Hơn 20 năm vẫn chưa hoàn thành dự án
Được biết, dự án cải tạo quỹ đất đô thị cho TP.HCM là dự án tạo quỹ đất sạch đầu tiên trong TP nhằm mục đích đấu giá quyền sử dụng đất, giao quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư có năng lực thực hiện nhanh các dự án đầu tư của TP theo quy hoạch được duyệt. Qua đó xã hội hóa việc thu hút vốn đầu tư phục vụ yêu cầu phát triển của TP, tạo động lực để thúc đẩy đô thị hóa, hình thành các khu nhà ở, khu thương mại dịch vụ, công trình công ích, công cộng… Tuy nhiên, quá trình thực hiện đã có nhiều vướng mắc, thiếu sót, vi phạm liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho người dân tại dự án và trong việc quản lý, sử dụng đất dự án sau thu hồi.
Cụ thể, theo Thanh tra TP.HCM, dự án được thực hiện chậm tiến độ so với được duyệt (tiến độ đầu tư là 1999 – 2000), đến nay chưa hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất khi còn 38 trường hợp không đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ; 22 trường hợp chưa đồng ý bàn giao mặt bằng. Các đơn vị thực hiện dự án cũng chưa thực hiện khối lượng đầy đủ các hạng mục đầu tư được UBND TP.HCM phê duyệt.
Việc thực hiện chính sách hỗ trợ bổ sung mua căn hộ chung cư theo chỉ đạo của UBND TP.HCM kéo dài chưa thực hiện do công ty được giao làm chủ đầu tư là Công ty Đông Mê Kông chậm hoàn thành việc đầu tư xây dựng làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người dân bị thu hồi đất (nay đã hơn 20 năm). Điều này tiềm ẩn khiếu nại tố cáo của người dân, cần sớm có giải pháp căn cơ, khả thi để giải quyết dứt điểm. Trách nhiệm thuộc về Sở Giao thông vận tải, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và các tổ chức, cá nhân liên quan khác.
Việc điều chỉnh, thay đổi hệ số sử dụng đất, giảm chỉ tiêu nhà thấp tầng từ 14,2 ha xuống 13,3 ha và tăng diện tích xây dựng nhà cao tầng lên 9,8 ha (tăng 4,2 ha), chuyển chức năng từ nhà thấp tầng thành nhà cao tầng, tăng diện tích đất thương mại dịch vụ, đất giáo dục. Có 3 khu đất thay đổi chức năng từ thấp tầng lên cao tầng… Việc điều chuyển nói trên khiến đến nay huyện Nhà Bè không có quỹ đất ở (đất sạch) để sử dụng như phương án ban đầu khi đấu giá.
Cũng theo Thanh tra TPHCM, hầu như toàn bộ khu đất được thu hồi tại dự án đã được Sở TN-MT cấp giấy chứng nhận sử dụng đất cho các chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến nay, một số nơi chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, chưa hoàn thành việc chỉnh lý thu hồi các giấy chứng nhận sử dụng đất của các hộ dân bị giải tỏa.
Việc quản lý đất của UBND huyện Nhà Bè và các chủ đầu tư còn lỏng lẻo dẫn đến tình trạng người dân, đơn vị chưa bàn giao hoặc tái lấn chiếm để sử dụng…
Xây dựng không có giấy phép, sai quy hoạch
Tại khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan và các chủ đầu tư dự án gồm: Công ty Phú Long, Công ty Phú Hoàng Anh, Công ty An Tây, Công ty HD Real, Công ty Kiến Á Galleria có nhiều thiếu sót khuyết điểm, vi phạm trong quá trình quản lý, sử dụng đất như chia nhỏ phân khu không đúng quy hoạch được duyệt, cấp phép không đúng quy hoạch, xây dựng lấn chiếm rạch, sử dụng sai mục đích, xây dựng không có giấy phép, sử dụng đất sai mục đích, vi phạm hành lang thủy giới. Cá biệt, tại một số khu đất dù đã được giao đất từ nhiều năm nhưng chủ đầu tư chưa thực hiện đầu tư xây dựng, để đất trống, gây hoang hóa, lãng phí nguồn lực đất đai…
Tại khu đất phía bên tay phải đường Nguyễn Hữu Thọ cũng xảy ra một số thiếu sót, vi phạm tương tự nhưng đến nay vẫn còn trường hợp chưa bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính tiền trúng đấu giá khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ (44,4 ha), liên danh 3 đơn vị và Công ty Phú Long thanh toán tiền trúng đấu giá chậm tiến độ so với quy định. Sau đó, các doanh nghiệp này chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính (thuế trước bạ, thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp) với Nhà nước liên quan đến hoạt động này. Việc nộp tiền bổ sung của các doanh nghiệp cũng bị chậm trễ…
Công ty CP Đầu tư địa ốc Phú Lộc và Công ty CP Đầu tư địa ốc Nhà Bè là chủ đầu tư dự án tại phân khu 13 và 16 chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Từ những sai phạm trên, Thanh tra TP.HCM kiến nghị Chủ tịch UBND TP.HCM chỉ đạo các sở ngành liên quan như Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông, UBND huyện Nhà Bè, Sở Tài chính, Sở TN-MT, Sở GTVT, Sở Quy hoạch – Kiến trúc, Sở Xây dựng, Cụ Thuế TP.HCM khẩn trương khắc phục các thiếu sót, vi phạm theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời giải quyết quyền lợi cho người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi tại dự án để tránh phát sinh khiếu nại đông người, phức tạp.