Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcTại sao động vật đôi khi nhận nuôi con của kẻ khác?

Tại sao động vật đôi khi nhận nuôi con của kẻ khác?


Việc động vật nhận con nuôi có thể mang lại lợi ích tiến hóa, nhưng cũng có thể do yếu tố khác như sự đồng cảm hay thiếu kinh nghiệm.





Khỉ đột núi (Gorilla beringei beringei) sống theo đàn và nhận nuôi những con non mồ côi. Ảnh: SIMON MAINA/AFP

Khỉ đột núi (Gorilla beringei beringei) sống theo đàn và nhận nuôi những con non mồ côi. Ảnh: SIMON MAINA/AFP

Hành động chăm sóc một con vật sơ sinh mồ côi và không có quan hệ họ hàng diễn ra có thể vì mang lại lợi thế tiến hóa cho cha mẹ nuôi, theo Michael Weiss, nhà sinh thái học hành vi kiêm giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Cá voi ở bang Washington. Ví dụ, việc nhận nuôi có thể mang lại kinh nghiệm quý giá cho những con cái chưa sinh con, giúp tăng cơ hội sống sót cho các con non trong tương lai. Hành vi nhận con nuôi có thể xảy ra trong cùng loài hoặc giữa các loài khác nhau, dù trường hợp này cực kỳ hiếm.

Trong một nghiên cứu trên tạp chí eLife năm 2021, nhóm chuyên gia xem xét tác động của việc mất mẹ đối với khỉ đột núi (Gorilla beringei beringei) và phát hiện, những con mồ côi trên 2 tuổi đã hình thành mối quan hệ gắn bó với các thành viên khác trong đàn, đặc biệt là với con đực thống trị.

Khỉ đột núi sống theo đàn, thường gồm một con đực thống trị, vài con cái và các con non. Bất kể con đực thống trị có phải cha của những con non hay không, vai trò của nó vẫn là bảo vệ thế hệ sau khỏi bị những con đực đối thủ giết hại.

“Những con đực giỏi trong việc chăm sóc con non và làm điều này trước mặt con cái sẽ rất được yêu thích. Chăm sóc một con non mồ côi có thể mang lại điểm cộng cho con đực thống trị, từ đó tăng cơ hội giao phối và truyền lại gene”, Robin Morrison, tác giả nghiên cứu trên tạp chí eLife, nhà sinh thái học hành vi tại Đại học Zurich, giải thích.

Morrison cho biết, khỉ đột núi cái trong đàn không nhất thiết hưởng lợi từ việc nuôi dạy con non mồ côi, nhưng chúng cũng không tốn nhiều sức vì con non trên 2 tuổi đã có thể tự kiếm ăn. Hơn nữa, những con non khác cũng sẽ có thêm bạn chơi cùng. Đây là điều tốt vì giúp chúng nâng cao kỹ năng xã hội.

Việc nhận con nuôi cũng phổ biến ở những loài linh trưởng khác và có thể giúp kết nối các đàn lại với nhau. Trong một nghiên cứu trên tạp chí Scientific Reports năm 2021, nhóm chuyên gia đã ghi lại trường hợp đầu tiên về một loài vượn lớn, cụ thể là tinh tinh lùn (Pan paniscus) cái, nhận nuôi con non từ một đàn khác. Họ cho rằng hành vi này có thể nâng cao địa vị xã hội của những con trưởng thành.

Một khả năng khác là, giống như con người, tinh tinh lùn cái thấy đồng cảm và yêu thích những con non mới sinh. Tuy nhiên, sự yêu thích này có thể dẫn đến những vụ bắt cóc và gây tử vong cho các con non nếu chúng bị bắt trong một vụ hỗn loạn.

Các loài linh trưởng cũng có thể bộc lộ bản năng chăm sóc, giống như con người khi thấy một em bé hoặc động vật nhỏ. Điều này không phải chỉ đúng với linh trưởng, theo Weiss, người dành nhiều thời gian nghiên cứu cá voi sát thủ (Orcinus orca) ở vùng biển xung quanh Tây Bắc Thái Bình Dương và phía tây Canada.





Cá voi hoa tiêu non bơi cùng một con cá voi sát thủ. Ảnh: Icelandic Orcas

Cá voi hoa tiêu non bơi cùng một con cá voi sát thủ. Ảnh: Icelandic Orcas

Năm 2021, các nhà khoa học ở Iceland lần đầu tiên phát hiện cá voi sát thủ nhận nuôi một con cá voi hoa tiêu (Globicephala) non. Tháng 6/2023, nhóm chuyên gia của Dự án Cá voi sát thủ Iceland cũng bối rối trước một con cái khác có hành vi tương tự.

Weiss cho biết, những trường hợp này là “bí ẩn lớn” vì giới nghiên cứu chưa từng thấy con trưởng thành của hai loài này giao tiếp với nhau, nghĩa là cá voi sát thủ có thể đã bắt cóc cá voi hoa tiêu con.

Một câu hỏi lớn là điều này mang lại lợi ích gì cho cá voi sát thủ. Việc sản xuất sữa tốn rất nhiều năng lượng và cá voi sát thủ mẹ cho con bú đến ba năm. Vì làm phân tán sự quan tâm và cạn kiệt nguồn lực của cá voi sát thủ mẹ, những con non được nhận nuôi cũng có thể gây rắc rối cho chính con ruột.

Nhóm nghiên cứu nêu ý kiến, có thể cá voi sát thủ cái cảm thấy bị thôi thúc phải chăm sóc một con vật nhỏ vì nó cũng vừa mới sinh con. Nhiều yếu tố khác có thể góp phần dẫn đến hành động nhận con nuôi, ví dụ như sự hiếu kỳ, tính xã hội cao hoặc thiếu kinh nghiệm. Sự thiếu kinh nghiệm có thể giải thích cho việc cá voi sát thủ quan tâm đến cá voi hoa tiêu. “Đó có thể là bản năng làm mẹ bị đặt nhầm chỗ”, Weiss nói.

Ở các loài không phải động vật có vú, những bà mẹ thiếu kinh nghiệm đôi khi cũng mắc sai lầm. Chim cu cu (Cuculus canorus) là loài ký sinh nuôi dưỡng, nghĩa là con cái đẻ trứng vào tổ của loài khác để đỡ tốn công chăm sóc. Trong nghiên cứu trên tạp chí Behavioral Ecology năm 1992, nhóm tác giả phát hiện rằng những con cái trẻ tuổi thuộc loài chim chích sậy lớn (Acrocephalus arundinaceus) dễ bị trứng cu cu lừa hơn những con lớn tuổi.

Thu Thảo (Theo Live Science)




Source link

Cùng chủ đề

Hàng nghìn người được nhận làm con nuôi tại Mỹ có nguy cơ bị trục xuất

(CLO) Hàng nghìn trẻ em nước ngoài đã được đưa đến Mỹ cho các gia đình nhận nuôi, nhưng thời điểm đó nhiều trẻ không rõ quốc tịch, hiện tại họ có nguy cơ bị trục xuất. ...

Ăn quá nhiều thịt cá dễ sinh bệnh, tại sao?

Thịt, cá là nhóm dinh dưỡng quan trọng để phát triển cơ thể, nhưng ăn nhiều chất đạm không chỉ gây hại cho gan, tim, thận mà còn gây loãng xương, tăng cholesterol máu và sinh u. Vậy ăn thế nào cho đúng? Mất...

Hiểu được tiếng heo nhờ AI, còn dám ăn thịt heo không?

Các nhà khoa học châu Âu vừa phát triển một thuật toán trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng giải mã âm thanh của heo, nhằm tạo ra công cụ giúp nông dân cải thiện cuộc sống cho động vật. Nhóm các chuyên...

Thú quý hiếm có tên trong Sách đỏ ‘đi lạc’ vào nhà dân ở Bình Dương

TPO - Thấy động vật lạ trong vườn, hai vợ chồng ở Bình Dương đã trình báo cơ quan chức năng. Con vật được xác định là loài quý hiếm nằm trong sách đỏ. Ngày 7/10, cơ quan chức năng huyện Phú Giáo (Bình Dương) cho biết vừa tiếp nhận cá thể động vật quý hiếm nằm trong Sách đỏ. Trước đó, vào chiều cùng ngày, hai vợ chồng (đề nghị không nêu tên) ngụ ở...

Thả khỉ vàng, rùa sa nhân, chim ưng Ấn Độ và loạt động vật quý hiếm có tên trong sách Đỏ về tự nhiên

15 cá thể động vật hoang dã được thả về môi trường tự nhiên, gồm: 8 cá thể khỉ vàng, 2 rùa sa nhân, 1 chim ưng Ấn Độ, 1 trăn đất, 1 gà rừng, 1 nhím bờm và 1 rắn ráo.Các cá thể nói trên...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

Cùng chuyên mục

Thúc đẩy khoa học công nghệ, phát huy thế mạnh tỉnh Quảng Bình

(ĐCSVN) – Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định, cần có các giải pháp về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm khơi thông được nguồn lực, phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương và của vùng trên các lĩnh vực. ...

Phát huy ngành công nghiệp phụ trợ để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng bán dẫn

DNVN - Chia sẻ tại hội thảo “Chuỗi cung ứng thiết bị bán dẫn toàn cầu: Cơ hội cho ngành sản xuất Việt Nam” ngày 7/11, ông Kees van Baar - Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam cho rằng, chuỗi cung ứng sản xuất thiết bị bán dẫn có sự tham gia của...

Triển lãm ngành công nghiệp bán dẫn 2024: Bước tiến tham gia chuỗi giá trị toàn cầu

DNVN - Phát biểu khai mạc Triển lãm ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2024 (SEMIExpo Viet Nam 2024) sáng ngày 7/11, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định, triển lãm là sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng của Việt Nam trong nỗ lực tham...

FPT hợp tác cùng EDC thúc đẩy kết nối doanh nghiệp Canada-Việt Nam

NDO - FPT sẽ hỗ trợ các công ty Canada phát triển thị trường, khai phá các cơ hội kinh doanh mới. Bên cạnh đó, trong ba năm tới, FPT cũng sẽ kết nối ít nhất 20 công ty Canada với các công ty thành viên của mình để cùng hợp tác và mở rộng hoạt động tại thị trường Việt Nam. Export Development Canada (EDC) và FPT vừa ký kết biên bản ghi nhớ (MOU) trong khuôn...

Sẽ đẩy mạnh số hóa, dùng AI phục vụ công tác pháp điển

NDO - Ngày 5/11, Bộ Tư pháp công bố Bộ pháp điển Việt Nam sau 10 năm triển khai thực hiện. Trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Tư pháp Đặng Hoàng Oanh cho biết, với 45 chủ đề được sắp xếp khoa học, công phu, Bộ Pháp điển Việt Nam sẽ là công cụ tra cứu, tìm kiếm các quy định pháp luật hữu ích cho người dân, doanh nghiệp. NDO - Ngày 5/11,...

Mới nhất

Vàng tăng giá trở lại, người dân TP HCM lại xếp hàng dài để mua

(NLĐO)- Giá vàng tăng giá trở lại, người dân TP HCM lại đổ đến các cửa hàng, tiệm vàng để mua vào...

Quảng Nam phát triển cây dược liệu quy mô lớn

Gần bốn năm trở lại đây, tỉnh Quảng Nam đã linh hoạt lồng ghép nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: từ 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719) với các nguồn vốn khác để...

Tuyến buýt liên tỉnh liền kề Quảng Trị

Sáng 8/11, UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, vừa quyết định phê duyệt thông tin dự án Vận hành cung ứng dịch vụ vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt không trợ giá tuyến xe buýt liên tỉnh liền kề Quảng Trị - Huế và ngược lại. ...

Những bài tập giảm kiệt sức, căng thẳng trong công việc

Nhiều người đã từng trải qua tình trạng căng thẳng trong công việc, nhưng một nghiên cứu mới cho thấy những bài tập thể dục vừa sức có thể giúp giảm thiểu điều này. ...

Giá nâng mũi là bao nhiêu? Cần lưu ý gì khi nâng mũi?

Hiện nay, rất nhiều người đã thực hiện nâng mũi với mong muốn giúp cho khuôn mặt của mình thanh thoát, cân đối hơn. Nếu bạn cũng đang quan tâm đến phương pháp làm...

Mới nhất