Trang chủVăn hóa - Xã hộiY tếCần những thế hệ thích nghi với biến đổi

Cần những thế hệ thích nghi với biến đổi



Nếu không cập nhật kiến thức, con người sẽ bị trí tuệ nhân tạo, công nghệ cao loại trừ.

Cần những thế hệ thích nghi với biến đổi
GS. Phạm Tất Dong

Kinh tế tri thức yêu cầu một nền giáo dục mở

Trong tiến trình vào thế kỷ XXI, con người cần thấy rõ, kiến thức do nhà trường cung cấp chỉ là vốn ban đầu, không đủ dùng trong suốt cuộc đời.

Kiến thức sau trung học cộng với tri thức có được do học tập suốt đời ở mỗi cá nhân mới hướng tới đáp ứng sự đòi hỏi của nền kinh tế tri thức. Chính vì vậy, cần thiết phải có nền giáo dục mở.

Theo tôi, giáo dục mở sẽ tạo ra một hệ tài nguyên được số hóa, đa dạng, đa lĩnh vực tri thức, không có rào cản truy cập, qua đó, giúp mọi người tiếp cận với những học liệu cần sử dụng.

Đại học mở trên thế giới thường không xét trình độ đầu vào. Ai cần học vấn đại học đều có thể được cung ứng tri thức. Vấn đề là, người học sẽ theo cách nào để thỏa mãn nhu cầu tri thức của mình, còn muốn có văn bằng tốt nghiệp thì việc tích lũy đủ tri thức do trường quyết định.

Theo tôi, các trường dạy nghề, trường chuyên nghiệp và đại học mở sẽ tạo ra những điều kiện học tập suốt đời cho mọi người theo hướng phổ cập các dịch vụ học tập, cá nhân hóa việc học tập, góp phần xây dựng đội ngũ lao động chất lượng cao như một khâu đột phá chiến lược phát triển kinh tế – xã hội.

Trong thế giới hiện đại, công việc hằng ngày của con người luôn thay đổi và đòi hỏi cập nhật kiến thức không ngừng. Nếu không học, không cập nhật kiến thức liên tục, con người sẽ bị trí tuệ nhân tạo, công nghệ cao loại trừ. Do vậy, chúng ta phải tiến tới có một năng lực thích ứng, phải sáng tạo và luôn trong tư thế chủ động trước những vấn đề khó lường.

Chuẩn bị gì để sống trong thế giới VUCA?

Thế giới chúng ta đang sống đầy biến động, thay đổi khó lường, nhiều lĩnh vực sản xuất phát triển như vũ bão, nhiều khó khăn và nguy cơ mà con người phải đối mặt. Thế giới VUCA (VUCA World) là tên gọi về một thế giới biến động (Volatility), bất định (Uncertainty), phức tạp (Complexity) và mơ hồ (Ambiquity).

Nhiều chuyên gia kiến nghị với Chính phủ về những kỹ năng cần thiết phải đưa vào chương trình giáo dục ở các cấp học. Cần tập trung vào việc hình thành và phát triển những kỹ năng như hợp tác, giao tiếp, phản biện, sáng tạo và học tập suốt đời.

Trẻ cần học theo một cách khác không cứng nhắc, khuôn mẫu. Con người cần tương tác, biết hợp tác nhiều hơn để giải quyết công việc. Covid-19 hay sự xuất hiện của ChatGPT cũng làm cho thế giới thay đổi, con người tiến tới cần những năng lực thích ứng với hoàn cảnh phức tạp hơn.

Theo kiểu dạy học truyền thống, ban ngày trẻ lên lớp nghe giảng, tối về làm bài tập. Còn ở mô hình lớp đảo ngược thì buổi tối thầy cô giao bài, các em tự học; hôm sau lên lớp các em sẽ cùng thầy cô giáo giải quyết những vấn đề cụ thể. Hay có nhiều cách khác như học theo đề án, nhiều học sinh cùng giải quyết một công việc, hay làm ra sản phẩm có thể bán và được phổ biến rộng rãi…

Hàn Quốc tăng cường hợp tác với Google trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.
Nếu không cập nhật kiến thức, con người sẽ bị trí tuệ nhân tạo, công nghệ cao loại trừ.

Cần được quan tâm đúng mức

Gen Z là thế hệ sinh ra trong giai đoạn 1997-2012. Đó là thế hệ về mặt năng lực lẫn tính cách khác xa thế hệ cũ. Các em học ngoại ngữ nhanh hơn thế hệ cha anh, có năng lực học trực tuyến, có tư duy phản biện sắc sảo, có năng lực sử dụng công nghệ thông tin vượt trội. Thế nên, khi bắt tay vào công việc, thế hệ Z năng động, hiệu quả hơn thông qua việc áp dụng công nghệ.

Người ta gọi thế hệ Z là “thế hệ công nghệ”, “thế hệ mạng”, “thế hệ kỹ thuật số”. Thế hệ này đang trải nghiệm thế giới VUCA. Các em cần nền giáo dục tạo mọi cơ hội và điều kiện để có thể trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thế hệ Z ngày càng hướng tới mô hình công dân toàn cầu, tức là công dân có nhiều quốc tịch, có thể làm việc ở nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên, giáo dục ngày nay vẫn có nhiều rào cản khiến không ít thành viên của thế hệ Z chưa tiếp cận được với thành quả của văn hóa và công nghệ hiện đại.

Trong khi đó, thế hệ Alpha (sinh ra trong giai đoạn 2013-2028), từ khi sinh ra đã được sống trong thế giới công nghệ hiện đại, được đắm mình trong môi trường số. Thế giới màn hình với thế hệ này giống như cô bảo mẫu.

Nhiều nhà khoa học coi thế hệ Alpha là những người có tố chất kỹ thuật số “bẩm sinh”. Họ gọi thế hệ này bằng nhiều tên khác nhau như “thế hệ kính”, “thế hệ màn hình”, “thế hệ Internet”… Các cháu ở lứa tuổi này không bị rào cản về văn hóa, tức là dễ dàng chấp nhận văn hóa khác với mình.

Thế hệ này sẽ ra nước ngoài nhiều hơn, sống trong “ngôi nhà” toàn cầu nhiều hơn, có khái niệm biên giới rộng hơn. Nói đúng hơn, thế hệ này sẽ học tập, làm việc, đi du lịch giữa các quốc gia mà không gặp rào cản nào về ngôn ngữ và văn hóa. Đặc biệt, theo nhiều tài liệu, rồi đây, thế hệ Alpha sẽ định nghĩa lại khái niệm “việc làm”, thay đổi các mô hình trường học và mô hình giáo dục.

Chúng ta thường nhìn thế hệ trẻ bằng con mắt tĩnh. Rào cản hiện nay là nhận thức của người lớn về thế hệ này. Có thể nói, so với thế hệ trước, các em có một gia tốc phát triển mạnh hơn, tức là sự phát triển về mặt tâm lý, tri thức khác với cha anh.

Theo tôi, hiện nay đào tạo học sinh, sinh viên phải gắn liền với lao động. Quá trình lao động không chỉ giúp các em hình thành năng lực quản lý thời gian, tài chính mà còn sớm nhận thức được giá trị bản thân. Đồng thời, các em cần chương trình giáo dục không nặng nề về lý thuyết, được thực hành nhiều hơn, giúp nâng cao kỹ năng, thích ứng được với sự đổi thay của thế giới.

Do vậy, đối với thế hệ Alpha giáo dục Việt Nam giai đoạn 2021-2030 cần chuẩn bị cho các em theo hướng công dân toàn cầu. Cần tránh lối học nhồi nhét kiến thức không cần thiết cho tương lai của các em hay tránh việc học chỉ để thi, học để có tấm bằng.





Nguồn

Cùng chủ đề

Tìm lời giải cho ngành CNTT: Làm sao đón được “đại bàng” hạ cánh sân nhà?

Ngày 1/11, tại Hà Nội, hội thảo "Giải mã nghịch lý ngành công nghệ: Đại bàng gõ cửa nhưng nhân lực khép cửa" đã được tổ chức bởi Hệ thống Đào tạo trình lập trình viên quốc tế Aptech và Trường phổ thông liên cấp độ trí tuệ (MIS). Đây là dịp để các chuyên gia trong ngành công nghệ thông tin (CNTT) cùng trao đổi, thảo luận và đề xuất các giải pháp giải quyết tình trạng...

Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Ngày 31/10, Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ Nhân tạo ABAII, thành viên của Hiệp hội Blockchain Việt Nam, tổ chức Hội thảo “Blockchain và AI: Làm chủ công nghệ, làm chủ tương lai” trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Điện tử và Thiết bị thông minh IEAE 2024.

Dạy trẻ tự tin bước vào thời đại số…

Thời đại công nghệ 4.0 đang thay đổi nhanh chóng, đòi hỏi chúng ta phải trang bị cho trẻ em những kiến thức và kỹ năng phù hợp để có thể thích nghi và phát triển.

4 KoL AI “đốn tim” hàng triệu trái tim đàn ông

Trí tuệ nhân tạo đã tạo ra những người có sức ảnh hưởng kỹ thuật số hấp dẫn, những người đã trở thành đối tượng tình cảm của nhiều người đàn ông tìm kiếm sự lãng mạn, trong đó có cả giới giàu có.

4 KoL AI “đốn tim” hàng triệu đàn ông

Trí tuệ nhân tạo đã tạo ra những người có sức ảnh hưởng kỹ thuật số hấp dẫn, những người đã trở thành đối tượng tình cảm của nhiều người đàn ông tìm kiếm sự lãng mạn, trong đó có cả giới giàu có.

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

“Pháo đài bay” của Mỹ làm Iran “nóng mặt”, Hamas lại khiến Washington thất vọng

Mới đây, thông tin Mỹ sẽ triển khai các máy bay ném bom B-52 tới Trung Đông trong bối cảnh bùng phát leo thang căng thẳng tại khu vực này đã khiến Iran không vui.

Nếu bà Harris đánh bại ông Trump, đây sẽ là lời giải đáp

Ngày 4/11, tờ New York Times đăng một bài viết lý giải những thành tố đóng góp vào thành công của ứng cử viên Tổng thống Mỹ Kamala Harris nếu như chiến thắng gọi tên bà trong những ngày tới đây. TG&VN lược dịch bài phân tích.

Ukraine thẳng thừng “cự tuyệt” khí đốt Nga, châu Âu chưa có lối đi mới, kho dự trữ đầy ự đã đủ yên tâm?

Mới đây, Công ty SPP (thuộc sở hữu nhà nước của Slovakia) thông tin, châu Âu vẫn chưa đạt được thoả thuận thay thế khí đốt Nga qua đường ống bằng khí đốt từ Azerbaijan.

Wedge Holdings và SBNV khuấy động sự kiện Hobby Horizon Escape Velocity với dòng sản phẩm anime đình đám

Cuối tuần qua, Wedge Holdings từ Nhật Bản và Showa Brain Navi Vietnam (SBNV) đã làm nổi bật sự kiện Hobby Horizon Escape Velocity tại TP. Hồ Chí Minh bằng loạt sản phẩm anime độc quyền từ các tác phẩm đình đám như Haikyu!!, Bleach và dự án sáng tạo Dragon on Hat.

Hàn Quốc hướng đến “quân đội AI” trước áp lực tỉ lệ sinh giảm

Ngành công nghiệp quân sự và quốc phòng của Hàn Quốc đang nhanh chóng thúc đẩy trí tuệ nhân tạo trên chiến trường, coi công nghệ này là phao cứu sinh cho lực lượng chiến đấu đang phải vật lộn với viễn cảnh thiếu hụt quân số.

Bài đọc nhiều

Già hóa dân số, mỗi người có 10 năm sống với bệnh tật

Bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi nhiều nhất hiện nay là tim mạch, trong đó có các bệnh lý về huyết áp, xơ vữa động mạch, động mạch vành, động mạch não, động mạch ngoại biên. Việt Nam đã chính thức bước...

5 loại thực phẩm không nên ăn cùng chuối

Mặc dù chuối là một loại trái cây giàu dinh dưỡng nhưng theo y học cổ truyền Ấn Độ, sự kết hợp chuối và một số thực phẩm sẽ gây khó chịu cho hệ tiêu hóa đối với một nhóm người. Chuối và sữa đều là những thực phẩm có giá trị dinh dưỡng, nhiều người vẫn kết hợp chuối với sữa thành món sinh tố chuối mà không thấy vấn đề gì. Tuy nhiên, trong quan điểm của y học...

Bệnh nhi 7 tuổi gãy xương đùi phức tạp

BV Nhi Hà Nội tiếp nhận bệnh nhi Đ.H.P, 7 tuổi, ở Chương Mỹ, Hà Nội được chuyển từ bệnh viện tuyến dưới với tình trạng chân trái không vận động được, đau nhói đùi. ...

Bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy ‘giải oan’ cho bệnh nhân mắc Wilson bị chẩn đoán nhầm tâm thần nhiều năm

Các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy vừa 'giải oan' cho một bệnh nhân nữ mắc bệnh Wilson hiếm gặp nhưng bị chẩn đoán nhầm thành tâm thần phân liệt nhiều năm. TS.BS Lê Hữu Phước - phó khoa viêm gan, Bệnh viện Chợ...

Cùng chuyên mục

Thực phẩm bổ sung i ốt có gây bướu cổ, ung thư tuyến giáp?

Trước thông tin dùng thực phẩm bổ sung i ốt làm gia tăng bệnh về tuyến giáp do thừa vi chất này, Bộ Y tế đã giải thích về tình trạng bệnh tật liên quan sử dụng sản phẩm bổ sung i ốt. ...

Bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy ‘giải oan’ cho bệnh nhân mắc Wilson bị chẩn đoán nhầm tâm thần nhiều năm

Các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy vừa 'giải oan' cho một bệnh nhân nữ mắc bệnh Wilson hiếm gặp nhưng bị chẩn đoán nhầm thành tâm thần phân liệt nhiều năm. TS.BS Lê Hữu Phước - phó khoa viêm gan, Bệnh viện Chợ...

Người cao tuổi ngủ trưa 90 phút hay 30 phút sẽ minh mẫn hơn?

Ông Zhang, một người cao tuổi, trước đây rất minh mẫn và hoạt bát. Thế nhưng, gần đây, ông thường xuyên quên đồ đạc, thậm chí còn bị lạc đường. Sau khi đi khám, bác sĩ kết luận rằng, thói quen ngủ trưa quá lâu của ông là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy giảm trí nhớ.Một cuộc khảo sát kéo dài 5 năm, theo dõi 3.000 người cao tuổi trên 60 tuổi ở...

ĐBQH: Ngân sách đầu tư y tế thấp, bệnh nhân phải ‘cõng’ cả lãi suất ngân hàng

Đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị cần phải tăng tỷ lệ phân bổ vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước cho hai lĩnh vực y tế và giáo dục."Đầu tư cho giáo dục để phát triển trí lực và đầu tư cho y tế để đảm bảo sinh lực dường như còn rất mờ nhạt trong số liệu về đầu tư công", đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) nêu quan điểm tại...

Phát hiện mới về chế độ ăn có lợi cho người bệnh đái tháo đường

Để kiểm soát lượng đường trong máu, ngoài dùng thuốc người bệnh đái tháo đường cần chú ý tiêu thụ carbohydrate một cách hợp lý. Một nghiên cứu mới cho thấy những người mắc bệnh đái tháo đường type 2 có thể được hưởng lợi từ việc cắt giảm carbs ngay cả khi họ không giảm được cân thừa. ...

Mới nhất

Mèo Vạc (Hà Giang): Khởi sắc ở xã biên giới Thượng Phùng

Những năm qua, với việc lồng ghép và thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Đảng, Nhà nước; cùng với hướng đi, giải pháp tích cực của cấp ủy, chính quyền địa phương, diện mạo của xã biên giới Thượng Phùng, huyện Mèo Vạc,...

Tiền ảo Pi lại “hầm hập” sau thời gian im ắng

(NLĐO)- Sau thời gian im ắng, các hội nhóm liên quan tiền ảo Pi trên mạng xã hội lại nhộn nhịp với các trò khoe tiền,...

Các giải pháp bình ổn giá tiêu dùng những tháng cuối năm

Ông Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết, thành phố đang thực hiện nhiều giải pháp bình ổn giá cho thị trường, đặc biệt là chuẩn bị đủ...

Thông tư 68 cải thiện tâm lý thị trường và lực mua của nhà đầu tư

Giám đốc Khối Phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT - ông Barry Weisblatt David đánh giá tác động trực tiếp từ chính Thông tư 68 sẽ có phạm vi này khá nhỏ. Tuy nhiên, gián tiếp, quy định mới cải thiện khả năng nâng hạng thị trường. Thông tư 68 cải thiện tâm lý thị trường và...

Nhiều hoạt động văn hoá đặc sắc tại Festival hoa Đà Lạt năm 2024

(CLO) Sáng 5/11, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức buổi gặp gỡ báo chí thông tin về chương trình...

Mới nhất