Con cá voi trắng đeo một bộ đai có thể dùng để gắn thiết bị theo dõi đang tìm kiếm đồng loại nhưng bơi sai hướng.
Cá voi trắng Hvaldimir không ngại tiếp xúc với con người. Video: New York Post
Cá voi trắng bị nghi là gián điệp của Nga đang di chuyển, có thể để tìm kiếm bạn tình. Tuy nhiên, dường như nó đang bơi sai hướng hoàn toàn, Live Science hôm 31/5 đưa tin. Hvaldimir là một con cá voi trắng (Delphinapterus leucas) đực khoảng 13 – 14 tuổi. Hvaldimir được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 4/2019 ở vùng biển lạnh giá ngoài khơi Finnmark, phía bắc Na Uy, đeo một bộ đai có dòng chữ “Thiết bị của St. Petersburg”. Bộ đai này không nằm trong bất kỳ dự án nghiên cứu nào về cá voi trắng và dường như có chỗ để gắn camera GoPro cùng thiết bị theo dõi khác, dù không có đồ vật nào được tìm thấy lúc đó.
Hvaldimir không tỏ ra sợ người, chứng tỏ nó được chăm sóc hoặc ít nhất là huấn luyện bởi con người. Điều này càng củng cố suy đoán con cá voi là gián điệp. Nga chưa bao giờ chính thức lên tiếng về cáo buộc. Bộ đai bị tháo ra khi nhà chức trách phát hiện Hvaldimir lần đầu tiên.
OneWhale, tổ chức phi lợi nhuận của Na Uy chuyên bảo vệ Hvaldimir, cho biết trong 3 năm qua, nó trải qua phần lớn thời gian ở phía bắc Na Uy. Nhưng hôm 28/5, OneWhale trông thấy Hvladimir gần Hunnebostrand, ngoài khơi phía tây nam Thụy Điển sau khi con vật bơi nhanh theo hướng nam. “Chúng tôi không biết chính xác tại sao nó lại tăng tốc nhanh như vậy”, Sebastian Strand, nhà sinh vật học hải dương ở tổ chức OneWhale, chia sẻ. “Có thể hormone thôi thúc nó tìm bạn tình”. Tuy nhiên, hướng bơi hiện nay của Hvaldimir sẽ mau chóng đưa nó vượt xa khỏi môi trường sống tự nhiên.
Phần lớn cá voi trắng đực thành thục ở tuổi 15, theo Cục quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA). Vì vậy, hormone của Hvalidimir có thể thúc đẩy nó tìm kiếm bạn tình. Nhưng con cá voi đơn độc cũng có thể đang tìm những con cá voi trắng khác bất kể giới tính. Cá voi trắng là loài có tính xã hội cao. Nhóm nghiên cứu nghi ngờ Hvaldimir không tiếp xúc với thành viên cùng loài từ khi họ bắt đầu theo dõi nó vào năm 2019.
Bất kể động lực của nó là gì, Hvaldimir đang bơi sai hướng. Cá voi trắng chỉ sống ở Bắc Cực tại những khu vực như quần đảo Svalbard ở Na Uy, Greenland, Canada và Russia. Các chuyên gia không biết chắc tại sao Hvaldimir lại bơi sai hướng, có thể nó được thả từ Nga vào vùng biển Na Uy trong nhiệm vụ và không quen thuộc khu vực này. Họ cũng không loại trừ khả năng nó trải qua thời gian dài trong môi trường nuôi nhốt và thui chột bản năng tự nhiên.
Cho tới nay, Hvaldimir dường như có sức khỏe tốt và săn cá hồi gần những trang trại cá dọc biên giới giữa Na Uy và Thụy Điển. Dù vậy, quan sát trước đây hé lộ nó có thể bị sụt cân và giới chuyên gia lo ngại nó sẽ chật vật tìm đủ thức ăn ở phía nam. Tổ chức OneWhale đang xin giấy phép từ chính quyền Thụy Điển để bắt Hvaldimir và chuyển nó tới vịnh biển ở Na Uy, nơi con cá voi sẽ trải qua phần đời còn lại trong yên bình.
Đây không phải lần đầu tiên Nga bị nghi ngờ huấn luyện động vật biển có vú cho mục đích quân sự. Vào tháng 4/2022, ảnh vệ tinh hé lộ quốc gia này huấn luyện cá heo canh gác một trong những căn cứ ở Crimea. Hải quân Mỹ cũng huấn luyện cá voi và sư tử biển để hoạt động quân sự từ năm 1959.
An Khang (Theo Live Science)
