Runner 23 tuổi Kelvin Kiptum chọn chiến thuật negative splits, chạy nửa đầu chậm hơn nửa sau, bắt đầu bung sức từ mốc 30km để lập kỷ lục 2 giờ 35 giây tại Chicago Marathon 2023.
Kiptum trong khoảnh khắc về nhất với thành tích kỷ lục thế giới tại Chicago Marathon 2023 ngày 8/10. Ảnh: AFP
Báo Tây Ban Nha Marca bình luận Kiptum như “đứa trẻ” khi so sánh với huyền thoại đàn anh Eliud Kipchoge ở cự ly marathon.
Kipchoge lần đầu chạy cự ly 42,195 km ở tuổi 28, tại Hamburg Marathon hồi tháng 4/2013. Năm năm sau đó, anh phá kỷ lục thế giới với 2 giờ 1 phút 39 giây tại Berlin Marathon 2018. Runner sinh năm 1984 tự phá sâu kỷ lục tới 30 giây, khi cán đích đầu tiên tại Berlin 2022 với 2 giờ 1 phút 9 giây, ở tuổi 38.
Dù đến với marathon sớm hơn, ở tuổi 22, Kiptum mới chạy cự ly này từ năm ngoái. Trong lần đầu thử sức – Valencia Marathon 2022, anh gây sốc khi vô địch với thành tích 2 tiếng 1 phút 53 giây, qua đó trở thành runner thứ tư đạt sub2:02 sau Eliud Kipchoge (hai lần tại Berlin Marathon) và Kenenisa Bekele (2 tiếng 1 phút 41 giây tại Berlin Marathon 2019). Kiptum cũng là runner ra mắt cự ly marathon có thành tích tốt nhất trong lịch sử.
Tới London Marathon 2023, anh tiếp tục gây tiếng vang khi cải thiện PB để vô địch trong thời gian 2 tiếng 1 phút 25 giây, thiết lập kỷ lục mới tại giải và chỉ kém kỷ lục thế giới của Kipchoge 16 giây. Kiptum hoàn thành nửa chặng đường trong 59 phút 45 giây – thành tích half marathon nhanh nhất trong cuộc đua marathon.
Ở lần chạy thứ ba, Kiptum tiếp tục cải thiện PB với 2 giờ 35 giây tại Chicago Marathon 2023, phá kỷ lục của Kipchoge tới 34 giây và và trở thành runner đầu tiên chạy marathon sub2:1 (dưới 2 giờ 1 phút) ở một giải đấu chính thức.
So sánh hai kỷ lục tại Berlin 2022 và Chicago 2023, Kipchoge khởi đầu tốt và chạy nhanh hơn đàn em trong 30 km đầu. Cụ thể, Kipchoge cán mốc 10 km trong 28 phút 23 giây, nửa chặng trong 59 phút 51 giây và 30 km trong 1 giờ 25 phút 40 giây. Thông số các splits này của Kiptum lần lượt là 28 phút 42 giây, 1 giờ 48 giây và 1 giờ 26 phút 31 giây.
So sánh các mốc thời gian của Kiptum và Kipchoge khi họ lập kỷ lục thế giới trên đường chạy Chicago 2023 và Berlin 2022.
Khác biệt tới từ km 30 đến 35, khi Kiptum tăng tốc và chạy quãng đường này trong 13 phút 51 giây. Tức runner Kenya đạt tốc độ 21,66 km/h với pace 2:47 (chạy 1 km trong 2 phút 47 giây). Trong khi đó, Kipchoge mất 14 phút 30 giây để chạy từ mốc 30 đến 35 km tại Berlin 2022.
Ở 5 km tiếp theo, Kiptum đạt pace 2:49 và chạy trong 14 phút 1 giây, còn Kipchoge chạy với pace 2:57 và mất 14 phút 43 giây. Kiptum cán mốc 40 km trong 1 giờ 54 phút 23 giây rồi về đích với kỷ lục 2 giờ 35 giây, còn Kipchoge chạm mốc 40 km trong 1 giờ 54 phút 53 giây.
Giống khi vô địch London Marathon 2023, Kiptum vẫn sử dụng chiến thuật negative splits – chạy nửa đầu chậm hơn nửa sau – tại Chicago. Hôm 8/10, runner Kenya hoàn tất nửa chặng đầu với 1 giờ 48 giây, và nửa sau trong 59 phút 48 giây. Kiptum thậm chí chạy nhanh hơn tại London khi hoàn thành nửa sau trong 59 phút 45 giây.
Biểu đồ về thời gian qua từng phân đoạn 5 km cho thấy Kipchoge (đường màu xanh) chạy nhanh hơn trong gần 30 km đầu rồi chậm dần ở phần còn lại khi lập kỷ lục thế giới tại Berlin 2022, trong khi Kiptum (đường màu vàng) khởi đầu chậm hơn rồi tăng tốc từ mốc 30 km để phá kỷ lục của đàn anh.
Không có khác biệt về lợi thế công nghệ giữa hai kỷ lục thế giới gần nhất. Tại Chicago, Kiptum dùng đôi NikeDev163 của Nike vốn được Liên đoàn Điền kinh Thế giới (World Athletics) phê duyệt. Đây cũng là đôi giày được Kipchoge sử dụng khi lập kỷ lục tại Berlin 2022.
Cải thiện PB qua cả ba lần đầu chạy marathon, Kiptum được kỳ vọng sẽ trở thành VĐV đầu tiên chạy marathon sub2 ở một giải đấu chính thức ngay năm 2024. Kipchoge từng chạy marathon sub2 khi đạt 1 giờ 59 phút 40 giây trong sự kiện Ineos 1:59 tại Vienna, Áo hồi tháng 10/2019. Dù vậy, thành tích đó không được Liên đoàn Điền kinh Thế giới (World Athletics) công nhận kỷ lục vì runner sinh năm 1984 thi đấu với các điều kiện xung quanh đã được kiểm soát, như không có đối thủ và đội pacer luân phiên hỗ trợ.
Marca nhận định Kiptum sẽ chưa thực hiện được tham vọng này trong năm 2024, bởi nội dung marathon của Olympic Paris dự kiến sẽ diễn ra ngày 10/8. Nếu dự Paris 2024, Kiptum chỉ có khoảng 50 ngày để chuẩn bị cho Berlin – nơi được cho là lý tưởng nhất để phá kỷ lục – ngày 29/9. 50 ngày được cho là thời gian không đủ để một elite hồi phục và chuẩn bị tốt nhất cho hai giải lớn.
Hồng Duy
