THÔNG TIN TRANH
CANH NÔNG CHI ĐỒ
Chất liệu: Sơn mài khắc – KT: 82 x 102 cm
Phóng tác theo tranh dân gian Hàng Trống
Tranh minh họa các cảnh như: Cảnh Kiều đi theo Mã Giám Sinh sau khi rời nhà cha mẹ, Kiều và Từ Hải đền ơn báo oán, Từ Hải trở thành thủ lĩnh vùng Kiều sinh sống, Kim, Vân, Kiều đoàn tụ và sống vui vẻ bình an bên nhau. Xem từ trái qua phải có 4 cảnh (tứ bình) như sau:
Tranh 1:
Phía trên: Kiều bán mình cho Mã Giám Sinh để chuộc cha khỏi chốn lao tù. Gã này đưa Kiều về Lâm Tri giao cho Tú Bà, chủ lầu xanh. Tranh minh hoạ cảnh Kiều đi theo Mã Giám Sinh sau khi rời nhà cha mẹ.
Câu thơ chú thích như sau:
Đùng đùng gió giục mây Tần
Một xe trong cõi hồng trần như bay
Ở đoạn này từ phải sang trái gồm có: Mã giám sinh cưỡi ngựa, theo sau có một đầy tớ cầm ô che. Kiều ngồi trên xe do một nô tì kéo đi và nô tì khác cầm ô che.
Phía dưới: Kiều và Từ Hải đền ơn báo oán. Chú thích câu thơ:
Báo ân rồi sẽ giả thù
Từ rằng: việc ấy phó cho mặc nàng
Tranh 2:
Từ Hải trở thành thủ lĩnh vùng Kiều sinh sống. Chàng ra lệnh cho các cung nữ đi tìm và đưa Kiều về cung.
Chú thích tranh phía trên:
Cung nga thái nữ nối sau
Rằng: vâng lệnh chỉ rước chầu vu qui
Kéo cờ luỹ phát súng thành,
Từ công ra ngựa thân nghênh cửa ngoài
Ta có thể thấy Từ Công bên phải đang cưỡi ngựa, Kiều ở bên trái trên xe do một tì nữ kéo đi, phía sau có một tì nữ che võng lọng. Phía dưới: Kết thúc truyện, Kim, Vân, Kiều đoàn tụ. Kim ngồi phía sau đọc sách hoặc ngâm thơ, Kiều ngồi bên phải đang chơi đàn và Vân bên trái đang trông hai con. Trên bàn có các loại quả cầu phúc và ba chén rượu đặt trên mâm.
Câu thơ chú thích tranh:
Tàn tàn chén cúc giở say
Đứng lên Vân mới giãi bày một hai
Tranh 3:
Phần trên: Lần đầu gặp gỡ của Thúy Kiều và Từ Hải. Sau khi kết thúc chuyện tình với Thúc Sinh, Kiều lấy một người tên là Bạc Sinh. Người này đưa nàng đến miền châu Thai và bán nàng cho một nhà thổ. Từ Hải một ngày nọ ghé nhà thổ mua vui thì gặp Kiều và đem long yêu nàng say đắm
Lần thâu gió mát giăng thanh
Bỗng đâu có khách biên đình lại chơi
Phần dưới: Hoạn Thư bất ngờ xuất hiện khi Thúc Sinh lén lút đi gặp Kiều đang sống ẩn mình ở chùa Quan m. Từ phải sang trái, Kiều, Thúc Sinh, Hoạn Thư và Hoa nô.
Cười cười nói nói ngọt ngào
Hỏi chàng mới ở chốn nào lại chơi.
Tranh 4:
Phần trên: Lần đầu gặp gỡ của Kim và Kiều vào dịp tết Thanh minh. Bên trái, Thúy Kiều và Thúy Vân nép mình bên khóm hoa và bên phải là một chiếc cầu được minh họa qua hai câu thơ:
Dưới dòng nước chảy trong veo
Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha
Phía dưới hai nàng Kiều, bên trái là Vương Quan, đứng sau là một đầy tớ trẻ; bên phải là Kim đang cưỡi ngựa, có một đầy tớ trẻ cầm quạt che.
Chàng Vương quen mặt ra chào
Hai Kiều e thẹn nép vào dưới hoa
Phần dưới: Tình cảm nảy nở giữa Kiều và Sở Khanh. Kiều ở trong nhà, phía bên trái, Sở Khanh bên phải tay cầm quạt có hai chữ “tích việt”. Trên bức bình phong có câu thơ:
Thuyền quyên ví biết anh hùng
Ra tay tháo cũi sổ lồng như chơi.
