Bánh mì - từ góc phố đến biểu tượng ẩm thực

Năm 2011, từ “bánh mì” chính thức được đưa vào từ điển Oxford như một minh chứng cho sức ảnh hưởng mạnh mẽ của món ăn này.

Hành trình từ góc phố

Bánh mì có nguồn gốc từ thời cổ đại và trở thành món ăn phổ biến trong xã hội công nghiệp phương Tây, đặc biệt ở Pháp. Từ nửa cuối thế kỷ 19, bánh mì được du nhập vào Việt Nam, phát triển mạnh mẽ ở Sài Gòn và dần trở thành biểu tượng ẩm thực mang đậm dấu ấn Việt.

Trung tuần tháng 3 năm nay, trong khuôn khổ chương trình “Lễ hội Bánh mì Việt Nam lần thứ 3 năm 2025” tại TP.Hồ Chí Minh, một hội thảo mang tên “Bánh mì Việt Nam - Giá trị ẩm thực thế giới, lan tỏa năm châu” vỡ vạc nhiều thông tin thú vị.

TS. Đặng Thị Kiều Oanh - Trường Đại học Văn hóa TP.Hồ Chí Minh cho rằng, cùng với sự hiện diện của người Pháp, ban đầu, bánh mì được coi là món ăn “ngoại lai”. Nhưng qua quá trình tiếp biến văn hóa, bánh mì đã được Việt hóa để phù hợp với khẩu vị và thói quen ăn uống của người Việt.

Bà cho rằng, bánh mì Sài Gòn không chỉ là sản phẩm của sự dung hợp văn hóa Đông - Tây mà còn là minh chứng cho khả năng thích ứng và sáng tạo của người Việt. Tuy nhiên, các nghiên cứu chuyên sâu về bánh mì hiện vẫn còn hạn chế, đặc biệt là các nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, và giá trị kinh tế của món ăn này.

Từ chiếc bánh baguette của người Pháp, qua bàn tay khéo léo của người Việt, nó đã trở thành một món ăn độc đáo với sự kết hợp tinh tế giữa các nguyên liệu. Đặc biệt, ở xứ Quảng, bánh mì Hội An gần như là một đặc sản.

Những tiệm bánh mì lâu đời tại phố cổ gói trọn hương vị của vùng đất Quảng Nam: đậm đà, mộc mạc, tinh tế. Nhân bánh thường là thịt nướng, chả lụa, pate, đi kèm rau thơm và nước sốt bí truyền, làm ra món ăn hoàn hảo, kích thích mọi giác quan.

Góp mặt vào bản đồ ẩm thực thế giới

Bánh mì Hội An đã từng được nhiều tạp chí ẩm thực quốc tế ca ngợi. Đầu bếp lừng danh Anthony Bourdain từng gọi đây là “chiếc bánh mì ngon nhất thế giới” khi ghé thăm một tiệm bánh mì nhỏ nằm trên con phố cổ.

Bùi Thanh Tâm và cừa hàng Bánh mì Xin chào tại Nhật Bản. Ảnh: FBNV

Bánh mì cũng đã xuất hiện trên nhiều nền tảng quảng bá du lịch khác nhau, từ các lễ hội ẩm thực, blog du lịch, đến các chương trình truyền hình quốc tế. Thậm chí, món ăn đường phố này còn “lên sóng” qua hàng loạt kênh truyền thông đa dạng. Sự nổi tiếng của bánh mì đã vượt xa biên giới Việt Nam, ghi dấu ấn đậm nét trên bản đồ ẩm thực thế giới.

Tuy nhiên, GS.TS. Eric Jose Olmedo Panal - Trưởng khoa Quản trị du lịch và khách sạn, Trường Đại học Kinh tế - Tài chính TP.Hồ Chí Minh cho rằng: “Việc sử dụng bánh mì trong marketing điểm đến vẫn còn nhiều lỗ hổng: chiến lược thiếu đồng bộ, cách quảng bá đơn điệu, chưa thực sự cuốn hút du khách. Chất lượng bánh mì trong các hoạt động quảng bá đôi khi chưa được chú trọng, có thể làm ảnh hưởng đến hình ảnh du lịch Việt Nam”.

Bánh mì miền Bắc nhỏ gọn, miền Trung giòn rụm, miền Nam đa dạng chính là sự khác biệt thu hút du khách, thông qua ẩm thực. Với Hội An, bánh mì không chỉ là hương vị món ăn mà còn mang theo những câu chuyện về các tiệm bánh gia truyền đã tồn tại qua nhiều thế hệ. Với bánh mì Hội An, đó còn là câu chuyện về một vùng đất di sản, nơi con người luôn sáng tạo và giữ gìn tinh hoa ẩm thực.

Phát triển du lịch từ ẩm thực đang là lựa chọn của nhiều địa phương. Trong “food tour”, luôn có sự góp mặt của bánh mì như một món ngon đường phố phổ biến.

Hành trình từ góc phố nhỏ đến bản đồ ẩm thực thế giới chưa bao giờ dễ dàng, nhưng bánh mì Việt Nam đã làm được. Tuy nhiên, để nâng tầm bánh mì thành biểu tượng du lịch, hiện Việt Nam vẫn chưa làm được, dù đã 3 mùa Lễ hội bánh mì được tổ chức.

Bùi Thanh Duy và Bùi Thanh Tâm - hai người trẻ xứ Quảng khởi nghiệp thành công tại Nhật với chuỗi hơn 16 cửa hàng Bánh mì Xin Chào cùng slogan “Taste banh mi, Taste Viet Nam” (Nếm bánh mì - Nếm hương vị Việt Nam) góp phần đưa đặc sản ẩm thực đường phố của Việt Nam đến gần hơn với thế giới. Hội An cũng là một trong các thành phố được truyền thông thế giới bình chọn có món bánh mì nổi danh và là một trong những món ăn nhất định phải thử khi đến đây.

L.Q

Nguồn: https://baoquangnam.vn/banh-mi-tu-goc-pho-den-bieu-tuong-am-thuc-3151735.html