Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcChủ nhân giải chính VinFuture từng không được đón nhận vì đi...

Chủ nhân giải chính VinFuture từng không được đón nhận vì đi trước thời đại


Công trình tạo ra pin lithium-ion vừa giúp GS Stanley Whittingham nhận giải chính của VinFuture, song thời điểm mới phát minh ông không được đón nhận vì sản phẩm quá mới.

GS Stanley Wittingham (82 tuổi), Đại học Binghamton, Đại học bang New York, Mỹ, là một trong 4 nhà khoa học nhận Giải chính VinFuture Grand Prize trị giá 3 triệu USD (tương đương 73 tỷ đồng), với phát minh kiến tạo nền tảng bền vững cho năng lượng xanh thông qua việc sản xuất pin mặt trời và lưu trữ bằng pin Lithium-ion.

Giáo sư Stanley Wittingham đã phát minh ra nguyên lý hoạt động của pin Lithium-ion và xác định vai trò của ion Lithium như một chất mang điện tích hiệu quả. Đóng góp của ông rất quan trọng cho sự phát triển của pin lithium-ion, loại pin được sử dụng trong mọi thứ, từ điện thoại di động, laptop đến xe điện.

Trước khi pin lithium-ion ra đời, hai loại pin phổ biến thế giới gồm pin sử dụng axit và kiềm. Hạn chế của các loại pin này là nguồn năng lượng tạo ra thấp. Pin sử dụng kiềm và nikel cực kỳ độc hại, đến mức ngày nay nó không còn được sử dụng ở các không gian công cộng. Trong khi pin axit có độ độc hại thấp hơn, song việc tái chế, tái sử dụng khó khăn. Pin lithium-ion năng lượng diện tích nhỏ hơn nhưng năng lượng mang lại lớn gấp 5 lần và 99% có thể tái chế được, đây là điểm khác biệt.

Thế nhưng vào khoảng năm 1974 Stanley Wittingham cùng nhóm nghiên cứu đã tạo ra được phiên bản pin Lithium-ion đầu tiên, có khả năng lưu trữ năng lượng. Thế nhưng “chưa được đón nhận, có thể sản phẩm của chúng tôi ra đời sớm quá, đi trước thời đại sớm quá”, ông kể và tiết lộ thêm từng nghỉ 8-10 năm vì không được “để mắt”.

Ông thẳng thắn, ban đầu loại pin này chủ yếu được sử dụng trong các hộp đen, một số loại đồng hồ. Sau này, một số nhà sản xuất lớn nhận thấy đó là công nghệ cần thiết. Như hãng Sony mong muốn sử dụng công nghệ này để có thể tích hợp trong sản phẩm của mình và tìm đến ông, kể từ đó loại pin này mới được biết đến rộng hơn.





Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng (trái) trao giải cho 4 chủ nhân giải Chính VinFuture 2023, GS Stanley Whittingham (giữa). Ảnh:Giang Huy

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng (trái) trao giải cho 4 chủ nhân giải Chính VinFuture 2023, GS Stanley Whittingham (giữa). Ảnh:Giang Huy

Đóng góp của ông là phát hiện ra việc giữ các ion lithium giữa các tấm titan sunfua sẽ tạo ra điện, do đó đã tận dụng năng lượng khổng lồ của lithium để giải phóng electron lớp ngoài. GS Stanley giải thích, công nghệ pin quan trọng là lưu trữ được năng lượng và sạc được nhanh. Đây là đặc điểm mọi người đều muốn. Cơ chế của công nghệ pin này hiểu đơn giản giống như bánh kẹp sandwich có các lớp, ở giữa là hợp chất lithium, khi muốn sạc thì hút lithium ra sạc, sau đó đẩy quay trở lại vào các tầng đó.

Ông là người tiên phong nghiên cứu khái niệm xen kẽ điện cực. Ông cũng tập trung cải thiện sự ổn định cấu trúc và số lượng chu kỳ của pin, thông qua việc áp dụng các phản ứng xen kẽ đa electron để nâng cao tính ổn định và dung lượng của chúng.

Từ 6-8 thành viên cốt lõi ban đầu, nhóm nghiên cứu của giáo sư mở rộng dần lên tới gần 30 người, những cộng sự từ nhà vật lý, nhà khoa học vật chất. Song ông Stanley bảo con đường nghiên cứu không phải lúc nào cũng suôn sẻ, có thời gian nghiên cứu về pin không còn là chủ đề nóng nữa.

Thế nhưng giờ đây, pin lithium-ion đã được ứng dụng ở tất cả những thứ cần pin để vận hành, từ điện thoại, đồng hồ hay máy tính đến xe cộ, phương tiện, hay lớn hơn là các công ty sản xuất điện năng lượng mặt trời, năng lượng gió. “Đáng ra tôi nghỉ hưu 20 năm trước nhưng ngờ đâu hôm nay vẫn ngồi đây, thấy rằng ngày càng nhiều xe điện dùng pin, như VinFast có ôtô điện, buýt điện, xe máy điện”, ông nói.





Stanley Whittingham. Ảnh: Quỹ VinFuture

Stanley Whittingham. Ảnh: Phước Văn

Nhờ công trình phát triển pin lithium đầu tiên, GS Stanley Whittingham được nhận giải thưởng Nobel Hóa học năm 2019, chia sẻ giải thưởng cùng GS John Goodenough (Đại học Texas) và GS Akira Yoshino (Đại học Meijo). Theo Quỹ Nobel, pin lithium-ion đã cách mạng hóa đời sống con người từ khi gia nhập thị trường vào năm 1991, đặt nền móng cho xã hội không dây và không nhiên liệu hóa thạch. Sự phát triển của pin lithium-ion cũng giúp các phương tiện hoạt động bằng điện trở nên khả thi, đồng thời thúc đẩy giao tiếp không dây phát triển mạnh.

Ông đùa rằng bản thân không còn đủ thời gian để kiểm nghiệm liệu pin lithium có đang là “anh hùng giải cứu trái đất” trước vấn nạn môi trường hay không. Song cho hay dành nhiều quan tâm liên quan tính bền vững trong lĩnh vực pin và môi trường suốt cuộc đời làm khoa học. Pin sản xuất ra làm sao cũng phải sử dụng ít năng lượng hơn, việc vận chuyển hàng nghìn dặm từ nước này sang nước khác cũng sử dụng năng lượng rất nhiều, do đó ông hy vọng các khu vực, các nước đều có thể tự sản xuất pin lithium.

Trước câu hỏi pin lithium sử dụng nhiều kim loại hiếm có thể cạn kiệt, GS Stanley Whittingham nói họ hướng tới không dùng các loại kim loại sử dụng lao động trẻ em để khai thác. Với Nikel còn sử dụng phổ biến, photphat có mật độ năng lượng thấp nhưng rẻ hơn nên đang tập trung đẩy mạnh. Ông cũng chỉ ra thực tế nếu các chất bán dẫn được sử dụng hiệu quả sẽ cần dùng ít pin hơn. “10 năm trước chúng ta dùng máy tính thường thấy máy nóng rực lên, giờ đây ít thấy hiện tượng này vì các chất bán chất trong máy tính vận hành hiệu quả hơn rất nhiều”, ông nói.

Stanley Whittingham hiện đảm nhiệm vai trò giáo sư tại Đại học Binghamton, kể từ khi gắn bó vào năm 1988. Nhóm nghiên cứu nơi ông công tác có các nhà khoa học có thâm niên và cũng tìm kiếm những nhà nghiên cứu trẻ, ông hy vọng có thể kết nối. Lần thứ ba đến Việt Nam, ông nêu hai lời khuyên cho các nhà khoa học trẻ trong đó luôn luôn nghiên cứu vấn đề gì mình quan tâm và hứng thú, đừng quá chú trọng đến vấn đề tiền. Hai là cần phải chịu khó đầu tư vào lĩnh vực khó khăn, với tâm lý chịu được rủi ro, đừng quá bảo thủ.

Như Quỳnh




Source link

Cùng chủ đề

Từ Việt Nam, VinFuture góp phần định hình tương lai khoa học toàn cầu

Theo ông, VinFuture không chỉ tôn vinh những đổi mới có tác động đến toàn nhân loại mà còn tạo nền tảng để Việt Nam trở thành trung tâm kết nối và phát triển công nghệ tiên phong của thế giới.- Xét đến nhu cầu đổi mới và phát triển bền vững hiện nay của thế giới, Giáo sư dự đoán lĩnh vực khoa học nào sẽ được chú ý trong Giải thưởng VinFuture 2024?Nếu nhìn vào những...

Vinhomes, VinFast ‘hái quả ngọt’ Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2024

Tập đoàn Vingroup (với sản phẩm ô tô, xe máy điện VinFast) và Vinhomes vừa được vinh danh “Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2024”, ghi nhận bước tiến lớn trong lĩnh vực phát triển bất động sản và sản xuất xe điện. Đây là sự ghi nhận ý nghĩa, khẳng định năng lực và tầm ảnh hưởng của VinFast, Vinhomes trong hành trình thúc đẩy kiến tạo tương lai xanh, nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần gia...

Con trai thứ hai tỉ phú Phạm Nhật Vượng làm CEO công ty vốn 200 tỉ

Ông Phạm Nhật Minh Hoàng, con trai của tỉ phú Phạm Nhật Vượng, làm tổng giám đốc của công ty chuyên dịch vụ cho thuê xe điện. Doanh nghiệp này có vốn điều lệ 200 tỉ đồng với 5 lao động. Dữ liệu trên...

VinVentures chung tay thúc đẩy sự phát triển toàn diện của khoa học công nghệ

Với việc hướng tới các startup công nghệ, VinVentures sẽ tạo cộng hưởng giúp gia tăng sức mạnh công nghệ cho hệ sinh thái Vingroup, đặc biệt là VinFast, đồng thời đóng góp vào việc thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam và thế giới. Đây là chia sẻ của bà Lê Hàn Tuệ Lâm, Giám đốc Điều hành Quỹ VinVentures (Tập đoàn Vingroup) về phương hướng và mục tiêu của quỹ. “Tổ hợp bệ phóng đa...

Chuyên gia đánh giá nhiều công ty khởi nghiệp đang mong đợi được VinVentures đồng hành

Giới chuyên gia tin tưởng, với nền tảng vững chắc và tầm nhìn mở, Quỹ đầu tư công nghệ VinVentures sẽ là bệ phóng mạnh mẽ cho start-up Việt cũng như tạo nền tảng cho nền công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam. Điểm tựa cho nền kinh tế số Quỹ VinVentures (được tài trợ bởi tỉ phú Phạm Nhật Vượng và Tập đoàn Vingroup) là cái tên "bom tấn" vừa được Tập đoàn Vingroup chính thức công bố ra mắt...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

Loạt ‘ông lớn’ ngành bán dẫn tới Việt Nam tìm cơ hội hợp tác đầu tư

Triển lãm do Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia - NIC (thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư) phối hợp với Hiệp hội Bán dẫn toàn cầu (SEMI) tổ chức từ ngày 7 đến 8-11 tại Hà Nội.Ngày 23-10, tại buổi gặp gỡ báo chí trước Triển lãm Ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam - SemiExpo Vietnam 2024, ông...

OpenAI chuẩn bị chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp vì lợi nhuận

DNVN - Theo thông tin từ Bloomberg ngày 4/11, OpenAI đang trong giai đoạn đàm phán ban đầu với Văn phòng Tổng Chưởng lý California để thay đổi cấu trúc tổ chức, hướng tới mô hình hoạt động vì lợi nhuận. ...

FPT hợp tác cùng EDC thúc đẩy kết nối doanh nghiệp Canada-Việt Nam

NDO - FPT sẽ hỗ trợ các công ty Canada phát triển thị trường, khai phá các cơ hội kinh doanh mới. Bên cạnh đó, trong ba năm tới, FPT cũng sẽ kết nối ít nhất 20 công ty Canada với các công ty thành viên của mình để cùng hợp tác và mở rộng hoạt động tại thị trường Việt Nam. Export Development Canada (EDC) và FPT vừa ký kết biên bản ghi nhớ (MOU) trong khuôn...

Trợ lý ảo của Công an Quảng Ninh được công nhận là sáng kiến cải cách hành chính cấp Bộ

Ngày 6/11, Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin, Bộ Công an đã ban hành Quyết định số 8071/QĐ-BCA chính thức công nhận sáng kiến “Trợ lý ảo (AI) trên máy tính hỗ trợ thực hiện dịch vụ...

Cùng chuyên mục

Ra mắt bộ giải pháp, dịch vụ an ninh mạng toàn diện cho tổ chức, doanh nghiệp

Công ty cổ phần An ninh mạng SCS vừa công bố bộ nhận diện thương hiệu mới và ra mắt bộ giải pháp, dịch vụ an ninh mạng toàn diện cho tổ chức, doanh nghiệp. Đồng thời, SafeGate cũng cung cấp các giải pháp kết nối an toàn và sẵn sàng ứng cứu, hỗ trợ các sự cố an ninh mạng 24/7 từ các chuyên gia giàu kinh nghiệm thực chiến. Cũng...

Đà Nẵng tìm giải pháp huy động nguồn lực xã hội cho đề án thành phố đổi mới sáng tạo

DNVN - Việc xây dựng Đà Nẵng trở thành TP đổi mới sáng tạo (ĐMST), trung tâm khởi nghiệp ĐMST quốc gia tại miền Trung - Tây Nguyên rất cần sự chung tay của các cơ quan nhà nước, các viện trường, cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia và người dân. ...

Liên kết đào tạo với doanh nghiệp ngoại: Đòn bẩy bứt phá ngành bán dẫn

DNVN - Thiếu tướng, GS, TS Trần Xuân Nam - Phó Giám đốc Học viện Kỹ thuật Quân sự cho rằng, để ngành bán dẫn tại Việt Nam có thể bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn tới, cần đẩy mạnh hơn nữa việc kết nối các trường đại học các doanh nghiệp bán...

Thiết bị đo chất lượng đất không dây loRaWan xuất sắc giành giải Nhất Cuộc thi SCAPA-2024

NDO - Tại vòng chung kết Cuộc thi Smart Campus châu Á-Thái Bình Dương năm 2024 (SCAPA-2024) diễn ra tại Đại học Đà Nẵng ngày 8/11, nhóm sinh Nguyễn Đại, Trần Lê Xuân Huy đến từ Trường đại học Bách Khoa - Đại học Đà Nẵng với Ứng dụng Soil Quality Monitoring - Thiết bị đo chất lượng đất 7in1 không dây loRaWan đã xuất sắc giành giải Nhất. Ngày 8/11, Đại học Đà Nẵng phối hợp...

Việt Nam được vinh danh tại Giải thưởng công nghệ, chuyển đổi số uy tín quốc tế

Việt Nam có 9 đại diện được vinh danh tại ASOCIO DX Award 2024. Đây là một trong những giải thưởng thường niên uy tín trong lĩnh vực công nghệ thông tin tại khu vực châu Á - châu Đại dương. Giải thưởng ASOCIO DX Award 2024 không chỉ là sự ghi nhận những thành tựu xuất sắc mà còn là cơ hội để các đơn vị Việt Nam giao lưu, học...

Mới nhất

Cổ phiếu viễn thông công nghệ khởi sắc, VN-Index giảm tiếp hơn 7 điểm

NDO - Phiên giao dịch ngày 8/11, sau khoảng một giờ giao dịch trong sắc xanh, áp lực bán dâng cao khiến thị trường đảo chiều chìm trong sắc đỏ. Trong đó, các nhóm cổ phiếu bất động sản, ngân hàng lao dốc. Tâm điểm phiên này là nhóm cổ phiếu viễn thông và công nghệ thông...

Khóa đào tạo đặc biệt tại Công ty Bê tông khí Viglacera – Tổng công ty Viglacera

(Viglacera) Mới đây, Công ty Cổ phần Bê tông khí Viglacera chưng áp Viglacera đã tổ chức khóa đào tạo đặc biệt liên quan đến công nghệ sản xuất, kỹ thuật lắp dựng tường gạch block AAC và tấm tường ALC cho hơn 15 đại lý khu vực miền Bắc. Ông Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc Công ty Bê...

Cần mở “con đường tơ lụa” thời đại mới, hành lang thương mại mới

(ĐCSVN) - Thăm Trung tâm Logistics quốc tế Trùng Khánh, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị mở lại “con đường tơ lụa” trong thời đại mới, kiến tạo tương lai, hợp tác cùng có lợi; mở ra hành lang thương mại mới, không chỉ Việt Nam – Trung Quốc mà cả ASEAN và Trung Á và châu Âu. ...

TSMC ngừng cung cấp chip AI tiên tiến cho Trung Quốc

Gã khổng lồ bán dẫn TSMC sẽ ngừng cung cấp chip AI tiên tiến cho các đối tác Trung Quốc từ thứ Hai tuần tới (11/11). ...

Bàn giải pháp giúp phụ nữ vùng đồng bằng sông Hồng kết nối, phát triển kinh tế

Chiều ngày 8/11, Hội LHPN TP Hà Nội tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò của phụ...

Mới nhất