Quan chức Mỹ tiết lộ Giám đốc CIA William Burns bí mật thăm Trung Quốc và gặp một số người đồng cấp vào tháng 5.
“Giám đốc Burns tháng trước đến Bắc Kinh và gặp những người đồng cấp Trung Quốc, nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì các kênh đối thoại tình báo”, một quan chức Mỹ ngày 2/6 cho biết.
Tuy nhiên, quan chức này từ chối tiết lộ chi tiết về thời điểm chuyến thăm và danh tính các quan chức Trung Quốc mà Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) đã gặp.
Trước đó, 5 nguồn tin cho biết ông Burns tới Trung Quốc hồi tháng 5. Một nguồn tin khẳng định ông Burns không tham gia công tác ngoại giao mà chỉ tiếp xúc với quan chức tình báo Trung Quốc.
Nhà Trắng và CIA từ chối bình luận về thông tin ông Burns tới Trung Quốc. CIA có chính sách không công khai lịch trình công tác của lãnh đạo cơ quan này.
Giám đốc CIA William Burns phát biểu tại Langley, bang Virginia, Mỹ tháng 7/2022. Ảnh: AFP
Ông Burns có nhiều năm công tác trong ngành ngoại giao trước khi được Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm làm giám đốc CIA vào tháng 3/2021. Ông từng là đại sứ Mỹ tại Nga, sau đó giữ chức thứ trưởng ngoại giao dưới thời tổng thống Barack Obama.
Giới chuyên gia Mỹ nhận định ông Burns am hiểu về Trung Quốc, được chính trị gia thuộc cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa tôn trọng. Theo Dennis Wilder, cựu chuyên gia về Trung Quốc của CIA và cựu cố vấn Nhà Trắng về châu Á, các giám đốc CIA “thường tham gia hoạt động ngoại giao bí mật” với “lợi thế quan hệ trong ngành tình báo được xây dựng trong nhiều năm”.
Thông tin ông Burns đến thăm Trung Quốc được tiết lộ giữa giai đoạn quan hệ Mỹ – Trung chưa cải thiện đáng kể.
Lầu Năm Góc cuối tháng 5 thông báo Trung Quốc từ chối lời mời họp song phương cấp Bộ trưởng Quốc phòng tại Singapore, bên lề Đối thoại Shangri-La 2023.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 31/5 cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc chưa thể nhận lời họp với người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin do Washington chưa giải quyết những lo ngại của Bắc Kinh.
Bộ trưởng Austin ngày 1/6 cho rằng Trung Quốc từ chối lời mời gặp là “điều đáng tiếc”, đặc biệt trong bối cảnh vừa xảy ra sự kiện nêu trên. Ông bày tỏ lo ngại “một lúc nào đó sự cố sẽ xuất hiện và có thể vượt tầm kiểm soát rất nhanh”.
Trong đêm khai mạc Đối thoại Shangri-La 2023 vào tối 2/6, ông Lý và ông Austin bắt tay, có cuộc trao đổi ngắn. Lầu Năm Góc mô tả cuộc trao đổi không có nội hàm đáng kể.
Căng thẳng Mỹ – Trung xấu đi nghiêm trọng sau chuyến thăm của chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến đảo Đài Loan vào tháng 8/2022.
Hai nước từng ghi nhận tín hiệu lạc quan khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden ở Indonesia vào tháng 11/2022, bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20. Tuy nhiên, sự kiện Mỹ bắn hạ khí cầu Trung Quốc hồi tháng 2, do đánh giá đây là thiết bị do thám quân sự, đã khiến đối thoại cấp cao giữa hai nước đóng băng.
Thanh Danh (Theo Reuters, AFP, Financial Times)
