Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcChủ nhân giải chính VinFuture từng không được đón nhận vì đi...

Chủ nhân giải chính VinFuture từng không được đón nhận vì đi trước thời đại


Công trình tạo ra pin lithium-ion vừa giúp GS Stanley Whittingham nhận giải chính của VinFuture, song thời điểm mới phát minh ông không được đón nhận vì sản phẩm quá mới.

GS Stanley Wittingham (82 tuổi), Đại học Binghamton, Đại học bang New York, Mỹ, là một trong 4 nhà khoa học nhận Giải chính VinFuture Grand Prize trị giá 3 triệu USD (tương đương 73 tỷ đồng), với phát minh kiến tạo nền tảng bền vững cho năng lượng xanh thông qua việc sản xuất pin mặt trời và lưu trữ bằng pin Lithium-ion.

Giáo sư Stanley Wittingham đã phát minh ra nguyên lý hoạt động của pin Lithium-ion và xác định vai trò của ion Lithium như một chất mang điện tích hiệu quả. Đóng góp của ông rất quan trọng cho sự phát triển của pin lithium-ion, loại pin được sử dụng trong mọi thứ, từ điện thoại di động, laptop đến xe điện.

Trước khi pin lithium-ion ra đời, hai loại pin phổ biến thế giới gồm pin sử dụng axit và kiềm. Hạn chế của các loại pin này là nguồn năng lượng tạo ra thấp. Pin sử dụng kiềm và nikel cực kỳ độc hại, đến mức ngày nay nó không còn được sử dụng ở các không gian công cộng. Trong khi pin axit có độ độc hại thấp hơn, song việc tái chế, tái sử dụng khó khăn. Pin lithium-ion năng lượng diện tích nhỏ hơn nhưng năng lượng mang lại lớn gấp 5 lần và 99% có thể tái chế được, đây là điểm khác biệt.

Thế nhưng vào khoảng năm 1974 Stanley Wittingham cùng nhóm nghiên cứu đã tạo ra được phiên bản pin Lithium-ion đầu tiên, có khả năng lưu trữ năng lượng. Thế nhưng “chưa được đón nhận, có thể sản phẩm của chúng tôi ra đời sớm quá, đi trước thời đại sớm quá”, ông kể và tiết lộ thêm từng nghỉ 8-10 năm vì không được “để mắt”.

Ông thẳng thắn, ban đầu loại pin này chủ yếu được sử dụng trong các hộp đen, một số loại đồng hồ. Sau này, một số nhà sản xuất lớn nhận thấy đó là công nghệ cần thiết. Như hãng Sony mong muốn sử dụng công nghệ này để có thể tích hợp trong sản phẩm của mình và tìm đến ông, kể từ đó loại pin này mới được biết đến rộng hơn.





Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng (trái) trao giải cho 4 chủ nhân giải Chính VinFuture 2023, GS Stanley Whittingham (giữa). Ảnh:Giang Huy

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng (trái) trao giải cho 4 chủ nhân giải Chính VinFuture 2023, GS Stanley Whittingham (giữa). Ảnh:Giang Huy

Đóng góp của ông là phát hiện ra việc giữ các ion lithium giữa các tấm titan sunfua sẽ tạo ra điện, do đó đã tận dụng năng lượng khổng lồ của lithium để giải phóng electron lớp ngoài. GS Stanley giải thích, công nghệ pin quan trọng là lưu trữ được năng lượng và sạc được nhanh. Đây là đặc điểm mọi người đều muốn. Cơ chế của công nghệ pin này hiểu đơn giản giống như bánh kẹp sandwich có các lớp, ở giữa là hợp chất lithium, khi muốn sạc thì hút lithium ra sạc, sau đó đẩy quay trở lại vào các tầng đó.

Ông là người tiên phong nghiên cứu khái niệm xen kẽ điện cực. Ông cũng tập trung cải thiện sự ổn định cấu trúc và số lượng chu kỳ của pin, thông qua việc áp dụng các phản ứng xen kẽ đa electron để nâng cao tính ổn định và dung lượng của chúng.

Từ 6-8 thành viên cốt lõi ban đầu, nhóm nghiên cứu của giáo sư mở rộng dần lên tới gần 30 người, những cộng sự từ nhà vật lý, nhà khoa học vật chất. Song ông Stanley bảo con đường nghiên cứu không phải lúc nào cũng suôn sẻ, có thời gian nghiên cứu về pin không còn là chủ đề nóng nữa.

Thế nhưng giờ đây, pin lithium-ion đã được ứng dụng ở tất cả những thứ cần pin để vận hành, từ điện thoại, đồng hồ hay máy tính đến xe cộ, phương tiện, hay lớn hơn là các công ty sản xuất điện năng lượng mặt trời, năng lượng gió. “Đáng ra tôi nghỉ hưu 20 năm trước nhưng ngờ đâu hôm nay vẫn ngồi đây, thấy rằng ngày càng nhiều xe điện dùng pin, như VinFast có ôtô điện, buýt điện, xe máy điện”, ông nói.





Stanley Whittingham. Ảnh: Quỹ VinFuture

Stanley Whittingham. Ảnh: Phước Văn

Nhờ công trình phát triển pin lithium đầu tiên, GS Stanley Whittingham được nhận giải thưởng Nobel Hóa học năm 2019, chia sẻ giải thưởng cùng GS John Goodenough (Đại học Texas) và GS Akira Yoshino (Đại học Meijo). Theo Quỹ Nobel, pin lithium-ion đã cách mạng hóa đời sống con người từ khi gia nhập thị trường vào năm 1991, đặt nền móng cho xã hội không dây và không nhiên liệu hóa thạch. Sự phát triển của pin lithium-ion cũng giúp các phương tiện hoạt động bằng điện trở nên khả thi, đồng thời thúc đẩy giao tiếp không dây phát triển mạnh.

Ông đùa rằng bản thân không còn đủ thời gian để kiểm nghiệm liệu pin lithium có đang là “anh hùng giải cứu trái đất” trước vấn nạn môi trường hay không. Song cho hay dành nhiều quan tâm liên quan tính bền vững trong lĩnh vực pin và môi trường suốt cuộc đời làm khoa học. Pin sản xuất ra làm sao cũng phải sử dụng ít năng lượng hơn, việc vận chuyển hàng nghìn dặm từ nước này sang nước khác cũng sử dụng năng lượng rất nhiều, do đó ông hy vọng các khu vực, các nước đều có thể tự sản xuất pin lithium.

Trước câu hỏi pin lithium sử dụng nhiều kim loại hiếm có thể cạn kiệt, GS Stanley Whittingham nói họ hướng tới không dùng các loại kim loại sử dụng lao động trẻ em để khai thác. Với Nikel còn sử dụng phổ biến, photphat có mật độ năng lượng thấp nhưng rẻ hơn nên đang tập trung đẩy mạnh. Ông cũng chỉ ra thực tế nếu các chất bán dẫn được sử dụng hiệu quả sẽ cần dùng ít pin hơn. “10 năm trước chúng ta dùng máy tính thường thấy máy nóng rực lên, giờ đây ít thấy hiện tượng này vì các chất bán chất trong máy tính vận hành hiệu quả hơn rất nhiều”, ông nói.

Stanley Whittingham hiện đảm nhiệm vai trò giáo sư tại Đại học Binghamton, kể từ khi gắn bó vào năm 1988. Nhóm nghiên cứu nơi ông công tác có các nhà khoa học có thâm niên và cũng tìm kiếm những nhà nghiên cứu trẻ, ông hy vọng có thể kết nối. Lần thứ ba đến Việt Nam, ông nêu hai lời khuyên cho các nhà khoa học trẻ trong đó luôn luôn nghiên cứu vấn đề gì mình quan tâm và hứng thú, đừng quá chú trọng đến vấn đề tiền. Hai là cần phải chịu khó đầu tư vào lĩnh vực khó khăn, với tâm lý chịu được rủi ro, đừng quá bảo thủ.

Như Quỳnh




Source link

Cùng chủ đề

Con trai thứ hai tỉ phú Phạm Nhật Vượng làm CEO công ty vốn 200 tỉ

Ông Phạm Nhật Minh Hoàng, con trai của tỉ phú Phạm Nhật Vượng, làm tổng giám đốc của công ty chuyên dịch vụ cho thuê xe điện. Doanh nghiệp này có vốn điều lệ 200 tỉ đồng với 5 lao động. Dữ liệu trên...

VinVentures chung tay thúc đẩy sự phát triển toàn diện của khoa học công nghệ

Với việc hướng tới các startup công nghệ, VinVentures sẽ tạo cộng hưởng giúp gia tăng sức mạnh công nghệ cho hệ sinh thái Vingroup, đặc biệt là VinFast, đồng thời đóng góp vào việc thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam và thế giới. Đây là chia sẻ của bà Lê Hàn Tuệ Lâm, Giám đốc Điều hành Quỹ VinVentures (Tập đoàn Vingroup) về phương hướng và mục tiêu của quỹ. “Tổ hợp bệ phóng đa...

Chuyên gia đánh giá nhiều công ty khởi nghiệp đang mong đợi được VinVentures đồng hành

Giới chuyên gia tin tưởng, với nền tảng vững chắc và tầm nhìn mở, Quỹ đầu tư công nghệ VinVentures sẽ là bệ phóng mạnh mẽ cho start-up Việt cũng như tạo nền tảng cho nền công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam. Điểm tựa cho nền kinh tế số Quỹ VinVentures (được tài trợ bởi tỉ phú Phạm Nhật Vượng và Tập đoàn Vingroup) là cái tên "bom tấn" vừa được Tập đoàn Vingroup chính thức công bố ra mắt...

Nhiều công ty khởi nghiệp mong đợi được VinVentures đồng hành

Giới chuyên gia tin tưởng, với nền tảng vững chắc và tầm nhìn mở, Quỹ đầu tư công nghệ VinVentures sẽ là bệ phóng mạnh mẽ cho startup Việt cũng như tạo nền tảng cho nền công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam. Chuyên gia: Nhiều công ty khởi nghiệp mong đợi được VinVentures đồng hành Giới chuyên gia tin tưởng, với nền tảng vững chắc và tầm nhìn mở, Quỹ đầu tư công nghệ VinVentures sẽ là bệ...

Vingroup, VinFast ký kết hợp tác chiến lược với 4 đối tác hàng đầu tại Trung Đông

Trong khuôn khổ chuyến công du tới Các Tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chứng kiến lễ ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU) giữa Tập đoàn Vingroup, Công ty VinFast với 4 đối tác hàng đầu tại khu vực Trung Đông. Vingroup, VinFast ký kết hợp tác chiến lược với 4 đối tác hàng đầu tại Trung ĐôngTrong khuôn khổ chuyến công du tới Các Tiểu Vương quốc...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

HLV Văn Sỹ Sơn: ‘V-League cần kiểm tra doping cầu thủ’

Quảng NamSau sự việc năm cầu thủ Hà Tĩnh bị bắt vì sử dụng ma tuý, HLV Văn Sỹ Sơn cho rằng cần tăng cường kiểm tra doping ở V-League. Hôm qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông cáo về việc bắt giữ 10 người có hành vi tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra vào ngày 4/5 tại một khách sạn trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. Trong đó có năm cầu thủ...

Bài đọc nhiều

Apple ngừng hỗ trợ hạ cấp iOS 18.0 sau khi phát hành iOS 18.0.1

Hôm nay, đúng một tuần sau khi chính thức phát hành bản cập nhật iOS 18.0.1, Apple đã ngừng ký phiên bản iOS 18.0. Điều này đồng nghĩa với việc người dùng không còn khả năng hạ cấp xuống phiên bản iOS cũ hơn. ...

Chỉ 10 ngày túi nilon sử dụng tại Việt Nam đủ dài nối tới mặt trăng

TPO - Phát minh ra nhựa đã mang đến cho con người nhiều lợi ích, tuy nhiên bên cạnh đó là các hệ lụy về ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe. Ước tính chỉ hơn 1 tuần lượng rác thải nhựa dưới dạng túi nilon tại Việt Nam đủ dài để nối lên tới mặt trăng. Giảm phát thải nhựa là vấn đề cấp bách đòi hỏi mọi doanh nghiệp và người dân cần...

Trải nghiệm “tuệ, bán, xe, số, xanh” tại FPT Techday 2024

NDO - Triển lãm FPT Techday 2024 chia làm 6 phân khu trưng bày những công nghệ hàng đầu AI, bán dẫn, công nghệ ô-tô, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và công dân số. Ngày 31/10, tập đoàn FPT công bố tổ chức Diễn đàn công nghệ quốc tế thường niên - FPT Techday 2024 với chủ đề “Future Now” (Tương lai ở đây) vào ngày 13-14/11 tại Thisky Hall, số 10 Mai Chí Thọ,...

Pixelmator sẽ về chung một nhà với ‘Táo khuyết’

Pixelmator sở hữu những ứng dụng chỉnh sửa ảnh đình đám Pixelmator Pro, Pixelmator cho iOS và Photomator. Thương vụ trên cần được sự phê duyệt của các cơ quan quản lý.Pixelmator đã phát triển bộ công cụ...

Kiến tạo tương lai AI Việt Nam

Cũng nhân dịp này, Google đã phối hợp Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) - Bộ Kế hoạch và Đầu tư khởi động Chương trình “Kiến tạo tương lai AI Việt Nam”. Dựa trên thành công của sự kiện thường niên Think Games và Think Apps từ 2021, chương trình năm nay đặc biệt nhấn mạnh vào việc hỗ trợ các nhà phát triển trò chơi và ứng dụng Việt Nam tận dụng AI...

Cùng chuyên mục

Tàu vũ trụ Thần Châu-18 của Trung Quốc đưa ba phi hành gia trở lại Trái Đất

DNVN - Vào lúc 15h12 chiều 3/11 theo giờ Việt Nam, tàu vũ trụ có người lái Thần Châu-18 (Shenzhou-18) từ Trung Quốc đã tách khỏi trạm vũ trụ Thiên Cung, đưa ba phi hành gia về lại Trái Đất. ...

Nhiều gói cước, 5G vẫn phập phù

Dù liên tục được nhà mạng tăng thêm trạm phát sóng nhưng mật độ vẫn còn rất thấp, do đó tình trạng tốc độ 5G phập phù vẫn diễn ra ở nhiều nơi, người dùng nên cân nhắc khi mua gói cước 5G. Đối...

Google ra mắt công cụ biến bức vẽ “nguệch ngoạc” thành bức tranh ấn tượng

"Ông lớn" công nghệ Google tiếp tục tăng cường các thử nghiệm trí tuệ nhân tạo (AI) liên quan đến các lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa.Google mới đây ra mắt một công cụ AI thử nghiệm...

Google ra mắt công cụ biến bức vẽ ‘nguệch ngoạc’ thành bức tranh ấn tượng

Doodle Guide sẽ cung cấp những lời bình luận trực tiếp về tác phẩm của người dùng ngay khi họ bắt đầu phác thảo, những lời bình luận này sẽ được thể hiện dưới dạng âm thanh và hình ảnh. "Ông lớn" công nghệ Google tiếp tục tăng cường các thử nghiệm trí tuệ nhân tạo (AI) liên quan các lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa. Google mới đây ra mắt một công cụ AI thử...

Mới nhất

“Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về chống lãng phí đã đánh giá đúng thực trạng”

VOV.VN - “Một bộ phận cán bộ có tâm lý coi nhẹ việc chống lãng phí ngay trong hoạt động quản lý. Lâu nay họ chỉ coi lãng phí là hành vi cần phải khắc phục, nhưng chưa đến mức nghiêm trọng, chưa coi lãng phí là hành vi nguy hiểm cho xã hội”.   Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư...

Thanh Thủy trình diễn ấn tượng trang phục dân tộc tại Miss International 2024

Hoa hậu Thanh Thủy có màn trình diễn thể hiện phong thái chuyên nghiệp, từng động tác đều toát lên vẻ thanh lịch, truyền tải trọn vẹn tinh thần của trang phục trong phần thi National Costume. Tối ngày 3/11, trong phần thi National Costume thuộc khuôn khổ cuộc thi Miss International...

Huyện Kbang (Gia Lai): Phát huy vai trò Người có uy tín trong đồng bào DTTS

Những năm qua, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS huyện Kbang, tỉnh Gia Lai đã cùng cấp ủy, chính quyền địa phương tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân đoàn kết, phát triển kinh tế, gìn giữ an ninh trật tự, chung sức xây dựng nông thôn mớiKhi được thông qua, Nghị quyết về...

6 kỳ thủ trẻ hàng đầu Việt Nam sẽ tham dự Giải vô địch Cờ vua trẻ thế giới 2024

Tuyển cờ vua trẻ Việt Nam tham dự Giải vô địch cờ vua trẻ thế giới 2024 tại Brazil diễn ra từ ngày 29/10 - 9/11, trong đó có các nội dung dành cho nhóm tuổi U14, U16 và U18 . Danh sách đội tuyển Cờ vua trẻ Việt Nam tham dự giải lần này gồm: Đinh Nho Kiệt, Vương...

Thanh Hoá đưa chính sách giảm nghèo vào cuộc sống

Thanh Hoá đã đưa các chính sách giảm nghèo vào cuộc sống thông qua các dự án hỗ trợ thiết thực. Giảm nghèo bền vững Ông Đỗ Minh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá - cho biết, thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo. Thanh Hoá...

Mới nhất