Đại biểu Quốc hội làm rõ nhiều nội dung trong quy định về hoạt động vận tải đường bộ

Nhiều băn khoăn về khoản 10 Điều 56

Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Tạ Thị Yên – Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên cơ bản đồng tình với dự thảo Luật Đường bộ trình ra Quốc hội lần này. Qua nghiên cứu Báo cáo giám sát về chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023” của UBTVQH cho thấy, hoạt động vận tải đường bộ trong những năm qua đã phát triển mạnh mẽ, đáp ứng trên 90% tổng khối lượng vận chuyển hành khách và trên 70% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa với gần 86.000 đơn vị kinh doanh vận tải đã được cấp Giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô…

Đại biểu Tạ Thị Yên cho rằng, đó là một nguồn lực rất lớn của xã hội mà chúng ta cần chú ý tới khi xây dựng dự án Luật này.

Quan tâm đến khoản 10 Điều 56, dự thảo Luật quy định đối với loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, đơn vị kinh doanh vận tải chỉ được ký hợp đồng vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, nghĩa là mỗi chuyến xe hợp đồng chỉ được chở một hành khách hoặc một nhóm khách duy nhất.

Đại biểu Tạ Thị Yên cho rằng, việc Ban soạn thảo đưa ra quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng núp dưới bóng xe hợp đồng để kinh doanh vận tải hành khách liên tỉnh theo tuyến cố định. Tuy nhiên, điều này lại đang vô tình làm hạn chế một loại hình vận tải hành khách phổ biến ở nhiều quốc gia khác, đó là mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng dưới 10 chỗ thông qua các nền tảng gọi xe trực tuyến.

Đại biểu Tạ Thị Yên nhận thấy, mô hình này mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, vì có thể tối đa hóa số lượng người di chuyển trong một chuyến đi, do đó, sẽ giúp giảm đáng kể lưu lượng xe lưu thông trên đường và giải quyết phần nào tình trạng tắc nghẽn giao thông.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo và Cơ quan chủ trì thẩm tra rà soát và điều chỉnh khoản 10 Điều 56 theo hướng vừa kiểm soát tình trạng “xe dù, bến cóc”, nhưng vẫn tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ được hoạt động.

Đại biểu Tạ Thị Yên cho rằng, đây cũng là cách thiết thực để thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong việc dần tiến tới hạn chế phương tiện cá nhân, phát triển vận tải hành khách công cộng, giảm thiểu khí thải nhà kính, sử dụng hợp lý, có hiệu quả các nguồn lực của xã hội để phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Góp ý vào khoản 10 Điều 56 dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Anh Trí – Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội cho rằng, chỉ nên quy định ô tô khách mới thực hiện hợp đồng vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe.

Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng là loại hình kinh doanh vận tải hành khách sử dụng xe ô tô chở người, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ để vận tải hành khách theo hợp đồng vận tải bằng văn bản giấy hoặc điện tử giữa đơn vị kinh doanh vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, bao gồm cả thuê người lái xe.

Đại biểu đề nghị chỉnh lý điều này theo hướng Quy định chỉ có ô tô khách mới thực hiện hợp đồng vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe (bao gồm cả người lái xe). Còn các loại ô tô chở người không phải là ô tô khách thì chỉ quy định có hợp đồng vận tải bằng giấy hoặc điện tử để tạo sự linh hoạt khi triển khai luật trên thực tế.

Cũng cho ý kiến về khoản 10 Điều 56 dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương nêu ý kiến: Về kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, được quy định tại khoản 10 Điều 56 là loại hình kinh doanh vận tải hành khách sử dụng xe ô tô chở người, xe chở người 4 bánh có gắn động cơ để vận tải hành khách theo hợp đồng bằng giấy hoặc điện tử giữa đơn vị kinh doanh vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe bao gồm thuê cả người lái xe.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, trong quy định trên cần làm rõ một số nội dung: Về xe chở người có 4 bánh, có gắn động cơ. Trong dự thảo Luật Đường bộ có khái niệm xe chở người có 4 bánh, có gắn động cơ là một loại phương tiện không phải ô tô để phân biệt với ô tô. Tuy nhiên, trong tiêu chuẩn Quốc gia 6211 năm 2003, quy định về phương tiện giao thông đường bộ kiểu thuật ngữ và định nghĩa ô tô là loại phương tiện giao thông có từ 4 bánh xe trở lên, không chạy trên đường ray và dùng để chở người.

Như vậy, theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, khái niệm xe 4 bánh có gắn động cơ chính là ô tô theo tiêu chuẩn Quốc gia nên khái niệm xe chở người 4 bánh có gắn động cơ được đưa vào đây là thừa. Cho nên đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị nên nghiên cứu dùng một khái niệm khác chính xác hơn và bổ sung vào phần giải thích từ ngữ.

Đối với quy định về hợp đồng vận tải bằng văn bản giấy hoặc điện tử, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết, quy định cụ thể về hai loại hình thức hợp đồng này chưa bao chứa hết các hình thức hợp đồng vận tải hành khách trong thực tế. Vì hợp đồng có thể bằng văn bản giấy, bằng văn bản điện tử hoặc qua tin nhắn hoặc hợp đồng miệng. Bởi vậy, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị bổ sung cụm từ “và các hình thức hợp đồng khác theo quy định”.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, tại Điều 119 Bộ Luật Dân sự (2015) có quy định 3 hình thức giao kết hợp đồng dân sự là bằng lời nói, văn bản, hoặc bằng hành vi cụ thể. Giao dịch dân sự được giao kết bằng phương tiện điện tử dưới hình thức là thông điệp dữ liệu cũng được coi là giao kết bằng văn bản. Và khái niệm hợp đồng này đã được sử dụng thống nhất trong các Bộ Luật khác như tại Điều 14 Bộ Luật Lao động (2019) quy định các hình thức hợp đồng bằng lời nói, văn bản và hình vi cụ thể.

Đối với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, nội dung này chưa bao được hết các nhu cầu thuê xe vận tải hành khách. Vì trên thực tế việc kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng còn bao gồm người thuê vận tải không thuê cả chuyến xe.

Do đó, biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị dự thảo Luật này phải có điều chỉnh, quản lý đối với loại hình vận tải này, bỏ cụm từ “có nhu cầu thuê cả chuyến xe” trong dự thảo và giao cho Chính phủ quy định chi tiết những vấn đề cụ thể để quản lý loại hình dịch vụ kinh doanh vận tải hành khách này.

Xem xét điều chỉnh hoạt động “vận tải thực hiện trực tiếp bằng động vật”

Góp ý đối với Điều 56 dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Hải Dũng – Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định cho rằng, cần xem xét điều chỉnh hoạt động “vận tải thực hiện trực tiếp bằng động vật”.

Theo đại biểu, khoản 1 và khoản 2 Điều 56 có quy định khái niệm về hoạt động vận tải đường bộ là việc tổ chức, cá nhân sử dụng xe thô sơ và xe cơ giới để vận tải người hoặc hàng hóa trên đường bộ. Nghĩa là dự thảo Luật chỉ điều chỉnh hoạt động vận tải bằng các loại xe là xe thô sơ và xe cơ giới, mà không điều chỉnh hoạt động vận tải được thực hiện trực tiếp bằng động vật.

“Trong Báo cáo 839/BC-UBTVQH15 giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đường bộ có giải thích ý kiến của đại biểu Quốc hội về vấn đề này. Báo cáo dẫn chiếu tới Điều 35 của dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Cụ thể, phương tiện giao thông thô sơ đường bộ gồm xe súc vật kéo. Tuy nhiên ý kiến của ĐBQH đề nghị là có cân nhắc điều chỉnh động vật trực tiếp vận tải trong dự thảo Luật này hay không?”, đại biểu Dũng nêu rõ.

Bên cạnh đó, đại biểu cho biết, tại các miền núi phía Bắc, đồng bào vẫn dùng ngựa thồ để vận chuyển hàng hóa, giúp giải phóng sức người rất tốt. Đây cũng chính là một hình thức vận tải hàng hóa trên đường bộ. Do đó, đề nghị cần phải xem xét đưa hoạt động vận tải hàng hóa trực tiếp bằng động vật vào điều chỉnh trong dự thảo Luật này.

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Phương Thủy – Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội bày tỏ thống nhất với nhiều nội dung báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đường bộ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Góp ý vào dự thảo Luật, đại biểu cho rằng, tại Khoản 2 điều 12 quy định về tỷ lệ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ trong đô thị so với đất xây dựng đô thị như sau: Tỷ lệ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ trong đô thị so với đất xây dựng đô thị, nhưng không bao gồm phần công trình đường bộ đi ngầm dưới mặt đất, xây dựng trên sông, hồ, phải bảo đảm quy định sau đây: Đô thị loại đặc biệt: 18% đến 26%; Đô thị loại I: 16 % đến 24%; Đô thị loại II: 15% đến 22%; Đô thị loại III: 13% đến 19%; Đô thị loại IV: 12% đến 17%; Đô thị loại V: 11% đến 16%.

Và tại khoản 3 Điều 12 quy định Đô thị có yếu tố đặc thù thì tỷ lệ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ so với đất xây dựng đô thị quy định Đô thị có đường biên giới quốc gia, đô thị loại III, loại IV và loại V; Đô thị ở hải đảo, khu vực dự kiến hình thành đô thị loại V là trung tâm hành chính của huyện thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, khu vực dự kiến hình thành đô thị và các đô thị trực thuộc…

Đại biểu Nguyễn Thị Phương Thủy cho rằng quy định như vậy là quá chi tiết và có nội dung chưa phù hợp với thực tế của nhiều địa phương trong thời điểm hiện nay cũng như trong tương lai. Do đó, đại biểu đề nghị trong dự thảo Luật không nên quy định quá chi tiết tỷ lệ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ trong đô thị so với đất xây dựng đô thị.

Phát biểu kết luận nội dung phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, đã có 23 lượt ý kiến phát biểu, các ý kiến đều có căn cứ chính trị, pháp lý, thực tiễn rõ ràng, sâu sắc và toàn diện, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm cao của các đại biểu Quốc hội đối với dự án luật đã được tiếp thu, chỉnh lý.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, các ý kiến đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ, Tổng Thư ký Quốc hội sẽ có báo cáo tổng hợp để gửi đến các đại biểu Quốc hội và chuyển cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo để nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật. Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh khẩn trương chủ trì phối hợp với các cơ quan tiếp thu giải trình đầy đủ ý kiến các đại biểu Quốc hội tại phiên họp, hoàn chỉnh dự thảo luật và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.

“

Điều 56. Hoạt động vận tải đường bộ
1. Hoạt động vận tải đường bộ là việc tổ chức, cá nhân sử dụng xe thô sơ, xe cơ giới để vận tải người, hàng hoá trên đường bộ trong nước, quốc tế. Hoạt động vận tải đường bộ gồm hoạt động kinh doanh vận tải và hoạt động vận tải nội bộ.
2. Hoạt động vận tải đường bộ trong nước là hoạt động do tổ chức, cá nhân sử dụng xe thô sơ, xe cơ
giới để vận tải người, hàng hoá trên đường bộ trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam.

….

10. Kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng là loại hình kinh doanh vận tải
hành khách sử dụng xe ô tô chở người, xe chở người bốn bánh có gắn động
cơ để vận tải hành khách theo hợp đồng vận tải bằng văn bản giấy hoặc điện tử giữa đơn vị kinh doanh vận
tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, bao gồm cả thuê người lái xe.

Trích Điều 56 dự thảo Luật Đường