Xích mích trong chính phủ liên minh, một đảng ra đi, cáo buộc Thủ tướng Fiala “phản bội”

Thủ tướng Czech Petr Fiala (trái) và Chủ tịch đảng Pirate Ivan Bartos. (Nguồn: CTK)

Đài phát thanh Czech (Czech Radio) cho hay, chính phủ liên minh nước này, hiện gồm đảng Dân chủ Công dân (ODS) của Thủ tướng Petr Fiala, liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo – đảng Nhân dân Tiệp Khắc (KDU-CSL), đảng Truyền thống Trách nhiệm thịnh vượng (TOP 09), liên minh Thị trưởng và Độc lập (STAN) và Pirate (Cướp biển).

Liên minh 5 bên đang chiếm 109 ghế tại Hạ viện 200 ghế. Trong khi đó, phong trào ANO đối lập của cựu Thủ tướng Andrej Babis giữ 71 ghế và đảng Tự do và Dân chủ trực tiếp (SPD) giữ 20 ghế.

Ngày 23/9, ban lãnh đạo Pirate, trong đó có Chủ tịch Ivan Bartos, tuyên bố từ chức sau khi đảng này thất bại trong cuộc bầu cử địa phương ngày 20-21/9, với việc chỉ giành được 3 ghế uỷ viên hội đồng địa phương, để mất tới 96 ghế so với cuộc bầu cử cách đây 4 năm.

Ông Bartos cho biết sẽ không tái tranh cử, song sẽ tiếp tục lãnh đạo Pirate cho tới khi đảng này bầu chọn ban lãnh đạo mới vào tháng 11 tới.

Sáng 24/9, ông Bartos đã gặp Thủ tướng Fiala, sau đó thông báo rằng, không có gì thay đổi trong thoả thuận liên minh và đảng Pirate sẽ tiếp tục tham gia Chính phủ.

Tuy nhiên, đến chiều 24/9, Thủ tướng Fiala bất ngờ tuyên bố ông sẽ đề xuất Tổng thống Petr Pavel cách chức ông Bartos khỏi vị trí Phó Thủ tướng phụ trách số hóa và Bộ trưởng Phát triển Vùng, với lý do quan chức này không quản lý được chương trình số hoá và không nhận thức được mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Đảng Pirate mô tả quyết định của Thủ tướng Fiala là sự “phản bội” và vi phạm thoả thuận liên minh, đồng nghĩa với việc đảng này đang bị trục xuất khỏi chính phủ.

Thủ tướng Fiala cùng các nhà lãnh đạo khác của KDU-CSL và TOP 9 trong liên minh cầm quyền nhấn mạnh không ai “trục xuất” Pirate và ủng hộ tiếp tục hợp tác.

Ông cũng bày tỏ hài lòng với công việc của 2 bộ trưởng khác thuộc Pirate, gồm Ngoại trưởng Jan Lipavsky và Bộ trưởng Lập pháp Michal Salomoun, đồng thời không coi quyết định đề xuất cách chức ông Bartos là chấm dứt thoả thuận liên minh.

Đảng Pirate cho biết sẽ có cuộc thảo luận với lãnh đạo STAN, đối tác liên minh trong cuộc tổng tuyển cử năm 2021, trong ngày 25/9.

Ông Bartos cũng cáo buộc ODS đưa ra quyết định do chịu áp lực và liên minh 3 đảng ODS, KDU-CSL, TOP 09 đang bắt đầu con đường hướng tới một chính phủ liên minh với phong trào ANO đối lập.

Phó Chủ tịch Pirate Jakub Michalek khẳng định, đảng này không muốn tiếp tục tham gia chính phủ và việc chấm dứt liên minh “chỉ là vấn đề kỹ thuật”.

Tổng thống Petr Pavel, hiện đang có chuyến công du Mỹ, cho biết sẽ gặp Chủ tịch Pirate Ivan Bartos và lãnh đạo các đảng khác trong liên minh cầm quyền vào ngày 30/9, sau đó sẽ có hành động tiếp theo.

Tổng thống Czech nhấn mạnh, điều quan trọng là sự thay đổi trong chính phủ có thực sự mang lại tiến bộ trong vấn đề số hoá hay không.

Theo Hiến pháp Czech, tổng thống sẽ bổ nhiệm và bãi nhiệm các bộ trưởng trong Nội các theo yêu cầu của thủ tướng.