Tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Ngày 15/2, Quốc hội thảo luận tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Phát biểu thảo luận tại Tổ đại biểu Quốc hội Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, muốn phát triển nhanh, bền vững thì dựa trênKHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan. Do đó, phải tháo gỡ trước hết về thể chế, giải quyết trước mắt một số khó khăn, vướng mắc để Nghị quyết số 57- NQ/TƯ đi vào cuộc sống; tiếp đó là sửa các luật liên quan trong năm nay và năm sau.

Đồng tình với ý kiến đại biểu Quốc hội rằng, các chính sách thiết kế trong dự thảo Nghị quyết cần cụ thể và rõ hơn nữa, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, bên cạnh các chính sách đặc thù, cần bổ sung 5 cơ chế đặc biệt.

Thứ nhất, cần cơ chế đặc biệt cho phát triển kết cấu hạ tầng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vì hạ tầng lĩnh vực này hiện còn rất yếu.

Thứ hai, cần cơ chế đặc biệt cho quản lý. Ví dụ, đầu tư công - quản lý tư (Nhà nước đầu tư hạ tầng KHCN, giao tư nhân quản lý)...

Thứ ba là cơ chế đặc biệt cho các nhà khoa học và công trình khoa học thương mại hóa được. Trong đó, có thể phân cấp, phân quyền đến các tỉnh, thành phố, bộ, ngành, thậm chí tới các chủ thể có liên quan; xóa bỏ cơ chế xin - cho, giảm thủ tục hành chính để quản lý hiệu quả tổng thể.

Thứ tư, dự thảo Nghị quyết củaQuốc hộimới đề cập miễn trừ trách nhiệm cho người soạn thảo chính sách, nhưng khâu thực hiện mới là khó và còn yếu. Do đó, nếu không có cơ chế đặc biệt bảo vệ người thực hiện thì lại dẫn đến sợ trách nhiệm, đùn đẩy, không muốn làm.

Thứ năm, phải có cơ chế đặc biệt thu hút nguồn nhân lực, như thu hút nhân lực để phát triển doanh nghiệp tư nhân về KHCN; thu hút nguồn nhân lực từ bên ngoài về Việt Nam, vào Việt Nam, góp phần thúc đẩy phát triển KHCN bằng chính sách thuế, phí, nhà cửa, đất đai, visa, hợp đồng lao động…

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng khẳng địnhNghị quyết số 57/NQ-TW có ý nghĩa đặc biệt quan trọng; được đánh giá rất cao và tạo ra một sự hứng khởi trong toàn xã hội vì đã đề cập đến một vấn đề rất quan trọng, rất thiết yếu của đời sống xã hội, đó là vấn đề khoa học và công nghệ số hiện nay.

Cách tiếp cận của Nghị quyết số 57 đối với một vấn đề hết sức quan trọng này là hoàn toàn mới so với các nghị quyết khác, bởi vì rất rõ việc, nhìn vào đó người ta thấy rộng mở con đường phát triển của khoa học và công nghệ.

Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, quá trình luật hóa, cụ thể hóa này sẽ được chia làm hai bước. Bước thứ nhất là chúng ta xây dựng một nghị quyết của Quốc hội. Cụ thể là Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; việc làm này rất cấp bách, rất khẩn trương để đưa Nghị quyết 57 vào cuộc sống. Nghị quyết này của Quốc hội không thể giải quyết được hết những vấn đề mà Nghị quyết 57 đặt ra nhưng có ý nghĩa quan trọng trong tháo gỡ những điểm nghẽn đang tồn tại. Việc tháo gỡ này là hết sức cấp bách, đây cũng là sự chờ đợi của các nhà khoa học, các doanh nghiệp để làm sao cho khoa học bứt lên.

Bước thứ hai căn cơ hơn là chúng ta phải sửa nhiều các đạo luật liên quan để tháo gỡ cho phát triển khoa học, công nghệ trên tinh thần xem xét tổng thể, bàn một cách căn cơ, bài bản, chiến lược hơn.

Theo Sở hữu trí tuệ

Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/thao-go-vuong-mac-trong-hoat-dong-khoa-hoc-cong-nghe-va-doi-moi-sang-tao/20250216024319967