thế hệ trẻ, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nguồn: https://baovanhoa.vn/van-hoa/di-san-ca-hue-van-luon-toa-sang-124601.html
Bình luận (0)