Khu công nghiệp Biên Hòa 1, thành phố Biên Hòa, Đồng Nai được hình thành từ năm 1963, đến nay đã 61 năm, với tên gọi Khu kỹ nghệ Biên Hòa.
Đây là khu công nghiệp đầu tiên tại miền Nam và cũng được xác định là khu công nghiệp lâu đời nhất Việt Nam. Đến năm 1975, Khu kỹ nghệ Biên Hòa được đổi tên thành khu công nghiệp Biên Hòa 1.
Sau đó, vào năm 2008, Đồng Nai đã đề xuất Chính phủ chuyển đổi công năng của khu công nghiệp Biên Hòa 1 để bảo vệ môi trường nước sông Đồng Nai. Đến ngày 7/10/2009, Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành khu đô thị thương mại dịch vụ Biên Hòa 1.
Tới cuối tháng 1/2021, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chấp thuận đưa khu công nghiệp Biên Hòa 1 ra khỏi quy hoạch phát triển các khu công nghiệp Việt Nam. Nhưng do vướng mắc về các chính sách và thiếu kinh phí nên dự án kéo dài đến nay đã hơn 15 năm.
Cuối tháng 2/2024, UBND tỉnh Đồng Nai đã phê duyệt đề án Chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành khu đô thị – thương mại – dịch vụ và cải thiện môi trường.
Theo UBND tỉnh Đồng Nai, lộ trình di dời các doanh nghiệp để thực hiện đề án chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa 1 sẽ hoàn thành trước tháng 12/2025. Tuy nhiên công tác di dời gặp nhiều khó khăn bởi bồi thường giải phóng mặt bằng cũng như ổn định hoạt động cho doanh nghiệp, người lao động.
UBND tỉnh Đồng Nai đưa ra phương án áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, tiền sử dụng đất, thuế giá trị gia tăng, thuế nhập khẩu, bố trí quỹ đất xây nhà ở xã hội… cho các doanh nghiệp phải di dời.
Được biết, hiện nay Khu công nghiệp Biên Hòa 1 đang có 76 doanh nghiệp hoạt động với hơn 21.000 lao động.
Trong đó, lao động làm trong doanh nghiệp FDI là trên 6.000 người và làm việc tại các doanh nghiệp trong nước hơn 15.000 người.
Theo ghi nhận của phóng viên, hiện tại có nhiều doanh nghiệp tại khu công nghiệp Biên Hòa 1 đã chủ động di dời sang khu công nghiệp khác tại các huyện Trảng Bom, Long Thành.
Tại khu công nghiệp nhiều nhà máy vẫn hoạt động sản xuất bình thường, có một số nhà máy đã xuống cấp.
Nhiều bảng chỉ dẫn đường cũng đã bị rỉ sét, mờ chữ theo thời gian.
Khu vực đường lớn ven sông Đồng Nai đã có trụ sở Kiểm toán nhà nước được xây dựng đi vào hoạt động.
Ngoài ra có thêm trụ sở cơ quan công an cũng đang được xây dựng ngay đối diện trụ sở Kiểm toán Nhà nước.
Đề án Chuyển đổi công năng KCN Biên Hòa 1 thành Khu đô thị thương mại dịch vụ Biên Hòa 1 có hai dự án gồm: Dự án Khu vực trung tâm chính trị – hành chính của tỉnh, quy mô khoảng 44ha và dự án Khu đô thị dịch vụ Biên Hòa 1 có diện tích hơn 286ha.
Mục tiêu của đề án là xây dựng khu đô thị – dịch vụ – thương mại mới văn minh, hiện đại và phát triển bền vững, tạo bộ mặt mỹ quan đặc trưng địa phương. Đồng thời cải thiện môi trường, hạn chế ô nhiễm môi trường nước của hệ thống sông Đồng Nai. Trong đề án, UBND tỉnh Đồng Nai xác định phải chi khoảng 1.270 tỷ đồng hỗ trợ đời sống người lao động, ổn định sản xuất, chi phí đào tạo nguồn nhân lực cho doanh nghiệp.
