Mới đây, Bộ LĐTB-XH đã ban hành Thông tư 05/2023/TT-BLĐTBXH quy định danh mục ngành, nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng. Với danh mục này, hàng chục nghề học trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng nhóm nghệ thuật trình diễn lần đầu tiên được “điểm danh”.
Thông tư 05 được áp dụng đối với các khóa học tuyển sinh và tổ chức đào tạo từ ngày 30.7, là thời điểm thông tư có hiệu lực.
Thông tư 05 được ban hành thay thế Thông tư số 36/2017/TT-BLĐTBXH (được hanh hành từ ngày 29.12.2017). Việc thực hiện quy định trong giáo dục nghề nghiệp đối với người học ngành, nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng các khóa tuyển sinh và tổ chức đào tạo trước thời điểm Thông tư 05 có hiệu lực thì tiếp tục thực hiện theo quy định của Thông tư 36 cho đến khi kết thúc khóa học.
Được biết, Thông tư 36 ban hành danh mục ngành, nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng với 117 ngành, nghề ở trình độ trung cấp và 84 ngành, nghề trình độ cao đẳng. Sau 5 năm thực hiện Thông tư 36, có nhiều ý kiến cho rằng cần cập nhật, bổ sung danh mục ngành, nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, cho phù hợp với điều kiện thực tế trong hoạt động sản xuất, kinh doanh hiện nay.
Năm 2020, Bộ LĐTB-XH cũng đã ban hành Thông tư số 11 ban hành danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm để thay thế các văn bản đã ban hành trước đó. Thông tư 11 đã bổ sung thêm nhiều lĩnh vực, ngành nghề và công việc có tính chất nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm liên quan đến các lĩnh vực ngành, nghề học trong giáo dục nghề nghiệp.
Vì thế, Thông tư 05 cũng đã cập nhật, bổ sung ngành nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng, phù hợp với nội dung Thông tư 11. So với Thông tư 36, Thông tư 05 đã bổ sung 86 ngành, nghề trình độ trung cấp, 62 ngành, nghề trình độ cao đẳng.
Đáng chú ý, trong số các ngành, nghề được bổ sung, có 20 ngành, nghề trình độ trung cấp và 9 ngành nghề trình độ cao đẳng thuộc nhóm nghệ thuật trình diễn. Theo Thông tư 36 thì không có ngành, nghề học nào thuộc nhóm nghệ thuật trình diễn.
20 ngành, nghề trình độ trung cấp nhóm nghệ thuật trình diễn gồm (trong ngoặc đơn là ngành, nghề đó cả ở trình độ cao đẳng cũng được xếp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm): các nghề biểu diễn dân ca (cả cao đẳng), chèo, tuồng, cải lương, kịch múa, múa dân gian dân tộc, xiếc (cả cao đẳng), dân ca quan họ, kịch nói; nhạc cụ truyền thống (cả cao đẳng), nhạc cụ phương Tây (cả cao đẳng), đờn ca nhạc tài tử Nam Bộ; nhạc công kịch hát dân tộc, nhạc công truyền thống Huế, organ, thanh nhạc (cả cao đẳng), chỉ huy hợp xướng; các nghề diễn viên kịch – điện ảnh (cả cao đẳng), sân khấu kịch hát, múa (cả cao đẳng).
Theo TS Trương Anh Dũng, Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Bộ LĐTB-XH, việc ban hành Thông tư 05 căn cứ để người học và người dạy trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp được hưởng các chính sách hỗ trợ của nhà nước khi học tập và giảng dạy những ngành, nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo quy định của pháp luật, qua đó thu hút người học vào học những ngành nghề này, góp phần giảm thiểu sự bất cập về cơ cấu ngành, nghề đào tạo.
Nguyên tắc xác định ngành, nghề học nào là nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, là những ngành nghề học khi có thời gian thực hành, thực tập nghề nghiệp trong chương trình đào tạo có liên quan đến các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm chiếm trên 50% so với tổng thời lượng của chương trình đào tạo của ngành, nghề đó.
Danh mục nghề học nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm trình độ cao đẳng, trình độ trung cấp: