Tại sao kem trộn đẹp nhanh nhưng hại dài?

Trả lời:

Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thường nhận được câu hỏi tương tự khi khám, điều trị cho các trường hợp gặp biến chứng do sử dụng kem trộn, kem tắm trắng cấp tốc, rượu thuốc trị mụn…

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng của bạn có thể do trong mỹ phẩm chứa corticoid loại mạnh. Đây là loại thuốc được sử dụng điều trị nhiều bệnh khác nhau với tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế miễn dịch. Tuy nhiên, corticoid là thuốc kê đơn, phải được bác sĩ chỉ định loại thuốc với nồng độ phù hợp từng tình trạng bệnh. Thời gian sử dụng thuốc thường khoảng 1-2 tuần, cần theo dõi chặt chẽ để kiểm soát tác dụng phụ, đảm bảo an toàn.

Thời gian đầu sử dụng kem trộn chứa corticoid loại mạnh, thuốc phát huy tác dụng kháng viêm, ức chế hoạt động của tế bào hắc tố tiết ra melamin, khiến các vết thâm mụn nhanh chóng biến mất, da mặt sáng màu, mịn màng trong vài ngày đến vài tuần.

Lạm dụng corticoid dài ngày làm lớp thượng bì mỏng đi, da teo lại. Đây là tai biến về da, gọi là tình trạng lệ thuộc, nhiễm độc corticoid hay “nghiện corticoid”. Da teo mỏng nên các mạch máu ở lớp thượng bì lộ rõ và dễ bị tổn thương do các tác động vật lý (ánh nắng, va chạm) gây xuất huyết dưới da, da đỏ do mạch máu bị giãn nở, da sạm nám, loang lổ diện rộng… Ức chế viêm lâu dài làm da không chống lại các tác nhân bên ngoài nên dễ nhiễm trùng.

Nếu dừng bôi kem đột ngột, da trở nên rất nhạy cảm, dễ bị dị ứng, phát ban, nổi nhiều mụn trứng cá, mụn mủ, viêm, mụn nước nhỏ li ti… khiến bạn phải bôi kem trở lại.

Ngoài tác dụng phụ tại chỗ, sử dụng kem trộn chứa corticoid diện tích rộng trong thời gian dài có nguy cơ mắc hội chứng cushing (tình trạng tăng cortisol trong máu kéo dài do lạm dụng corticoid không kiểm soát). Người bệnh có các triệu chứng như tăng cân, mặt tròn, đỏ và đầy, bướu trâu (mỡ tích tụ giữa vai), béo bụng, tay chân gầy teo, mỏng da, rạn da bụng, đùi, ngực.

Phục hồi tai biến do da nhiễm corticoid rất khó, có thể mất cả năm, tùy vào mức độ tổn thương. Người bệnh phải kiên nhẫn, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Bạn cần gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán, tư vấn các biện pháp phục hồi da phù hợp với tình trạng hiện tại. Nếu da đang “nghiện corticoid”, không thể dừng thuốc đột ngột mà phải có liệu trình “cai” thuốc từ từ.

Riêng khắc phục tình trạng tăng sắc tố, sạm nám, da loang lổ mất thời gian dài, trung bình 6-12 tháng. Những trường hợp da mất sắc tố thì gần như không có khả năng phục hồi. Tùy vào mức độ sạm nám, bác sĩ quyết định phương pháp điều trị như thuốc bôi và laser. Thông thường, sau 5-10 lần điều trị bằng laser, mỗi lần cách nhau 1-4 tuần mới thấy hiệu quả.

Chăm sóc da đúng cách như không trang điểm, dùng dưỡng ẩm không hương liệu và chất bảo quản, tránh nắng tối đa, tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm… rất quan trọng để tăng hiệu quả điều trị.

Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Thị Thùy Trang
Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ da
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM