Mùa du học năm 2024, nhiều cơ sở giáo dục ĐH Mỹ tiếp tục duy trì chính sách tuyển sinh “test-optional”, tức không bắt buộc ứng viên nộp kết quả các bài thi chuẩn hóa như SAT, ACT. Dữ liệu từ Trung tâm quốc gia về khảo thí công bằng và công khai tại Mỹ cho thấy, hiện có 2.008 trường CĐ, ĐH Mỹ áp dụng chính sách trên, chiếm khoảng 86% tổng số trường và con số này tăng gần gấp đôi so với thời điểm trước dịch.
“Cửa vào” hẹp hơn
Bà Khuất Khải Hoàn, nhà sáng lập Tổ chức giáo dục Mỹ AEG, nêu một thực tế khác là số sinh viên quốc tế đến Mỹ giảm khoảng 1 triệu người, dẫn đến việc các trường ĐH không còn dư dả tài chính như xưa. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến số học bổng, mức hỗ trợ tài chính và điều kiện xét tuyển khi nhiều trường thay đổi chính sách học bổng, hỗ trợ tài chính đối với sinh viên quốc tế, có trường giảm đến một nửa.
Tại Anh, thạc sĩ Mai Hữu Hạnh, Giám đốc tuyển sinh và học thuật Công ty tư vấn giáo dục và đào tạo EFA Việt Nam, cho biết có tình trạng nhiều trường đóng cổng xét tuyển sớm ở một số ngành học trong năm 2023 vì số lượng đơn ứng tuyển “bùng nổ”. Chẳng hạn, có trường đã ngưng nhận hồ sơ từ cuối tháng 1 đối với kỳ nhập học tháng 9. “Vì thế, các bạn nên sớm “chốt” chuyên ngành lẫn trường ĐH yêu thích để chuẩn bị kỹ hồ sơ và nộp đúng hạn”, bà Hạnh khuyên.
Một hạn chế khác là du học sinh bậc thạc sĩ đến Anh từ tháng 1.2024 sẽ không được phép mang gia đình theo cùng. Động thái này của chính phủ Anh nhằm giảm lượng người di cư và ngăn tình trạng lợi dụng thị thực du học để trốn lại, tìm việc ở quốc gia này. Song, chính sách trên không áp dụng với du học sinh bậc tiến sĩ và sau tiến sĩ có chương trình học kéo dài từ 3 – 4 năm trở lên, bà Hạnh lưu ý.
Trung Quốc vốn thu hút người học nhờ đầu vào “dễ thở”, nay cũng bắt đầu thắt chặt quy trình tuyển sinh vì số sinh viên quốc tế tăng đột biến, theo thạc sĩ Nguyễn Duy Việt, Giám đốc Công ty TNHH Du học Hoa Ngữ. Cụ thể, rất nhiều trường năm nay buộc ứng viên chứng minh tài chính và có chứng chỉ năng lực tiếng Trung (HSK) cấp độ 4 trở lên, dù trước đây hiếm nơi yêu cầu. Với các loại học bổng chính phủ, có những trường quy định thí sinh phải dự 3 – 4 vòng xét duyệt như phỏng vấn, thi đầu vào.
“Rộng cửa” xét duyệt, làm việc
Du học diện miễn chứng minh tài chính là chương trình thị thực ưu tiên mà Canada áp dụng ở 14 quốc gia, trong đó có VN. Nếu như trước đây, diện này yêu cầu ứng viên phải đạt 6.0 IELTS, không kỹ năng nào dưới 6.0 hoặc chứng chỉ khác tương đương thì nay đã “hạ chuẩn”, chỉ xét mỗi điểm tổng. Đồng thời, chương trình này cũng bắt đầu công nhận thêm các chứng chỉ mới như TOEFL iBT, PTE Academic từ tháng 8.2023.
Thạc sĩ Lù Thị Hồng Nhâm, Giám đốc Công ty tư vấn du học và dịch thuật Đức Anh, cho hay ngày càng nhiều trường tại Úc, trong đó có cả những trường tốp đầu tuyển thẳng học sinh VN dựa trên điểm học bạ và chứng chỉ tiếng Anh, mỗi trường một tiêu chí khác biệt. Điều kiện cấp học bổng cũng dựa trên hai yếu tố này, với giá trị hầu hết ở mức 20 – 50% học phí. Ngoài ra, nếu tốt nghiệp các ngành thuộc danh sách ưu tiên, du học sinh Việt cũng được cho phép ở lại thêm 1 – 2 năm tùy bậc học.
New Zealand đang thay đổi chính sách thị thực theo hướng tích cực, ông Allan Mai, Giám đốc Công ty TNHH AU Hannah, cho biết thời gian xét duyệt thị thực được đẩy nhanh hơn, có khi chỉ kéo dài 3 tuần thay vì 6 tuần như trước. Các quy định cũng được trình bày dễ hiểu, rõ ràng để phụ huynh, học sinh có thể tự thực hiện.
Hàn Quốc thì liên tục công bố chính sách mới liên quan đến giáo dục quốc tế trong thời gian gần đây, như giảm yêu cầu chứng minh tài chính đối với chương trình đào tạo chính quy và khóa học tiếng Hàn, hay công nhận giấy chứng nhận tốt nghiệp THPT tạm thời thay vì bắt buộc có bằng chính thức. Nhiều trường cũng bỏ yêu cầu về bài luận, thư giới thiệu từ đầu năm 2024 mà chỉ tập trung vào kết quả học thuật trong tiêu chí tuyển sinh.
Ngoài ra, Hàn Quốc cũng đưa ra nhiều ưu đãi cho du học sinh sau khi tốt nghiệp. Chẳng hạn, từ tháng 9.2023, thời hạn thị thực làm việc sau khi tốt nghiệp với tất cả chuyên ngành được nâng lên 3 năm, thay vì 2 năm như trước.
Cơ hội du học miễn phí không cần học bổng
Nếu chọn du học Phần Lan bằng tiếng Phần Lan, du học sinh Việt sẽ được miễn học phí từ bậc phổ thông đến ĐH. Theo anh Lý Trần Minh Nghĩa, đại diện Tổ chức giáo dục Finest Future, ứng viên không cần có điểm học bạ cao mà chỉ cần đạt trình độ tiếng Phần Lan ở mức B1.1 và vượt qua vòng phỏng vấn với trường là đủ điều kiện nhập học.
Tại Pháp, ông Thomas Nguyễn, Giám đốc điều hành Franco-Viet Edu, cho biết nếu đăng ký hệ vừa học vừa làm, du học sinh Việt sẽ được doanh nghiệp trả lương lẫn 100% học phí, đồng thời hưởng các quyền lợi như người đi làm.
Còn ở Đài Loan, hệ chuyên ban quốc tế là một lựa chọn đang dần phổ biến với người Việt, theo bà Nguyễn Thị Khánh Vân, Giám đốc nghiệp vụ Du học Ưu Việt.