Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcTại sao động vật đôi khi nhận nuôi con của kẻ khác?

Tại sao động vật đôi khi nhận nuôi con của kẻ khác?


Việc động vật nhận con nuôi có thể mang lại lợi ích tiến hóa, nhưng cũng có thể do yếu tố khác như sự đồng cảm hay thiếu kinh nghiệm.





Khỉ đột núi (Gorilla beringei beringei) sống theo đàn và nhận nuôi những con non mồ côi. Ảnh: SIMON MAINA/AFP

Khỉ đột núi (Gorilla beringei beringei) sống theo đàn và nhận nuôi những con non mồ côi. Ảnh: SIMON MAINA/AFP

Hành động chăm sóc một con vật sơ sinh mồ côi và không có quan hệ họ hàng diễn ra có thể vì mang lại lợi thế tiến hóa cho cha mẹ nuôi, theo Michael Weiss, nhà sinh thái học hành vi kiêm giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Cá voi ở bang Washington. Ví dụ, việc nhận nuôi có thể mang lại kinh nghiệm quý giá cho những con cái chưa sinh con, giúp tăng cơ hội sống sót cho các con non trong tương lai. Hành vi nhận con nuôi có thể xảy ra trong cùng loài hoặc giữa các loài khác nhau, dù trường hợp này cực kỳ hiếm.

Trong một nghiên cứu trên tạp chí eLife năm 2021, nhóm chuyên gia xem xét tác động của việc mất mẹ đối với khỉ đột núi (Gorilla beringei beringei) và phát hiện, những con mồ côi trên 2 tuổi đã hình thành mối quan hệ gắn bó với các thành viên khác trong đàn, đặc biệt là với con đực thống trị.

Khỉ đột núi sống theo đàn, thường gồm một con đực thống trị, vài con cái và các con non. Bất kể con đực thống trị có phải cha của những con non hay không, vai trò của nó vẫn là bảo vệ thế hệ sau khỏi bị những con đực đối thủ giết hại.

“Những con đực giỏi trong việc chăm sóc con non và làm điều này trước mặt con cái sẽ rất được yêu thích. Chăm sóc một con non mồ côi có thể mang lại điểm cộng cho con đực thống trị, từ đó tăng cơ hội giao phối và truyền lại gene”, Robin Morrison, tác giả nghiên cứu trên tạp chí eLife, nhà sinh thái học hành vi tại Đại học Zurich, giải thích.

Morrison cho biết, khỉ đột núi cái trong đàn không nhất thiết hưởng lợi từ việc nuôi dạy con non mồ côi, nhưng chúng cũng không tốn nhiều sức vì con non trên 2 tuổi đã có thể tự kiếm ăn. Hơn nữa, những con non khác cũng sẽ có thêm bạn chơi cùng. Đây là điều tốt vì giúp chúng nâng cao kỹ năng xã hội.

Việc nhận con nuôi cũng phổ biến ở những loài linh trưởng khác và có thể giúp kết nối các đàn lại với nhau. Trong một nghiên cứu trên tạp chí Scientific Reports năm 2021, nhóm chuyên gia đã ghi lại trường hợp đầu tiên về một loài vượn lớn, cụ thể là tinh tinh lùn (Pan paniscus) cái, nhận nuôi con non từ một đàn khác. Họ cho rằng hành vi này có thể nâng cao địa vị xã hội của những con trưởng thành.

Một khả năng khác là, giống như con người, tinh tinh lùn cái thấy đồng cảm và yêu thích những con non mới sinh. Tuy nhiên, sự yêu thích này có thể dẫn đến những vụ bắt cóc và gây tử vong cho các con non nếu chúng bị bắt trong một vụ hỗn loạn.

Các loài linh trưởng cũng có thể bộc lộ bản năng chăm sóc, giống như con người khi thấy một em bé hoặc động vật nhỏ. Điều này không phải chỉ đúng với linh trưởng, theo Weiss, người dành nhiều thời gian nghiên cứu cá voi sát thủ (Orcinus orca) ở vùng biển xung quanh Tây Bắc Thái Bình Dương và phía tây Canada.





Cá voi hoa tiêu non bơi cùng một con cá voi sát thủ. Ảnh: Icelandic Orcas

Cá voi hoa tiêu non bơi cùng một con cá voi sát thủ. Ảnh: Icelandic Orcas

Năm 2021, các nhà khoa học ở Iceland lần đầu tiên phát hiện cá voi sát thủ nhận nuôi một con cá voi hoa tiêu (Globicephala) non. Tháng 6/2023, nhóm chuyên gia của Dự án Cá voi sát thủ Iceland cũng bối rối trước một con cái khác có hành vi tương tự.

Weiss cho biết, những trường hợp này là “bí ẩn lớn” vì giới nghiên cứu chưa từng thấy con trưởng thành của hai loài này giao tiếp với nhau, nghĩa là cá voi sát thủ có thể đã bắt cóc cá voi hoa tiêu con.

Một câu hỏi lớn là điều này mang lại lợi ích gì cho cá voi sát thủ. Việc sản xuất sữa tốn rất nhiều năng lượng và cá voi sát thủ mẹ cho con bú đến ba năm. Vì làm phân tán sự quan tâm và cạn kiệt nguồn lực của cá voi sát thủ mẹ, những con non được nhận nuôi cũng có thể gây rắc rối cho chính con ruột.

Nhóm nghiên cứu nêu ý kiến, có thể cá voi sát thủ cái cảm thấy bị thôi thúc phải chăm sóc một con vật nhỏ vì nó cũng vừa mới sinh con. Nhiều yếu tố khác có thể góp phần dẫn đến hành động nhận con nuôi, ví dụ như sự hiếu kỳ, tính xã hội cao hoặc thiếu kinh nghiệm. Sự thiếu kinh nghiệm có thể giải thích cho việc cá voi sát thủ quan tâm đến cá voi hoa tiêu. “Đó có thể là bản năng làm mẹ bị đặt nhầm chỗ”, Weiss nói.

Ở các loài không phải động vật có vú, những bà mẹ thiếu kinh nghiệm đôi khi cũng mắc sai lầm. Chim cu cu (Cuculus canorus) là loài ký sinh nuôi dưỡng, nghĩa là con cái đẻ trứng vào tổ của loài khác để đỡ tốn công chăm sóc. Trong nghiên cứu trên tạp chí Behavioral Ecology năm 1992, nhóm tác giả phát hiện rằng những con cái trẻ tuổi thuộc loài chim chích sậy lớn (Acrocephalus arundinaceus) dễ bị trứng cu cu lừa hơn những con lớn tuổi.

Thu Thảo (Theo Live Science)




Source link

Cùng chủ đề

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

ChatGPT được tích hợp tìm kiếm trên web để cạnh tranh với Copilot, Gemini

Theo doanh nghiệp công nghệ Trí tuệ Nhân tạo (AI) OpenAI, với việc tích hợp tìm kiếm trên web, ChatGPT đang cạnh tranh với các đối thủ như Microsoft Copilot và Google Gemini. Người dùng đăng ký gói ChatGPT Plus hoặc nằm trong danh sách chờ SearchGPT sẽ ngay lập tức được sử dụng tính năng cung cấp thông tin theo thời gian thực, trong các cuộc trò chuyện. ChatGPT không được thiết kế như một sản...

ChatGPT được tích hợp tính năng tìm kiếm mới để cạnh tranh với Google, Microsoft

DNVN - Công ty OpenAI đã ra mắt tính năng tìm kiếm mới cho ChatGPT, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong cuộc đua với các đối thủ lớn như Google, Microsoft Bing và Perplexity. ...

Công cụ AI chuyển lời nói thành văn bản của OpenAI bị phát hiện bịa chuyện

Gã khổng lồ công nghệ OpenAI đã quảng bá Whisper, công cụ chuyển lời nói thành văn bản của mình như một AI có 'độ chính xác và độ bền tương tự con người'. Nhưng Whisper có một lỗi lớn: Tạo ra các đoạn văn bản và các câu hoàn toàn không có thật. ...

Khách hàng VinaPhone tại nhiều địa phương sẽ được trải nghiệm 5G miễn phí

Trước đó, vào tháng 3/2024, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đã trúng đấu giá thành công khối băng tần C2 (3700MHz - 3800MHz) dành cho 5G. Việc trúng đấu giá khối băng tần C2 có ý nghĩa rất quan trọng, cho phép VNPT có nhiều lựa chọn thiết bị mạng, chi phí triển khai mạng 5G hợp lý nhất, đáp ứng chiến lược triển khai mạng 5G tốc độ cao nhất tại Việt Nam,...

Khoa học và Công nghệ ứng phó với biến đổi khí hậu phục vụ phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long ​

 Tham dự tọa đàm có đồng chí Vũ Hải Quân, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Giám đốc Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh; Nguyễn Văn Hiếu, Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP Cần Thơ cùng nhiều lãnh đạo các viện, trường, các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Theo Giám đốc Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh Vũ Hải Quân, Đồng bằng...

Cùng chuyên mục

Google vượt trội trong "cuộc chiến đám mây"

Trong quý 3 vừa qua, doanh thu từ dịch vụ đám mây của Google, bao gồm cả cơ sở hạ tầng và đăng ký phần mềm, đã tăng 35% so với cùng kỳ năm trước, đạt 11,35 tỷ USD. Trong tuần này, Google đã vượt qua các đối thủ về tăng trưởng; đây là dấu hiệu quan trọng cho thấy công ty công nghệ này đang dần khẳng định vị thế trong...

Apple chuẩn bị sở hữu những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám

DNVN - Pixelmator - công ty có những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám như Pixelmator Pro, Pixelmator, Photomator - đã công bố quyết định sẽ sáp nhập với Apple. ...

Microsoft ngừng hỗ trợ Windows 10, thu phí bảo mật 30 USD/năm với người dùng muốn cập nhật bảo mật

DNVN - Microsoft đã thông báo về việc ngừng hỗ trợ hệ điều hành Windows 10 vào năm 2025 và sẽ thu phí người dùng để tiếp tục nhận cập nhật bảo mật. ...

Pixelmator sẽ về chung một nhà với ‘Táo khuyết’

Pixelmator sở hữu những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám Pixelmator Pro, Pixelmator cho iOS và Photomator. Thương vụ trên cần được sự phê duyệt của các cơ quan quản lý.Pixelmator đã phát triển bộ công cụ...

Mới nhất

Google vượt trội trong "cuộc chiến đám mây"

Trong quý 3 vừa qua, doanh thu từ dịch vụ đám mây của Google, bao gồm cả cơ sở hạ tầng và đăng ký phần mềm, đã tăng 35% so với cùng kỳ năm trước, đạt 11,35 tỷ USD. Trong tuần này, Google đã vượt qua các đối thủ về tăng trưởng;...

Gần 64 tỷ đồng đầu tư xây dựng bãi đỗ xe khu vực sườn núi Phương Mai

TPO - Bãi đỗ xe khu vực sườn núi Phương Mai với diện tích 1,2ha, được triển khai tại xã Nhơn Lý và xã Nhơn Hội, TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. TPO - Bãi đỗ xe khu vực sườn núi Phương Mai với diện tích 1,2ha, được triển khai tại xã Nhơn Lý và xã Nhơn...

Hiện thực hóa ”giấc mơ” trung tâm logistics của Đà Nẵng

Hội tụ nhiều lợi thế về logistics, nhưng chỉ đến khi Trung ương đồng ý thành lập Khu thương mại tự do, thì mục tiêu trở thành trung tâm logistics của TP. Đà Nẵng mới trở nên rõ ràng. Xây dựng Khu thương mại tự do: Hiện thực hóa ”giấc mơ” trung tâm logistics của Đà NẵngHội tụ nhiều lợi...

Các doanh nhân chia sẻ chặng đường khởi nghiệp đầy cảm hứng tới sinh viên

Tại workshop "Khởi nghiệp - Khởi đầu địa phương - Tư duy toàn cầu" ngày 3/11, nhiều doanh nhân chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp từ nhiều góc nhìn, giúp sinh viên có thể rút ra bài học nếu có ý định khởi nghiệp.

Chung cư gần đường sắt Cát Linh

So với năm 2021, các chung cư gần đường sắt Cát Linh - Hà Đông tăng giá 100 - 120%. Nhiều dự án khi xưa thuộc phân khúc trung cấp, nhưng nay đã có giá lên đến 55 - 70 triệu đồng/m2, đắt ngang chung cư cao cấp mới. Chung cư gần đường sắt Cát Linh - Hà Đông tăng...

Mới nhất