สนธิสัญญามาร์ราเกช: เพิ่มการเข้าถึงสิ่งพิมพ์สำหรับผู้พิการ

ส.ก.ป. 09/12/2023 17:43

สนธิสัญญามาร์ราเกชได้รับการรับรองในเดือนมิถุนายน 2556 และมีผลใช้บังคับอย่างเป็นทางการในเดือนกันยายน 2559 การรับรองสนธิสัญญาดังกล่าวได้สร้างสภาพแวดล้อมทางกฎหมายที่ปรับปรุงการเข้าถึงผลงานที่เผยแพร่สำหรับผู้พิการ

เมื่อวันที่ 12 กันยายนที่ผ่านมา ณ เมืองโฮจิมินห์ สำนักงานลิขสิทธิ์ (กระทรวงวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยว) ได้จัดการประชุมเพื่อเผยแพร่เนื้อหาของสนธิสัญญามาร์ราเกช โดยมีหน่วยงานต่างๆ มากมาย หน่วยงานจัดพิมพ์ หน่วยงานบริหารจัดการของรัฐ องค์กรสังคมสำหรับคนพิการ ห้องสมุด โรงเรียน และอื่นๆ เข้าร่วม

ณ วันที่ 20 มิถุนายน สนธิสัญญามาร์ราเกชมีสมาชิก 93 ประเทศ และมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการในเวียดนามตั้งแต่วันที่ 6 มีนาคม 2023 กฎหมายแก้ไขและเพิ่มเติมกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญาหมายเลข 07/2022/QH15 มีบทบัญญัติในมาตรา 25a เกี่ยวกับข้อยกเว้นที่ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์สำหรับผู้พิการ ทั้งนี้ คนพิการ ผู้ดูแลคนพิการและองค์กรที่เข้าข่ายเงื่อนไขที่ทาง ราชการ กำหนด มีสิทธิคัดลอก แจกจ่าย แสดงและสื่อสารผลงานข้ามพรมแดนได้ในรูปแบบที่เข้าถึงได้ง่ายของต้นฉบับหรือสำเนาของผลงาน

ฉากการประชุม

นอกเหนือจากการทำให้สิ่งพิมพ์ต่างๆ เข้าถึงผู้พิการได้ตามวิธีปกติแล้ว สนธิสัญญามาร์ราเกชยังสร้างสมดุลที่สมเหตุสมผลระหว่างการคุ้มครองลิขสิทธิ์และการคุ้มครองผลประโยชน์สาธารณะอีกด้วย สนธิสัญญาดังกล่าวมีข้อยกเว้นที่อนุญาตให้สร้างสำเนาที่สามารถเข้าถึงได้สำหรับผู้พิการทางสายตาและผู้พิการอื่นๆ ซึ่งไม่สามารถเข้าถึงผลงานเพื่อการอ่านตามปกติได้

นอกจากนี้ สนธิสัญญามาร์ราเกชยังกำหนดข้อยกเว้นในการแจกจ่ายรูปแบบที่สามารถเข้าถึงได้สำหรับผู้พิการเพื่ออ่านในรูปแบบปกติ การแจกจ่ายสำเนารวมถึงการถ่ายทอดแบบดิจิตอล

Ông Trần Hoàng, Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả phát biểu tại hội nghị ảnh 2

นายทราน ฮวง ผู้อำนวยการสำนักงานลิขสิทธิ์ กล่าวในงานประชุม

สนธิสัญญามาร์ราเกชกำหนดให้องค์กรที่ได้รับอนุญาตสามารถส่งออกสำเนาในรูปแบบที่เข้าถึงได้ไปยังผู้รับผลประโยชน์หรือองค์กรที่ได้รับอนุญาตอื่นได้ โดยไม่ต้องมีข้อจำกัดในการส่งออกในกรณีที่รูปแบบที่เข้าถึงได้ไม่สามารถใช้ได้ในรูปแบบเชิงพาณิชย์ สนธิสัญญายังกำหนดให้มีการนำเข้าสำเนาในรูปแบบที่สามารถเข้าถึงได้โดยองค์กรที่ได้รับอนุญาตหรือผู้รับผลประโยชน์ บทบัญญัตินี้จะช่วยให้ผู้คนที่ใช้ภาษาเดียวกันได้รับประโยชน์จากสำเนารูปแบบที่เข้าถึงได้ซึ่งมีในประเทศอื่นๆ

ในงานประชุม ผู้สื่อข่าวได้แนะนำเนื้อหาพื้นฐานของสนธิสัญญามาร์ราเกช เนื้อหาที่แก้ไขและเพิ่มเติมเกี่ยวกับลิขสิทธิ์และสิทธิที่เกี่ยวข้องในกฎหมายแก้ไขและเพิ่มเติมบทความต่างๆ ของกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา และเนื้อหาของพระราชกฤษฎีกา 17/2023/ND-CP รวมถึงบทบัญญัติเกี่ยวกับข้อยกเว้นลิขสิทธิ์สำหรับคนพิการ สถานะปัจจุบันของความต้องการและความสามารถในการตอบสนองความต้องการทรัพยากรสำหรับคนพิการ ประสบการณ์ระดับนานาชาติเกี่ยวกับข้อยกเว้นลิขสิทธิ์สำหรับคนพิการ

Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành ảnh 3

นายเหงียนเหงียน ผู้อำนวยการฝ่ายการจัดพิมพ์ การพิมพ์และการจัดจำหน่าย

ปริญญาโท นายดิงห์ เวียด อันห์ รองประธานสมาคมคนตาบอดเวียดนาม รายงานผลการศึกษาสถานการณ์ปัจจุบันในการเข้าถึงสื่อสิ่งพิมพ์สำหรับคนพิการในเวียดนาม และนำเสนอตัวเลขที่น่าสนใจบางส่วน โดยเฉพาะ: ร้อยละ 58.7 ของผู้พิการที่เข้าร่วมการสำรวจไม่สามารถอ่านข้อความที่พิมพ์ปกติได้ 55% ไม่สามารถอ่านตัวอักษรตัวใหญ่ได้ 64.2% สามารถฟัง อ่าน หรือดูไฟล์เสียง/หนังสือพูดได้อย่างง่ายดาย และ 44% สามารถทำแบบเดียวกันได้กับหนังสือ/สื่อที่เป็นอักษรเบรล

นอกจากนี้ คนพิการร้อยละ 94.6 ยังต้องการเข้าถึงสิ่งพิมพ์ในรูปแบบหนังสือเสียงหรือหนังสือพูด 86.9% ในรูปแบบอักษรเบรลล์ การพิมพ์ปกติและการพิมพ์ตัวใหญ่เป็นรูปแบบสองประเภทที่ผู้พิการมีความต้องการในการเข้าถึงมากที่สุด โดยมีสัดส่วน 58% และ 53.6% ตามลำดับ

Bà Phạm Thị Kim Oanh chia sẻ tại hội nghị ảnh 4

คุณ Pham Thi Kim Oanh กล่าวในงานสัมมนา

จากสถานการณ์ดังกล่าว นางสาว Pham Thi Kim Oanh รองผู้อำนวยการสำนักงานลิขสิทธิ์ กล่าวว่า การร่วมมือกับสนธิสัญญามาร์ราเกชและหน่วยงานในประเทศที่ทำงานร่วมกันเพื่อนำไปปฏิบัติ จะช่วยให้ชุมชนคนพิการสามารถเข้าถึงผลงานจากแหล่งที่มาที่หลากหลายและอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น

นางสาวคิม อัญห์ คาดการณ์ว่าจำนวนผู้ที่มีความบกพร่องทางสายตาหรือไม่สามารถอ่านตัวหนังสือได้จะเพิ่มขึ้นอีกในทศวรรษหน้า เนื่องจากประชากรของเวียดนามมีอายุมากขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งมีแนวโน้มว่าจำนวนผู้สูงอายุที่มีความบกพร่องทางสายตาและไม่สามารถอ่านตัวหนังสือจะมีมากขึ้นด้วย

“ดังนั้น การสร้างรูปแบบที่สามารถเข้าถึงได้สำหรับงานเผยแพร่ เช่น อักษรเบรล เสียง ข้อความอิเล็กทรอนิกส์ ภาษามือ... จึงกลายเป็นเรื่องสำคัญเพิ่มมากขึ้นในเวียดนาม เพื่อให้แน่ใจว่าผู้พิการที่ไม่สามารถอ่านตัวพิมพ์ได้สามารถใช้สิทธิความเท่าเทียมและบูรณาการเข้ากับชุมชนได้” นางสาวคิม โออันห์ กล่าวเน้นย้ำ

แหล่งที่มา