Trang chủDi sảnBảo Tồn Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể: Cộng Đồng Địa...

Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể: Cộng Đồng Địa Phương Làm Được Gì?

Di sản văn hóa phi vật thể của mỗi dân tộc không chỉ là tài sản quý báu mà còn là minh chứng sống động cho bản sắc và hồn cốt của nền văn hóa đó. Ở Việt Nam, với truyền thống gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa lâu đời, di sản văn hóa phi vật thể luôn được coi trọng và ngày càng có những nỗ lực cụ thể trong việc bảo vệ. Đặc biệt, vai trò của cộng đồng địa phương – chủ thể văn hóa – là nhân tố quyết định để duy trì và phát triển các giá trị di sản một cách bền vững. Câu hỏi đặt ra là: cộng đồng địa phương cần làm gì và có thể làm gì để bảo tồn những di sản văn hóa phi vật thể này trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Cộng đồng vừa là người sáng tạo, vừa là chủ sở hữu các di sản văn hóa phi vật thể. Họ nắm giữ tri thức, đồng thời là những người duy trì, thực hành, và truyền dạy các nét văn hóa đặc sắc qua nhiều thế hệ. Đây là yếu tố quan trọng giúp bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể trước sự xâm nhập của lối sống hiện đại. Cộng đồng địa phương có thể gìn giữ di sản bằng cách tiếp tục thực hành các hoạt động văn hóa truyền thống của họ như từ muôn đời nay. Những sinh hoạt này trở thành biểu tượng của văn hóa và là phương thức duy trì, lan tỏa bản sắc, là lời nhắc nhở về giá trị của di sản đối với cuộc sống của chính họ.

Việc tổ chức các câu lạc bộ văn hóa là một cách để cộng đồng chủ động tham gia bảo tồn di sản của mình. Các câu lạc bộ hát Ca trù, Quan họ hay các đội cồng chiêng Tây Nguyên là nơi hội tụ những người yêu mến di sản, giúp họ có cơ hội cùng nhau học hỏi, giao lưu và trao truyền lại các kỹ năng, kiến thức văn hóa. Các câu lạc bộ này thường hoạt động tự túc, do người dân tổ chức và vận hành, từ đó dần tự tạo nguồn kinh phí để duy trì hoạt động. Bằng cách tự thành lập, tự học và truyền dạy trong cộng đồng, những câu lạc bộ này đã góp phần không nhỏ trong việc bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống.

Dân ca quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ảnh : Sưu tầm

Một trong những yếu tố cần thiết để bảo tồn di sản phi vật thể là sự gắn kết của cộng đồng với chính di sản của mình. Khi người dân địa phương thấy được giá trị và tự hào về những di sản mà họ sở hữu, họ sẽ tự nguyện bảo vệ và tiếp nối di sản cho các thế hệ sau. Như trường hợp của hát Ca trù ở Bắc Giang hay Quan họ Bắc Ninh, chính sự đồng thuận và quyết tâm của cộng đồng đã giúp cho các di sản này không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ. Họ tích cực tham gia vào các hoạt động bảo tồn, truyền dạy, và biểu diễn, đồng thời tổ chức những buổi sinh hoạt để nhắc nhở và ghi nhận giá trị văn hóa của chính họ.

Bảo tàng là nơi kết nối cộng đồng với di sản một cách hiệu quả. Các cộng đồng địa phương có thể hợp tác cùng bảo tàng để giới thiệu di sản của mình thông qua các triển lãm hoặc trưng bày những hiện vật đặc trưng. Một số bảo tàng quốc tế đã áp dụng phương pháp này, như Bảo tàng cộng đồng Anacostia ở Washington, nơi người dân địa phương trực tiếp tham gia vào quá trình lên ý tưởng, tổ chức và kể câu chuyện về di sản của chính họ. Cách tiếp cận này mang đến trải nghiệm sống động cho khách tham quan, đồng thời giúp cộng đồng địa phương tự hào về di sản văn hóa của mình và thấy mình có trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.

Bảo tồn văn hoá phi vật thể dựa vào cộng đồng. Sưu tầm

Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội hiện đại, một số di sản có thể mất dần tính phù hợp hoặc không còn được thực hành rộng rãi. Tuy nhiên, thay vì để di sản dần mai một, cộng đồng địa phương có thể chọn cách biến đổi và thích nghi, như tổ chức những buổi biểu diễn Nhã nhạc cung đình phục vụ du khách, đồng thời duy trì các buổi lễ truyền thống để bảo toàn tính nguyên bản. Sự linh hoạt trong bảo tồn giúp các di sản được lưu giữ và tiếp tục phát triển theo những cách thức phù hợp với đời sống hiện đại.

Cộng đồng địa phương có thể làm rất nhiều điều để bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, từ thực hành, truyền dạy, đến tổ chức các hoạt động cộng đồng và hợp tác với bảo tàng. Trong quá trình này, ý thức về giá trị di sản và lòng tự hào của cộng đồng là yếu tố quyết định, giúp di sản văn hóa tồn tại bền vững và sống động, trở thành nguồn lực quý báu cho sự phát triển văn hóa dân tộc. Với sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức xã hội, các cộng đồng địa phương sẽ tiếp tục góp phần bảo vệ và lan tỏa những giá trị văn hóa phi vật thể, để di sản luôn là niềm tự hào, là sợi dây kết nối giữa quá khứ và tương lai, giữa truyền thống và hiện đại.

Hoàng Anh

Cùng chủ đề

Phát động cuộc thi ảnh báo chí “Ninh Bình vì mục tiêu đô thị di sản thiên niên kỷ”

Chiều 7/11, Sở Thông tin và Truyền thông Ninh Bình tổ chức phát động cuộc thi ảnh báo chí "Ninh Bình vì mục tiêu đô thị di sản thiên niên kỷ". ...

Vai Trò Của Cộng Đồng Tôn Giáo Trong Việc Bảo Tồn Di Sản Kiến Trúc

Trong suốt chiều dài lịch sử, cộng đồng tôn giáo luôn giữ vai trò trọng yếu trong việc bảo tồn các di sản kiến trúc. Những công trình như đình, đền, chùa và nhà thờ không đơn thuần là không gian thờ phụng mà còn lưu giữ tinh hoa văn hóa, nghệ thuật và tín ngưỡng của từng thời kỳ. Mỗi công trình là một dấu ấn khó phai, là nơi ghi lại những trang sử và bản sắc...

Đề nghị bổ sung quy định cấm các hành vi lấn chiếm, hủy hoại đất di tích hỗn hợp

(Tổ Quốc) - Đồng tình và đánh giá cao quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), một số đại biểu Quốc hội cũng cho rằng cần bổ sung quy định về cấm các hành vi lấn chiếm, hủy hoại đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh. ...

Cây Di Sản Việt Nam: Tài Nguyên Xanh Đáng Quý Của Quốc Gia

Ngày 18/3/2010, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã khởi động sáng kiến bảo tồn Cây Di sản Việt Nam, góp phần vào bảo vệ đa dạng sinh học trong thập kỷ Đa dạng Sinh học do Liên hợp quốc phát động. Sáng kiến này không chỉ tạo điều kiện giữ gìn hệ sinh thái mà còn cải thiện chất lượng đời sống người dân, mở ra hướng đi mới trong quản lý tài nguyên...

Người lan tỏa nghệ thuật ca trù trong cộng đồng

(Tổ Quốc) - Cứ những ngày cuối tuần tại địa điểm được gọi là Thư viện làng Cò thuộc làng Thượng Thôn, xã Đông Tiến, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh, lại vang lên từng nhịp tiếng phách tre, tiếng trống chầu hòa cùng giai điệu luyến láy của đàn đáy...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Vai Trò Của Cộng Đồng Tôn Giáo Trong Việc Bảo Tồn Di Sản Kiến Trúc

Trong suốt chiều dài lịch sử, cộng đồng tôn giáo luôn giữ vai trò trọng yếu trong việc bảo tồn các di sản kiến trúc. Những công trình như đình, đền, chùa và nhà thờ không đơn thuần là không gian thờ phụng mà còn lưu giữ tinh hoa văn hóa, nghệ thuật và tín ngưỡng của từng thời kỳ. Mỗi công trình là một dấu ấn khó phai, là nơi ghi lại những trang sử và bản sắc...

Cây Di Sản Việt Nam: Tài Nguyên Xanh Đáng Quý Của Quốc Gia

Ngày 18/3/2010, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã khởi động sáng kiến bảo tồn Cây Di sản Việt Nam, góp phần vào bảo vệ đa dạng sinh học trong thập kỷ Đa dạng Sinh học do Liên hợp quốc phát động. Sáng kiến này không chỉ tạo điều kiện giữ gìn hệ sinh thái mà còn cải thiện chất lượng đời sống người dân, mở ra hướng đi mới trong quản lý tài nguyên...

Giá Trị Lịch Sử Đang Bị Đe Dọa: Thực Trạng Di Sản Hội An Trước Biến Đổi Khí Hậu

Thành phố Hội An, di sản văn hóa thế giới, mang trong mình vẻ đẹp cổ kính và bề dày lịch sử hơn 500 năm, đang phải đối mặt với những đe dọa nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thiên tai khắc nghiệt như bão, lũ và tình trạng nước biển dâng, gây ảnh hưởng không chỉ đến độ bền của các công trình kiến trúc cổ...

Dấu Ấn Sông Nước Miền Tây Qua Di Sản Phi Vật Thể Chợ Nổi Độc Đáo

Chợ nổi Cái Răng, Phong Điền, Ngã Bảy từ lâu đã trở thành hình ảnh quen thuộc trong lòng mỗi người con miền Tây Nam Bộ. Nằm giữa vùng sông nước mênh mang, những khu chợ nổi này không chỉ là điểm giao thương nông sản mà còn lưu giữ, phản ánh một phần không nhỏ bản sắc văn hóa và lối sống của người dân miền sông nước. Được công nhận là di sản văn hóa phi vật...

Hệ Sinh Thái Rừng Ngập Mặn Cần Giờ: Lá Chắn Xanh Bảo Vệ TP.HCM Trước Biến Đổi Khí Hậu

Nằm cách trung tâm TP.HCM khoảng 50km về phía Nam, rừng ngập mặn Cần Giờ từ lâu đã được ví như một "lá phổi xanh" khổng lồ, giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ hệ sinh thái ven biển và đối phó với những thách thức từ biến đổi khí hậu. Với diện tích trải rộng hơn 75.000 ha, Cần Giờ không chỉ là một trong những khu rừng ngập mặn lớn nhất ở Việt...

Bài đọc nhiều

Chiêm ngưỡng những di sản vô giá qua những thước phim điện ảnh

VHO - Trong khuôn khổ LHP Quốc tế Hà Nội lần thứ VII (HANIFF VII), sáng 7.11 tại Trung tâm Chiếu phim quốc gia (Hà Nội), Viện Phim Việt Nam khai mạc triển lãm “Các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận - Trải nghiệm qua các thước phim điện ảnh” . Triển lãm giới thiệu hình ảnh các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận, gồm các Di sản văn hóa vật thể, Di...

Giáo Dục Di Sản: Từ Lý Thuyết Đến Thực Tiễn Trong Trường Học Việt Nam

Giáo dục di sản đang dần trở thành một phần quan trọng trong chương trình giảng dạy tại các trường học Việt Nam. Đây không chỉ là việc cung cấp kiến thức về lịch sử, văn hóa mà còn là hành trình kết nối thế hệ trẻ với quá khứ, thổi bùng ngọn lửa yêu nước và lòng tự hào dân tộc. Bằng những sáng kiến độc đáo, nhiều bảo tàng và di tích lịch sử đã thành công...

Cây Di Sản Việt Nam: Tài Nguyên Xanh Đáng Quý Của Quốc Gia

Ngày 18/3/2010, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã khởi động sáng kiến bảo tồn Cây Di sản Việt Nam, góp phần vào bảo vệ đa dạng sinh học trong thập kỷ Đa dạng Sinh học do Liên hợp quốc phát động. Sáng kiến này không chỉ tạo điều kiện giữ gìn hệ sinh thái mà còn cải thiện chất lượng đời sống người dân, mở ra hướng đi mới trong quản lý tài nguyên...

Hậu duệ vua Hàm Nghi trao tặng các kỷ vật quý cho Huế

VHO - Ngày 5.11, các hậu duệ của vua Hàm Nghi đã trao tặng những kỷ vật quý mà ông từng sử dụng cho Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế. Qua đó, góp phần đa dạng và phong phú cho không gian trưng bày về vua Hàm Nghi tại Huế. Những kỷ vật hiến tặng minh chứng sống động cho một giai đoạn đầy thăng trầm trong lịch sử Việt Nam. Tỉnh Thừa Thiên Huế và...

Chiêm ngưỡng hàng ngàn hiện vật vô giá tại Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam

VHO - Từ ngày 1.11.2024, trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam chính thức mở cửa đón khách tham quan tại địa chỉ mới: Km 6+500 Đại Lộ Thăng Long (phường Tây Mỗ và Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội). Chủ đề 5 - Cuộc kháng chiến chống Mỹ 1954-1975: Theo Hiệp định Giơ-ne-vơ (1954), Việt Nam tạm thời bị chia...

Cùng chuyên mục

Truyền thống – Văn hiến: Mạch dẫn không gian sáng tạo đương đại

VHO - Ngày 7.11 tại Bảo tàng Hà Nội đã diễn ra tọa đàm “Truyền thống - Văn hiến - Mạch dẫn không gian sáng tạo đương đại”. Với những góc nhìn và chia sẻ thú vị, tọa đàm khẳng định những giá trị độc đáo của văn hóa Hà Nội, làm sáng tỏ sự chuyển dịch của dòng chảy văn hóa Hà Nội cùng những yếu tố tác động đến sự chuyển dịch này. Hoạt động lao động...

Chiêm ngưỡng những di sản vô giá qua những thước phim điện ảnh

VHO - Trong khuôn khổ LHP Quốc tế Hà Nội lần thứ VII (HANIFF VII), sáng 7.11 tại Trung tâm Chiếu phim quốc gia (Hà Nội), Viện Phim Việt Nam khai mạc triển lãm “Các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận - Trải nghiệm qua các thước phim điện ảnh” . Triển lãm giới thiệu hình ảnh các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận, gồm các Di sản văn hóa vật thể, Di...

Hải Phòng quảng bá Cát Bà trên CNN

VHO - Ngày 5.11.2024, Sở Văn hóa và Thể thao Hải Phòng đã bắt đầu thực hiện truyền thông quốc tế, phát clip giới thiệu về Cát Bà trên CNN – kênh truyền hình cáp nổi tiếng của Mỹ với hàng tỷ khán giả trên toàn thế giới và là nhà cung cấp tin tức cho hơn 200 đài phát thanh và truyền hình trên toàn cầu... Thực hiện Kế hoạch số 166/KH-UBND ngày 19.7.2024 của UBND Thành phố...

Chưa được tôn vinh xứng đáng

VHO - Cầu Cấm có vị trí chiến lược quan trọng trên tuyến quốc lộ 1A năm xưa (thuộc địa bàn hai xã Nghi Yên và Nghi Quang, huyện Nghi Lộc, Nghệ An); là cửa ngõ phía Nam của hậu phương miền Bắc. Phần lớn lương thực, vũ khí, đạn dược từ hậu phương chi viện cho chiến trường miền Nam đều phải đi qua trọng điểm này. Nơi đây đã ghi dấu sự hy sinh anh dũng...

Vai Trò Của Cộng Đồng Tôn Giáo Trong Việc Bảo Tồn Di Sản Kiến Trúc

Trong suốt chiều dài lịch sử, cộng đồng tôn giáo luôn giữ vai trò trọng yếu trong việc bảo tồn các di sản kiến trúc. Những công trình như đình, đền, chùa và nhà thờ không đơn thuần là không gian thờ phụng mà còn lưu giữ tinh hoa văn hóa, nghệ thuật và tín ngưỡng của từng thời kỳ. Mỗi công trình là một dấu ấn khó phai, là nơi ghi lại những trang sử và bản sắc...

Mới nhất

Tước vương miện hoa hậu Panama sau khi bị loại khỏi Miss Universe 2024

Tổ chức Miss Universe Panama vừa thông báo tước bỏ ngôi vị hoa hậu của Italy Mora, sau khi cô bất ngờ bị loại khỏi cuộc thi Miss Universe ở Mexico vì vi phạm quy chế. Theo Hola!, quyết định này được đưa ra sau khi Italy Mora liên tục vi phạm hợp đồng với Tổ chức Hoa hậu Panama. "Việc...

Phong tỏa DN huy động vốn trả lãi 50%: Nợ hơn 7.500 người, gốc hơn 3.700 tỷ đồng

Kết quả điều tra ban đầu xác định, Công ty GFDI ở Đà Nẵng mất khả năng chi trả cho 7.541 khách hàng với tổng số tiền dư nợ gốc hơn 3.700 tỷ đồng. Chiều 8/11, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an TP Đà Nẵng đã thông báo thông tin liên quan đến vụ việc tại Công ty TNHH...

Phà qua sông bị hỏng, dân xã đảo chật vật vào đất liền

Chiếc phà sắt duy nhất để đi vào đất liền bị hỏng khiến hàng nghìn người dân xã đảo Tam Hải (huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) chật vật di chuyển bằng ghe máy. ...

Malaysia điều tra rà soát hành chính thuế chống bán phá giá với thép không gỉ cán nguội

Bộ Thương mại và công nghiệp Malaysia thông báo khởi xướng điều tra rà soát hành chính lệnh áp thuế chống bán phá giá đối với thép không gỉ cán nguội. Theo Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương, Bộ Thương mại và công nghiệp Malaysia (MITI) đã có thông báo khởi xướng điều tra...

Tiếp tục thúc đẩy hợp tác thương mại gạo giữa hai nước Việt Nam và Philippines

Các hoạt động xúc tiến thương mại sẽ mở ra cơ hội thúc đẩy và tăng cường hơn nữa hợp tác giữa Việt Nam - Philippines, nhất là trong lĩnh vực thương mại gạo. Ngày 8/11, Thương vụ Việt Nam tại Philippines cho biết, thực hiện chương trình công tác và xúc tiến thương mại quốc...

Mới nhất