Trang chủNewsThời sự50 năm ký ức vẹn nguyên: Một Fidel hết lòng vì Việt...

50 năm ký ức vẹn nguyên: Một Fidel hết lòng vì Việt Nam

Trong chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Fidel Castro vào vùng giải phóng Quảng Trị tháng 9.1973, có hai người, dù không phải là cán bộ cấp cao ở thời điểm đó, nhưng may mắn được tiếp xúc rất gần với lãnh tụ Cuba. Họ là một nhiếp ảnh gia và một người phiên dịch.

“Tôi chỉ cách ông ấy nửa bước chân suốt hành trình”

Một trong hai người được nhắc đến ở đây là ông Nguyễn Xuân Phong (80 tuổi, nguyên Vụ trưởng Vụ Châu Mỹ, Bộ Ngoại giao; nguyên Đại sứ VN tại Vương quốc Tây Ban Nha). Trùng hợp thay, ông Phong là một người con Quảng Trị, quê ở làng Lập Thạch (P.Đông Lễ, TP.Đông Hà; nay nghỉ hưu sống tại Hà Nội). Năm 10 tuổi, ông rời vòng tay mẹ để ra Bắc cùng ông nội. Hết phổ thông, ông được gửi sang du học tại Cuba. Năm 1965, đang trên giảng đường đại học, ông được tuyển làm phiên dịch tiếng Tây Ban Nha cho phái đoàn đại diện Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam tại La Habana rồi trở thành cán bộ đối ngoại của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam và Chính phủ cách mạng lâm thời miền Nam.

“Chính trên cương vị đó tôi được phiên dịch cho Fidel Castro khi ông thăm vùng giải phóng Quảng Trị năm 1973 (thời điểm đó, nguyên Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Đình Bin là người phụ trách chính phiên dịch của Fidel trong các hoạt động suốt từ Bắc vào Nam). Đây cũng là lần đầu tôi trở về quê hương Quảng Trị sau gần 20 năm xa cách, lại đi cùng một nhân vật huyền thoại tầm vóc thế giới. Suốt hành trình cả mấy ngày, tôi được theo ông như bóng với hình, cách nhau nửa bước chân”, ông Phong nhớ lại vào thời điểm ông chỉ vừa tuổi 30.

50 năm ký ức vẹn nguyên: Một Fidel hết lòng vì Việt Nam - Ảnh 1.

Bức ảnh Dưới chân Fidel Castro là nòng pháo “vua chiến trường” của Mỹ trên cao điểm 241 Quảng Trị

HỒ SỸ SÔ

Kể với Thanh Niên, ông Phong cho biết đó không phải là lần đầu tiên ông dịch cho Fidel, bởi những năm công tác ở Cuba, ông đã từng làm việc này. Chỉ là lần này nó khác khi Fidel nói trực tiếp với đồng bào ông, trên quê hương ông. “Cách Đông Hà chừng 2 cây số là làng tôi, Lập Thạch; 80 cây số về phía nam là mẹ tôi đang mòn mỏi chờ con… Có ai biết tôi về đây không và đang nghe tôi nói không… Tôi luôn tự nhủ mình: Phải làm cho tốt”, ông Phong xúc động chia sẻ.

Ông Phong cho biết điều ông ấn tượng nhất với Fidel trong toàn chuyến đi chính là quyết tâm của vị lãnh tụ Cuba với việc đến VN, thăm vùng giải phóng Quảng Trị. “Tôi bay cùng chuyên cơ với lãnh tụ Fidel từ TP.Algiers (thủ đô của Algérie) về Hà Nội. Chương trình khi đó của Fidel đi thăm nhiều nước, nhưng cuộc đảo chính phản động ở Chile ngày 11.9.1973 buộc ông rút ngắn hành trình, chỉ giữ lại chuyến thăm VN. Ở VN chuyến thăm đáng lẽ cũng dài ngày hơn, thăm nhiều nơi hơn, nhưng cũng phải rút ngắn lại, dù vậy ông vẫn giữ chuyến thăm vùng giải phóng Quảng Trị. Toàn bộ câu chuyện đó khẳng định hùng hồn tình cảm sâu đậm của Fidel đối với VN và đặc biệt là đối với miền Nam VN”, ông Phong nói.

Ông Phong cũng cho biết ngôn ngữ của Fidel rất giản dị, đời thường. Nhiều động từ và danh từ đi thẳng vào con người, sự vật và hành động. Không có nhiều tính từ, trạng từ sáo rỗng, xã giao. “Tư duy của ông cũng rất rành mạch, logic. Vì vậy, dịch cho Fidel không khó. Cái khó nhất là tài hùng biện của ông khi phát biểu trước quần chúng. Thú thật là do khả năng hạn chế và trạng thái tinh thần xúc động, nên khi dịch tôi không thể hiện được sức mạnh hùng biện đó của Fidel. Nhưng tôi bảo đảm là đã chuyển tải được đầy đủ những gì Fidel muốn nói”, ông Phong kể.

Hòa bình, ông Phong có nhiều dịp trở lại Quảng Trị để thăm những nơi lãnh tụ Cuba Fidel Castro đặt chân đến và hồi tưởng về ký ức 50 năm trước. Khi đứng ở cao điểm 241 (H.Cam Lộ) lộng gió, ông vẫn như nghe tiếng Fidel đọc diễn văn hùng hồn:

“Thưa các đồng chí và các bạn thân mến.

Hôm nay, chúng ta tụ họp lại đây trong lòng lãnh thổ giải phóng miền Nam Việt Nam, tại một nơi mà trước đây có một căn cứ quân sự của đế quốc Mỹ tưởng chừng bất khả xâm phạm nhưng đã bị đè bẹp. Đoàn chúng tôi đã từ sông Bến Hải đến đây một cách yên bình theo đường số 1, qua Đông Hà, rồi Đường 9 nổi tiếng, và bây giờ chúng tôi đang đứng trên ngọn đồi 241 lịch sử mà các bạn đã đánh chiếm bằng chủ nghĩa anh hùng và lòng quả cảm của mình.

Và thắng lợi cuối cùng giải phóng miền Nam Việt Nam, hòa bình thống nhất đất nước sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian.

Nhân dân Việt Nam anh hùng muôn năm!

Tình hữu nghị Cuba – Việt Nam muôn năm!”.

50 năm ký ức vẹn nguyên: Một Fidel hết lòng vì Việt Nam - Ảnh 2.

Ông Nguyễn Xuân Phong đứng bên trái sát Chủ tịch Fidel Castro

NVCC

Đó là “khoảnh khắc” của cuộc đời tôi

Với nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồ Sỹ Sô (năm nay 83 tuổi, trú xã Vĩnh Giang, H.Vĩnh Linh, Quảng Trị) thì chuyến thăm của Fidel năm 1973 là “khoảnh khắc” của cả cuộc đời ông. “Bộ ảnh chụp sự kiện đó là niềm tự hào, là di sản để lại của sự nghiệp nhiếp ảnh của tôi”, ông Sô khẳng định.

Nay dù tuổi đã lớn, tai đã lãng, nhưng ông Sô vẫn nhớ như in câu chuyện tháng 9.1973. Ấy là khi đang làm việc ở Ty Văn hóa – Thông tin Quảng Trị thì ông bất ngờ nhận được mảnh giấy, nội dung ngắn gọn: “Vào lúc 17 giờ phải có mặt tại Ty An ninh Quảng Trị để Trưởng ty Thủy gặp”. Đọc xong, tay chân ông bải hoải, mồ hôi toát ra thành dòng, đầu óc “nhảy số” liên tục, lục lọi xem lâu nay mình có… vi phạm kỷ luật gì không? Thế nhưng lệnh trên đã phát, ông Sô nắm chặt tay, lấy bình tĩnh đến Ty An ninh. May thay, vị Trưởng ty An ninh khi đó chỉ nói về chuẩn bị đồ nghề tác nghiệp rồi dặn sang chỗ Bí thư Tỉnh ủy nhận nhiệm vụ mới. Nhưng nhiệm vụ gì thì không ai nói?

Y lệnh, ông Sô cùng đồ nghề máy móc sang “nằm” ở Tỉnh ủy Quảng Trị mấy ngày liền và được dặn khi nào Bí thư Tỉnh ủy Hồ Sĩ Thản ra lệnh thì… lên xe đi cùng ông.

Mãi đến sáng 15.9, mọi tưởng tượng mơ hồ về nhiệm vụ của ông Sô mới được giải tỏa: đó là đi đón đoàn Cuba do Fidel dẫn đầu sang thăm. “Lúc đó, thấy hơn 40 phóng viên quay phim, nhiếp ảnh của các hãng thông tấn báo chí trong nước và quốc tế lăm lăm tay máy, tay bút ghi nhận giây phút trọng đại của mảnh đất lịch sử này, tôi mới hiểu rằng mình thực sự quá may mắn”, ông Sô nhớ lại.

Suốt hành trình theo chân Fidel, ông Sô đã chụp khoảng 300 bức ảnh. Năm 2013, ông đã tuyển chọn 51 bức tiêu biểu để in thành cuốn sách ảnh Fidel Castro – Quảng Trị một ngày lịch sử 1973 vào đúng dịp kỷ niệm 40 năm ngày Chủ tịch Fidel Castro thăm vùng giải phóng Quảng Trị. Tuy nhiên, tay máy kỳ cựu này cho biết ông vẫn “khoái” nhất là bức ảnh: Dưới chân Fidel Castro là nòng pháo “vua chiến trường” của Mỹ trên cao điểm 241 Quảng Trị. “Vì sao ư, khoảnh khắc đó diễn tả hành động toát lên sự oai hùng, tráng ca của một vị Tổng tư lệnh luôn chiến đấu cho độc lập, tự do của nhân dân Cuba, Mỹ Latinh và thế giới”, ông Sô nói.

Với việc nắm bắt được khoảnh khắc của cuộc đời, nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồ Sỹ Sô vinh dự được Chủ tịch nước ký quyết định tặng Giải thưởng Nhà nước về nhiếp ảnh với cụm tác phẩm, gồm bộ ảnh: Fidel Castro – Quảng Trị một ngày lịch sử 1973 và bộ ảnh Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (1960 – 1975).

“Tôi chỉ có một ngày để chụp ảnh Fidel. Chỉ một ngày, nhưng tôi được quá nhiều. Đó có lẽ là ngày tuyệt vời nhất của đời tôi”, ông Sô xúc động chia sẻ. (còn tiếp) 

Thanhnien.vn

Cùng chủ đề

Cảnh báo mưa lớn, các thuỷ điện ở miền Trung chuẩn bị ứng phó thế nào?

Sáng 3/11, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN) tỉnh Thừa Thiên - Huế thông tin, dự báo từ chiều tối 3 đến 9/11, trên địa bàn mưa to, mưa rất to. Tổng lượng mưa cả đợt phổ biến từ 500 - 850mm, có nơi trên 1.000mm.Lượng mưa này sẽ gây ra lũ lớn, ngập úng ở vùng thấp trũng, khả năng gây lũ quét, sạt lở đất ở vùng đồi núi, ven...

Tổng Bí thư: Việt Nam kêu gọi gỡ bỏ cấm vận Cuba

Chiều 2.11, tại trụ sở T.Ư Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp ông Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội Cuba, nhân dịp thăm, làm việc tại Việt Nam. Tại buổi tiếp, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn coi trọng mối quan hệ gắn bó, đồng chí anh em mẫu mực, hiếm có trong quan...

Chủ tịch Quốc hội Cuba thăm Việt Nam

Sáng 2/11, Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez đến Thủ đô Hà Nội, bắt đầu chuyến thăm Việt Nam từ 2-3/11 theo lời mời của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, các chuyến thăm thường xuyên lẫn nhau của những người anh em đồng chí đến từ hai nửa bán cầu, vượt mọi khoảng cách về địa lý có ý nghĩa quan trọng, tiếp tục củng cố, phát...

Làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Việt Nam – Cuba thông qua kênh hợp tác nghị viện

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì lễ đón Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Cuba thăm, làm việc tại Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đón Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cuba Esteban Lazo Hernandez. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN ...

Những KDC đầu tiên tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết năm 2024

Sáng 2/11, 2 khu dân cư (KDC) đầu tiên tại tỉnh Quảng Trị tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc và Ngày hội Văn hóa Quân - Dân” (gọi tắt là Ngày hội). Các KDC gồm: Tây...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Tạo điểm nhấn lớn nhờ phụ kiện nhỏ: quần tất giúp xua tan sự nhàm chán

Thiết kế đa dạng từ ren, lưới mỏng, họa tiết tinh tế đến những tông màu nổi bật,...

Mưa sao băng cực đại, siêu trăng cuối cùng 2024 chờ người Việt

Mưa sao băng, siêu trăng… xuất hiện trong tháng 11 này được nhiều người yêu thiên văn Việt Nam mong chờ. Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cũng như các chuyên gia đã dự báo về những hiện tượng thiên văn thú vị có thể quan sát được trên bầu trời Việt Nam tháng 11 này. Có gì thú vị? Mưa sao băng Taurids chờ người Việt Nam ngắm vào tháng 11 này ẢNH: LƯU HOÀI NAM 1. Trăng mới (ngày 1.11) Mặt trăng nằm ở cùng một...

Bài đọc nhiều

Thủ tướng phát lệnh khởi công Vành đai 3 Tp.HCM và 2 tuyến cao tốc

Sáng 18/6, tại Tp.Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ và phát lệnh khởi công đồng loạt xây dựng 3 dự án giao thông quan trọng quốc gia. Đó là đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1) và cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1). Sự kiện được tổ chức theo hình thức trực tuyến...

HĐQT LPBank họp phân công nhiệm vụ cho các thành viên HĐQT và Ban điều hành

Tại cuộc họp đầu tháng 10/2024, Hội đồng Quản trị Ngân hàng TMCP Lộc Phát Việt Nam (LPBank; mã chứng khoán: LPB) vừa có các quyết định quan trọng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ nhân sự cấp cao, hướng tới mục tiêu tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ, toàn diện, phát triển bền vững và thận trọng. Phát biểu tại buổi họp, thay mặt HĐQT, ông Nguyễn Đức Thụy - Chủ tịch HĐQT LPBank bày tỏ lời...

Việt Nam lọt top điểm đến rẻ nhất thế giới năm 2024

Tạp chí du lịch nổi tiếng Condé Nast Traveler liệt kê 21 điểm đến rẻ nhất dành cho du khách năm 2024, trong đó có Việt Nam. Du khách bất ngờ nhận quà khi ghé thăm Đà Nẵng, Việt Nam vào đầu năm 2024. Ảnh: Thuỳ Trang Theo Condé Nast Traveler, nhiều yếu tố cần cân nhắc khi lên kế hoạch cho một kỳ nghỉ, từ việc tìm địa điểm du lịch giá rẻ, sự an toàn của điểm đến cho tới các...

Kết tội kẻ sát hại 2 hướng dẫn viên người Việt ở Las Vegas năm 2018

(CLO) Một bồi thẩm đoàn đã kết tội một người đàn ông đột nhập vào một phòng tại khách sạn-sòng bạc ở Las Vegas Strip và cướp rồi giết hai hướng dẫn viên du lịch người Việt Nam hồi tháng 6 năm 2018. ...

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm lên đường thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình và Phu nhân, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Đảng và Nhà nước ta hôm nay rời Hà Nội, lên đường...

Cùng chuyên mục

Tàu 20 – chiến hạm đầu tiên của Vùng 3 Hải quân đi qua đường xích đạo

Năm 2018, sau khi được biên chế cho Hải đội 132, nhận được sự tin tưởng của Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân cũng như Bộ Tư lệnh Vùng 3 và Lữ đoàn 172, Tàu 20 được giao nhiều nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng quan trọng. Trong đó có các hoạt động mang tầm quốc tế như đón, giao lưu và huấn luyện chung với hải quân các nước: Pháp, Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, Trung Quốc...

Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cuba kết thúc tốt đẹp chuyến thăm làm việc tại Việt Nam

(ĐCSVN) - Trong chuyến thăm làm việc tại Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez, lãnh đạo hai bên nhất trí khẳng định, trải qua 64 năm từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, mối quan hệ đoàn kết, gắn bó giữa Việt Nam - Cuba do Chủ tịch Hồ Chí Minh và lãnh tụ Fidel Castro dày công vun đắp đã không ngừng phát triển tốt đẹp, trở thành mối quan hệ đồng...

Bà Harris bỏ phiếu sớm qua thư

Tuy nhiên, đại diện chiến dịch tranh cử của bà Harris không nêu rõ liệu ứng viên đảng Dân chủ đã gửi lá phiếu bầu tổng thống của mình qua đường bưu điện hay chưa.Cũng theo Hill, mặc dù bà Harris bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình ở California, nhưng gần đây bà vẫn chưa có hoạt động vận động tranh cử nào ấn tượng tại bang này. Thay vào đó, bà Harris ưu tiên đi đến...

Trung Quốc giảm tới gần 1 triệu cặp kết hôn trong năm nay

(CLO) Trung Quốc ghi nhận mức giảm số lượng đăng ký kết hôn tới gần 1 triệu chỉ trong 9 tháng đầu năm 2024, theo số liệu chính thức từ Bộ Nội vụ nước này. ...

Bảo đảm nguồn lực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy

(ĐCSVN) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định: Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến các chương trình mục tiêu quốc gia và Chương trình mục tiêu quốc gia về phòng, chống ma túy đến hết năm 2030 là trọng tâm, trọng điểm trong công tác phòng, chống ma túy. ...

Mới nhất

Phụ nữ Mỹ xuống đường tuần hành trước ngày bầu cử

TPO - Vài trăm người vừa tham gia cuộc tuần hành của phụ nữ ở bang Massachusetts trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ, để thể hiện ủng hộ mạnh mẽ Phó Tổng thống Kamala Harris và quyền phá thai. Hàng trăm phụ nữ tuần hành ở Boston ngày 2/11. (Ảnh: AP) Họ diễu hành trong công viên Boston Common, giơ...

Tại sao Florida không còn là bang chiến trường trong bầu cử Mỹ?

(Dân trí) - Cả yếu tố khách quan lẫn chiến thuật sai lầm được cho là đã khiến đảng Dân chủ để mất bang Florida vào tay phe Cộng hòa trong những năm gần đây. Năm 2000, Tổng thống Mỹ George W. Bush chỉ đắc cử sau khi giành chiến thắng tại bang Florida với 537 phiếu chênh lệch, con...

Các ‘ông lớn’ bất động sản đang kinh doanh ra sao?

Công ty CP Tập đoàn Đất Xanh (mã: DXG) vừa có báo cáo tài chính hợp nhất quý 3/2024. Trong đó, doanh thu thuần của DXG đạt 1.013 tỷ đồng, giảm 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Trừ đi giá vốn, lợi nhuận gộp giảm 15% còn 505 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế của Đất Xanh...

Cam là quả đang bán có giá nhất ở một xã của Hà Tĩnh, cả làng hái bán, nhà nào cũng cầm tiền to

Thời điểm này, các giống cam tại xã Thượng Lộc, huyện Can Lộc (Hà Tĩnh) đã bắt đầu chín. Theo nông dân trồng cam, năm nay cam đạt năng suất cao,...

Mới nhất