Việt Nam đang là thị trường hấp dẫn các nhà đầu tư nhưng “mùa đông rót vốn” dự kiến tiếp diễn khiến doanh nghiệp buộc phải xây dựng giá trị dài hạn, tìm cơ hội kết nối nhà đầu tư phù hợp. Hiện không chỉ doanh nghiệp cố gắng tìm kiếm dòng vốn, mà các nhà đầu tư cũng nỗ lực để xây dựng danh mục, định hướng đầu tư tiềm năng.
Điều gì thu hút nhà đầu tư?
Theo Tổng cục thống kê, tính đến 20/6/2023, vốn đầu tư nước ngoài, bao gồm tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của cả nước đạt trên 13,43 tỷ USD. Tổng vốn đầu tư giảm nhưng mức giảm đã thu hẹp so với cùng kỳ năm trước, cho thấy tín hiệu tích cực trong thu hút FDI.
Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là “thỏi nam châm” hút vốn FDI với hơn 8,46 tỷ USD, chiếm gần 63% tổng vốn đầu tư đăng ký. Tiếp đó là các ngành tài chính, ngân hàng; kinh doanh bất động sản; hoạt động chuyên môn, khoa học công nghệ…
Sự phát triển của startup cũng là điểm sáng hút đầu tư. Tổng số vốn đầu tư rót vào startup Việt đạt 634 triệu USD, thông qua 134 thương vụ, theo Báo cáo Đổi mới sáng tạo và Đầu tư Công nghệ Việt Nam 2023 công bố vào tháng 3 năm nay.
Về phía các nhà đầu tư tham dự InnoEx năm nay, bà Nguyễn Khánh Vân – Giám đốc đầu tư vốn cổ phần tư nhân, CTCP Chứng khoán Thiên Việt (TVS), một trong những nhà đầu tư giai đoạn đầu của kỳ lân công nghệ MoMo, cho biết công ty không cho rằng yếu tố công nghệ là điều kiện tiên quyết cho thành công của startup mà phải là tính ứng dụng của những công nghệ đó trong một thị trường tiềm năng đủ lớn.
Ngoài các yêu cầu về đội nhóm và giai đoạn phát triển, bà Vân kỳ vọng các startup có thể chứng minh được sự phù hợp của giải pháp tại Việt Nam: “Các giải pháp đã được chứng minh tại các thị trường đang phát triển khác tại Đông Nam Á là một trong những chỉ báo tốt. Liệu rằng các bạn có thể suy nghĩ và tạo ra những thay đổi phù hợp khi mang những mô hình đó về Việt Nam với đặc thù riêng về con người và văn hóa hay không? Liệu rằng cơ sở pháp lý và nền kinh tế vĩ mô của Việt Nam có tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển giải pháp này về lâu dài? Đó là những câu hỏi tôi đặt ra trước khi quyết định đầu tư.”
TVS cho biết công ty có thể đầu tư vốn mạo hiểm từ 1-5 triệu đô cho startup ở giai đoạn Series A, cũng như có nguồn vốn để cung cấp các khoản vay ngắn hạn theo nhu cầu doanh nghiệp.
3 yếu tố quan trọng tiên quyết và không bao giờ cũ để các nhà đầu tư quyết định đầu tư theo bà Nguyễn Khánh Vân vẫn là: Mô hình kinh doanh, Quy mô thị trường tiềm năng, và yếu tố con người, bao gồm Nhà sáng lập và nhóm quản lý chủ chốt.
2023 – thời điểm “thử lửa” cho doanh nghiệp
Sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam với nhà đầu tư còn rất lớn nhưng bối cảnh vĩ mô khiến 2023 được coi là thời điểm thử lửa cho các doanh nghiệp. Từ đầu năm, lãi suất ngân hàng tăng, cộng với tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp khiến các nhà đầu tư giảm dần nguồn vốn. Trong bối cảnh thử thách, doanh nghiệp cần nhiều hơn các cơ hội kết nối, tìm kiếm nhà đầu tư phù hợp. Có rất nhiều câu chuyện thành công giữa các đơn vị kinh doanh và nhà đầu tư khi có chung “điểm chạm”.
Theo ông Nguyễn Ngọc Tuệ – Giám đốc Đầu tư khối Ngân hàng – TVS, trong bối cảnh nhà đầu tư thận trọng, doanh nghiệp cần thể hiện yếu tố “đổi mới sáng tạo” để hấp dẫn họ rót vốn. Sáng tạo không hẳn là phát triển một ngành nghề mới, bạn chỉ cần cải tiến quá trình sản xuất hay cung cấp dịch vụ và chứng minh nó hiệu quả, sản phẩm sẽ được chú ý.
Ngoài ra, trong Investment Zone trong khuôn khổ của InnoEx, các nhà đầu tư cũng thảo luận về xu hướng đầu tư tạo tác động (impact investing). Các nhà đầu tư thống nhất rằng đầu tư lĩnh vực này đòi hỏi nhiều công sức cũng như sự kỹ càng hơn trong việc đo lường và thể hiện sự tác động của giải pháp tới xã hội. Do đó, việc thuyết phục các nhà đầu tư xuống tiền cũng gặp nhiều trở ngại hơn so với các giải pháp công nghệ trong những lĩnh vực tăng trưởng nhanh khác.
Bà Angela Tay, nhà đầu tư tại AgFunder chia sẻ: “Trong khi đầu tư mạo hiểm và đầu tư tư nhân trong những năm qua sụt giảm nặng nề lên đến 40 – 50%, đầu tư trong mảng tạo tác động (impact investment) chỉ giảm 7%. Điều này cho thấy đây là lĩnh vực có sức bền tốt trong giai đoạn khủng hoảng. Các nhà đầu tư impact vẫn còn khá nhiều nguồn vốn sẵn có để phân bổ cho các startup thực sự chất lượng mà họ đang tìm kiếm trên thị trường.”
Bà Angela Tay khuyên các nhà sáng lập cũng nên mở rộng tiếp cận các nhà đầu tư không chỉ tại châu Á mà còn ở châu Âu, châu Mỹ vì đa số các nhà đầu tư trong lĩnh vực này đang xuất hiện nhiều hơn ở phía bên kia bán cầu.
InnoEx 2023 được tổ chức bởi Hội Doanh nhân Trẻ TP.HCM (YBA), Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp TP.HCM (BSSC), Công ty Cổ phần Xúc tiến Đầu tư và Hỗ trợ Doanh nghiệp IBP, diễn ra cuối tháng 8 tại TP.HCM. Nhiều hoạt động ấn tượng được diễn ra trong khuôn khổ sự kiện InnoEx 2023 như Diễn đàn Doanh nghiệp và nhà lãnh đạo tiên phong – InnoEx Forum, Diễn đàn kinh tế xanh – Green Summit, Vietnam CEO Forum, Cuộc thi Startup Wheel; Triển lãm, Diễn đàn đầu tư, giáo dục đào tạo và kết nối nhân tài trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Với hơn 20.000 lượt người tham dự, InnoEx 2023 cũng mở ra không gian kết nối đầu tư, kết nối đổi mới sáng tạo chuyên sâu dành riêng cho khoảng 70 quỹ đầu tư, ngân hàng, định chế tài chính Việt Nam và quốc tế cùng hơn 200 doanh nghiệp và startup đến từ 52 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Lệ Thanh
