Năm 2024 sẽ tiếp tục chứng kiến các nỗ lực khám phá Mặt Trăng, những chuyến bay thử nghiệm của phương tiện mới và những kỷ lục mới xuất hiện.
Mô phỏng tàu SLIM chuẩn bị hạ cánh. Ảnh: JAXA
Trạm đổ bộ Nhật Bản nỗ lực hạ cánh xuống Mặt Trăng
Cơ quan Thám hiểm Hàng không vũ trụ Nhật Bản (JAXA) phóng Trạm đổ bộ Nghiên cứu Mặt Trăng Thông minh (SLIM) vào tháng 9/2023. Con tàu tiến vào quỹ đạo Mặt Trăng hồi tháng 12 và dự kiến hạ cánh bên trong hố trũng Shioli trên Mặt Trăng ngày 19/1 sắp tới. Nhiệm vụ SLIM nhằm chứng minh khả năng hạ cánh với độ chính xác cực cao, chỉ cách mục tiêu dưới 100 m. Nếu thành công, đây sẽ là lần đầu tiên Nhật Bản đưa tàu vũ trụ hạ cánh thuận lợi xuống Mặt Trăng, trở thành nước thứ 5 làm được điều này sau Liên Xô, Mỹ, Trung Quốc và Ấn Độ.
Hệ thống phóng Starship cất cánh lần thứ 3
Hệ thống phóng Starship của SpaceX đang chuẩn bị cho chuyến bay thứ ba, IFT-3, vào quý I năm 2024. IFT-3 được thực hiện với mục đích xác nhận các công nghệ quan trọng cho những nhiệm vụ Mặt Trăng và liên hành tinh trong tương lai. Starship đã bay thử 2 lần trong năm 2023 nhưng đều chưa lên tới quỹ đạo. SpaceX ký hợp đồng với NASA nhằm phát triển một phiên bản trạm đổ bộ Mặt Trăng Starship vào năm 2025. Do đó, có thể phương tiện này sẽ cất cánh thêm vài lần trong năm nay. Starship cũng có thể được phát triển thành phương tiện chở người tới sao Hỏa trong tương lai.
Tàu vũ trụ của Boeing phóng với phi hành đoàn
Chuyến bay thử nghiệm có phi hành đoàn đầu tiên của tàu Starliner do Boeing phát triển dự kiến diễn ra vào giữa tháng 4. Nhiệm vụ kéo dài 8 ngày, trong đó các phi hành gia sẽ bay tới Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Starliner gồm module chở người có thể tái sử dụng và module thiết bị dùng một lần. Con tàu được thiết kế để vận chuyển phi hành đoàn đến quỹ đạo Trái Đất thấp và sẽ phục vụ cho Chương trình Phi hành đoàn Thương mại của NASA. Trong chuyến bay thử nghiệm đầu tiên, Starliner sẽ phóng lên không gian bằng tên lửa ULA Atlas V.
Nhiệm vụ đi bộ ngoài không gian tư nhân đầu tiên
Nhiệm vụ Polaris Dawn nằm trong Chương trình Polaris gồm chuỗi các vụ phóng do tỷ phú Jared Isaacman thuê, dự kiến triển khai sớm nhất vào tháng 4/2024. Trong nhiệm vụ này, tàu Crew Dragon của SpaceX sẽ đưa Isaacman cùng ba người khác lên quỹ đạo Trái Đất thấp trong vài ngày. Nếu thành công, nhiệm vụ sẽ lập nhiều kỷ lục, trong đó có chuyến đi bộ ngoài không gian tư nhân đầu tiên và chuyến đi bộ ngoài không gian ở độ cao lớn nhất từng ghi nhận.
Nhiệm vụ Polaris Dawn có thể tổ chức chuyến đi bộ ngoài không gian tư nhân đầu tiên. Ảnh: Chương trình Polaris
Trung Quốc phóng tàu thu thập mẫu vật Mặt Trăng
Nhiệm vụ Hằng Nga 6 dự kiến phóng vào tháng 5/2024, đặt mục tiêu mang mẫu vật từ Mặt Trăng về Trái Đất. Nhiệm vụ rất đáng chú ý vì con tàu sẽ lấy mẫu đất đá từ phía xa của Mặt Trăng, cụ thể là tại Bồn địa Nam Cực – Aitkin. Khu vực này được cho là có trữ lượng băng nước dồi dào và giới khoa học chưa từng lấy được mẫu vật tại đây. Dù băng có thể đã biến mất khi tàu Hằng Nga 6 về tới Trái Đất, việc nghiên cứu mẫu vật vẫn sẽ cung cấp nhiều thông tin giá trị về Bồn địa Nam Cực – Aitkin và tiềm năng làm nguồn nước cho phi hành gia tương lai.
Máy bay vũ trụ Mỹ sẵn sàng cất cánh
NASA và công ty Mỹ Sierra Space dự kiến phóng máy bay vũ trụ Dream Chaser vào năm 2024 bằng tên lửa ULA Vulcan Centaur. Dream Chaser là máy bay vũ trụ tư nhân tái sử dụng được thiết kế để đưa hàng hóa và phi hành gia lên quỹ đạo Trái Đất thấp. Chuyến bay không người lái đầu tiên của máy bay sẽ hướng đến Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Dream Chaser dự kiến vận chuyển hơn 3.500 tấn hàng hóa cho nhiệm vụ này. Nó cũng có thể vận chuyển các mẫu thí nghiệm, rác và hàng hóa khác từ trạm ISS về Trái Đất. Nếu thuận lợi, Dream Chaser sẽ là một phần quan trọng trong chương trình tiếp tế thương mại của NASA.
Phóng tàu tìm kiếm sự sống ở mặt trăng sao Mộc
NASA dự định phóng tàu Europa Clipper tới thám hiểm mặt trăng băng giá Europa của sao Mộc, một trong những ứng cử viên lớn nhất có thể chứa sự sống trong hệ Mặt Trời, vào năm 2024. Europa Clipper dự kiến phóng tháng 10/2024 bằng tên lửa Falcon Heavy của SpaceX và đến sao Mộc vào tháng 4/2030. Sau khi đến đích, con tàu lớn tương đương chiếc ôtô này sẽ sử dụng thiết bị radar để lập bản đồ băng của Europa và nghiên cứu bên dưới lớp vỏ ngoài, nơi có thể có các đại dương ngầm rộng lớn.
Mô phỏng tàu vũ trụ Europa Clipper. Ảnh: NASA/JPL-Caltech
Nhiệm vụ Artemis 2 đưa con người trở lại Mặt Trăng
Nhiệm vụ Artemis 2 của NASA, dự kiến kéo dài 8 ngày, đặt mục tiêu đưa các phi hành gia trở lại Mặt Trăng sau gần 50 năm. Nhiệm vụ sử dụng tên lửa Hệ thống phóng không gian (SLS) và tàu Orion, dự kiến phóng sớm nhất vào tháng 11/2024. Con tàu sẽ chở 4 phi hành gia bay vòng quanh Măt Trăng. Bay ở độ cao khoảng 10.300 km ở phía xa của Mặt Trăng, Artemis 2 sẽ trở thành nhiệm vụ có phi hành đoàn đầu tiên vượt ra ngoài quỹ đạo thấp của Trái Đất kể từ nhiệm vụ Apollo 17 năm 1972.
Thu Thảo (Theo Space)
