Chỉ dùng ý nghĩ, người đàn ông bị liệt có thể mở tủ, rót nước bằng tay robot

Thiết bị dựa trên AI này đã hoạt động liên tục trong 7 tháng mà không cần điều chỉnh, so với các thiết bị tương tự chỉ hoạt động được 1 hoặc 2 ngày.

Giáo sư thần kinh học Karunesh Ganguly (giữa) và cánh tay robot điều khiển bằng ý nghĩ - Ảnh: ucsf

Các nhà nghiên cứu tại Đại học California, San Francisco, Mỹ đã giúp một người đàn ông bị liệt điều khiển được cánh tay robot thông qua một thiết bị truyền tín hiệu từ não bộ đến máy tính. Anh có thể nắm, di chuyển và thả đồ vật chỉ bằng cách tưởng tượng mình thực hiện các động tác đó.

Thiết bị này, được gọi là giao diện não - máy tính (BCI), đã hoạt động liên tục trong 7 tháng mà không cần điều chỉnh - một kỷ lục đáng ghi nhận, bởi trước đây các thiết bị tương tự chỉ hoạt động được một hoặc hai ngày.

BCI dựa trên một mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng thích ứng với những thay đổi nhỏ trong não bộ khi một người lặp lại một động tác - hoặc trong trường hợp này là một động tác được tưởng tượng - và học cách thực hiện nó một cách tinh tế hơn.

Giáo sư thần kinh học Karunesh Ganguly cho biết: "Sự kết hợp học tập giữa con người và AI là bước tiến tiếp theo của các giao diện não - máy tính. Đây là điều cần thiết để đạt được chức năng tinh vi, gần với thực tế".

Nghiên cứu được tài trợ bởi Viện Y tế quốc gia và công bố trên tạp chí Cell ngày 6-3. Điểm mấu chốt của nghiên cứu là việc phát hiện ra sự thay đổi hoạt động não bộ hằng ngày khi người tham gia nghiên cứu liên tục tưởng tượng thực hiện các động tác cụ thể. Khi AI được lập trình để thích ứng với những thay đổi này, nó có thể hoạt động trong nhiều tháng liền.

Nhóm nghiên cứu đã làm việc với một người tham gia bị liệt do đột quỵ từ nhiều năm trước, không thể nói hoặc cử động. Các cảm biến siêu nhỏ được cấy trên bề mặt não của anh có thể ghi nhận hoạt động não khi anh tưởng tượng cử động.

Sau khi luyện tập với cánh tay robot ảo, người tham gia đã có thể điều khiển cánh tay robot thật để nhặt các khối gỗ, xoay chúng và di chuyển đến vị trí mới. Anh thậm chí có thể mở tủ, lấy cốc và đưa đến máy lấy nước.

Đối với người bị liệt, khả năng tự ăn uống sẽ là một thay đổi to lớn trong cuộc sống. Giáo sư Ganguly tin rằng điều này hoàn toàn có thể thực hiện được trong tương lai gần. Ông đang tiếp tục hoàn thiện mô hình AI để giúp cánh tay robot di chuyển nhanh và mượt mà hơn, đồng thời lên kế hoạch thử nghiệm BCI trong môi trường gia đình.

Nguồn: https://tuoitre.vn/chi-dung-y-nghi-nguoi-dan-ong-bi-liet-co-the-mo-tu-rot-nuoc-bang-tay-robot-20250309153210475.htm