Bộ phim Bao Thanh Thiên 1993 được đánh giá là là một trong những phim kinh điển. Trong đó, công chúng quá quen thuộc với hình ảnh 2 nhân vật luôn bên cạnh bảo vệ và giúp đỡ Bao Công phá án. Ngoài Triển Chiêu, Công Tôn Sách chính là cộng sự thân tín của Bao Thanh Thiên. Tuy nhiên thân thế thực sự của người này thì không phải ai cũng biết.
Công Tôn Sách chỉ là nhân vật hư cấu
Trong phim, Công Tôn Sách là một thư sinh nho nhã, học rộng, biết nhiều. Không chỉ giỏi văn thơ, ông còn rất am tường y thuật. Y thuật của Công Tôn Sách còn cao minh hơn ngự y của triều đình.
Trong phim, Công Tôn Sách thường cải trang thành thầy thuốc để đi thăm dò tìm hiểu tình hình. Ông cũng sẽ tự mình khám nghiệm tử thi khi cần thiết. Công Tôn Sách đã có thể chẩn đoán chính xác việc mang thai cũng như trầm cảm của một phụ nữ bằng cách bắt mạch. Ông kê cho cô một đơn thuốc để ngăn ngừa sẩy thai và tăng cường tuần hoàn.
Công Tôn Sách cũng đã chữa khỏi cho một người điên bằng “ngũ sắc hương” theo cách đun sôi nước có chứa các loại gỗ từ cây dâu tằm, cây du, cây đào, cây chùa và cây liễu. Bệnh nhân được cho vào bồn nước sắc, đắp chăn trừ mặt, sau khi vã mồ hôi đã khỏi điên cuồng.
Tuy nhiên, khi tra cứu các tài liệu lịch sử, người ta không hề tìm thấy thông tin về Công Tôn Sách. Ông chỉ là một nhân vật hư cấu trong văn học Trung Quốc. Nhân vật này được thêm thắt vào các tiểu thuyết và phim ảnh để làm tăng tính hấp dẫn cho các câu chuyện về cuộc đời Bao Thanh Thiên.
Cũng bởi Công Tôn Sách không có thật trong lịch sử nên dự án Bao Thanh Thiên 2016 đã mạnh dạn chỉnh sửa hình tượng nhân vật này. Theo đó, Công Tôn Sách trong bộ phim này trở thành con gái và có tên là Công Tôn Tú.
Diễn viên đóng Công Tôn Sách sống bệnh tật, cô độc
Dù đã có rất nhiều phiên bản của bộ phim Bao Thanh Thiên ra đời, nhưng đối với nhiều khán giả thì phiên bản năm 1993 vẫn được xem là nổi tiếng nhất.
Trong tác phẩm này, nam diễn viên Phạm Hồng Hiên là người thủ vai Công Tôn Sách mưu trí, tài giỏi. Trên phim, ông mang dáng vẻ hòa nhã, cẩn trọng trong từng lời nói, cùng với Triển Chiêu một văn, một võ đã hỗ trợ bao đại nhân phá nhiều vụ án lớn.
Nếu như Triển Chiêu là “cánh tay trái” thì Công Tôn Sách chính là “cánh tay phải” đắc lực của Bao Công.
Sự thành công của Bao Thanh Thiên, tên tuổi của Phạm Hồng Hiên trở nên nổi tiếng tại châu Á. Người ta gọi ông là Công Tôn Sách nhiều tới nỗi còn quên mất cả tên thật.
Sau thành công của Bao Thanh Thiên, Phạm Hồng Hiên cũng góp mặt ở trên dưới 40 bộ phim khác. Dẫu vậy, dấu ấn quá lớn từ vai Công Tôn Sách vô tình trở thành rào chắn, khiến ông không thể tạo thêm sự bức phá cho nghề.
Trong một bài phỏng vấn sau này, chính nam diễn viên gạo cội thừa nhận rằng ông tham gia hằng trăm bộ phim nhưng không bằng một vai diễn trong bộ phim kinh điển trên.
Năm 2009, Phạm Hồng Hiên quyết định giã từ nghiệp diễn xuất. Nam diễn viên trở về với cuộc sống thường nhật, thỉnh thoảng nhận lời tham gia các chương trình truyền hình để gặp gỡ, giao lưu khán giả.
Dành cả đời cho sự nghiệp nhưng khi về già, Hồng Hiên khiến khán giả tiếc nuối khi sống đơn độc không vợ con. Đây cũng là niềm trăn trở của nam diễn viên khiến ông cảm thấy buồn giận bản thân mỗi khi nhắc đến.
Phạm Hồng Hiên hiện đã ngoài 70 tuổi. Ông gặp phải một số vấn đề sức khỏe và luôn luyện tập thể dục thể thao thường xuyên để duy trì thể lực. Thi thoảng nhớ nghề, nam nghệ sĩ mới nhận lời tham gia một bộ phim.
Bên cạnh Phạm Hồng Hiên, một vài diễn viên khác như Tào Vĩnh Liêm, Liêu Khải Trí… cũng hóa thân thành Công Tôn Sách trong những phiên bản làm lại. Tuy nhiên khi nhắc đến nhân vật huyền thoại này, Phạm Hồng Hiên vẫn là cái tên được khen ngợi nhiều hơn cả.
Ngọc Thanh