Liên danh tư vấn Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI) và Trung tâm Tư vấn đầu tư phát triển giao thông vận tải (CCTDI) vừa hoàn tất báo cáo đầu kỳ quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối Hà Nội; trong đó, đề xuất đường sắt tốc độ cao vào đến ga Hà Nội.
Quy hoạch mạng lưới đường sắt của Hà Nội
Theo đó, tư vấn đề xuất ga đầu mối phía nam là ga Ngọc Hồi, chuyển depot Thường Tín (nơi lập tàu, tập kết tàu, thực hiện bảo dưỡng, sửa chữa tàu và các tác nghiệp kỹ thuật khác) về khu vực ga Ngọc Hồi. Ga đầu mối phía đông là ga Lạc Đạo (Hưng Yên).
Ngoài ra, ga Hà Nội là ga có chức năng phục vụ hành khách đường sắt đô thị kết hợp với hành khách đường sắt tốc độ cao.
Về vấn đề này, đại diện đơn vị tư vấn cho biết, các quy hoạch, dự án liên quan hầu hết đều định hướng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam có kết nối vào trung tâm Hà Nội (tại vị trí ga Hà Nội hiện tại).
Tuy nhiên, quy hoạch mạng lưới đường sắt đã định hướng chuyển đổi công năng toàn bộ đoạn tuyến đường sắt quốc gia hướng tâm và xuyên tâm (phía trong đường sắt vành đai), đồng thời xác định ga Ngọc Hồi là ga đầu cuối của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Tuy nhiên, qua tìm hiểu kinh nghiệm phát triển đường sắt trên thế giới cho thấy, đối với loại hình dịch vụ tàu đường sắt tốc độ cao thường được bố trí tiếp cận sâu trong trung tâm tại các thành phố lớn như Bắc Kinh (Trung Quốc), Berlin (Đức), Tokyo (Nhật Bản), Paris (Pháp)…
Vì thế, đơn vị tư vấn cho rằng, quy hoạch mạng lưới sẽ bố trí ga đầu cuối của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam tại Ngọc Hồi, cách xa trung tâm Hà Nội khoảng 10 km sẽ làm giảm tính hấp dẫn trong việc thu hút hành khách đi tàu, đặc biệt là các khu vực phía bắc sông Hồng.
Bên cạnh đó, loại hình đường sắt tốc độ cao sử dụng công nghệ tiên tiến, sử dụng đường riêng, giao cắt lập thể, không xung đột với các loại hình giao thông đô thị nên về cơ bản sẽ không gặp phải các tồn tại, bất cập của hệ thống đường sắt quốc gia hướng tâm hiện nay.
Đối với phương án tổ chức khai thác vận tải đường sắt khu đầu mối Hà Nội, tư vấn đề xuất trong giai đoạn đầu, toàn bộ tàu khách hướng tâm sẽ dừng tại các ga đầu mối trên tuyến vành đai, trung chuyển thông qua hệ thống giao thông công cộng của Hà Nội (xe buýt, đường sắt đô thị). Riêng tàu khách tốc độ cao tiếp cận vào ga Hà Nội.
Trong giai đoạn sau, các đô thị vệ tinh phát triển đủ lớn, nhu cầu kết nối giữa đô thị vệ tinh và đô thị hạt nhân tăng cao sẽ xem xét tổ chức các đoàn tàu khách ngoại ô chạy hướng tâm để vận chuyển hành khách giữa đô thị hạt nhân và đô thị vệ tinh; hướng đến các đối tượng là người lao động, học sinh, sinh viên có nhu cầu đi lại thường xuyên.
Trước đó, tại cuộc họp với các đơn vị trực thuộc và tư vấn dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam hồi tháng 5, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cho rằng, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là dự án có quy mô lớn, công nghệ kỹ thuật phức tạp, cần nhiều nguồn lực lớn để đầu tư. Bộ Chính trị yêu cầu nghiên cứu cẩn trọng, toàn diện, kỹ lưỡng.
Vì vậy, các đơn vị trên lưu ý tập trung vào 2 phương án là làm một tuyến đường sắt mới chỉ chở khách và tuyến đường sắt mới vừa chở khách, vừa chở hàng. Trong đó, kịch bản thứ nhất là đường sắt mới chỉ chở khách, bổ sung đường sắt hiện hữu, cải tạo, nâng cấp, điện khí hóa.
Kịch bản thứ hai là xây dựng mới đường sắt trên trục Bắc – Nam theo tiêu chuẩn đường đôi, khổ 1,435 m, điện khí hóa để vận tải hành khách và hàng hóa làm cơ sở để so sánh, lựa chọn.
